عبرتخانه بافق(۲۱) درد مشترک اهواز و بافق

چند ماهی طول کشید که کارگران نیشکر هفت تپه و در شوش و فولاد اهواز دست از کارکشیده و پیگیر درخواستهایشان شدند.اینکه خواسته هاشان به حق بود یا ناحق مورد بحث ما نیست اما نقاط مشترکی که بین سرگذشت نیشکر هفت تپه و چغارت بافق وجود دارد قابل تامل و دقت نظر است.

شروع مطالعات و احداث کارخانه نیشکر به سال ۱۳۱۹خورشیدی بود و شروع چغارت سر به فلک کشیده سال های ۱۳۴۰ به بعد. هر دو بین دوهزار تا پنج هزار نفر نیروی انسانی شاغل داشتند.هر دو با مدیران دولتی که بعضیشان اصلا در عمرشان پا به منطقه نگذاشته بودند و بیشتر تهران نشین بودند مورد تصمیم گیری های کلان قرار می گرفت و مدیران بومی دستشان از هیات مدیره آنها کوتاه بود.

بهرحال ،هردو در طول ۵۰ الی ۶۰سال ،چاق و سرحال به تولید و تامین مواد خوراکی مورد نیاز کارخانجات داخلی مشغول بودند تا اینکه در سال ۱۳۹۰ خورشیدی مسئولینی که گاهی خواب های پریشان می بینند بدون ایجاد ظرفیت های مناسب برای ادامه تولید و نیاز های فرهنگی، اقتصادی منطقه ،خواب هایی برایشان دیدند و هر دو را زیر تور زیبای خصوصی سازی به عروسی ناپدری بردند.

اگر چه اصل فرایندخصوصی سازی درساختار اقتصاد مبتنی بر بازار آزاد از بهترین ساز و کارها برای توسعه اقتصادی و افزایش تولید به شمار می رود اما به عللی از جمله سوء مدیریت ها و در نظر نگرفتن ظرفیت ،توان و ابزار اجرایی کار به سرانجام ناخوشایندی منجر شدند.

چغارت نشینان که شاید ازتیز هوشی نیروی انسانی بالاتری برخوردار بودند و خطر اضمحلال معدن و تولیداتش را زودتر متوجه شده بودند به سال های ۱۳۹۰ تا ۹۳ اعتراضاتشان را به کف معدن و شهر بافق کشاندند و اجازه نداند آن خواب پریشان به طور کامل تعبیر گردد و تا حدودی جلوی خطرات را گرفتند،اما نیشکریان شاید به هوای بهبودی شرایط یا اعتماد به مالکان انتصابی جدید، به تغییرات تن در دادند تا اینکه در سال ۱۳۹۷ خورشیدی، تراز درآمد و بدهکاری های کارخانه بهم خورد و هر ماه بر بدهی های آن افزوده گشت تا تولید به طور کامل تعطیل و به اعتراضات خیابانی با رنگ و بوی سیاسی،اجتماعی تبدیل گشت.

اعتراض بافقی ها حدود ۶۰ روز ادامه یافت و تا روزهای آخر هیچ مسوولی از مرکز استان و شهرستان اصلا اعتنایی به فریاد بیش از ۵۰۰۰ نیروی کارآمد و تولیدگر نکرد و حتی فرماندار شهر در برابر خانواده کارگران که زیر آفتاب تابستان کویر، پشت در فرمانداری شبانه روز تحصن کرده بودند چونان توپ سردرگمی به کارهای روز مره اش می پرداخت و انگار نه انگار که انسان هایی پاکتر و برتر از جنس خودش مطالباتی دارند.

همین فرایند در شوش و اهواز هم بارها و روزها تکرار شد با این تفاوت که معوقات نیشکریان هنوز به طور کامل تسویه نشده ، خریدار خصوصی بنا بر گفته ها از دسترس کشور خارج شده و کار به جاهای باریک سیاسی و قضایی و حزبی کشید و مطمئنا هنوزچونان آتشی زیر خاکستردرحال سرک کشیدن است!از دیگر سو، با باز شدن پرونده یکی از بزرگترین اختلاس تاریخ ایران آشکار گردید که یک سر غلاف گنده آن به فولاد اهواز می رسد که در همان روزها خریدار سهام بادآورده چغارت به ثمن بخس بود و به پشتوانه خودآگاهی چغارتیان و مردم فهیم بافق سرشان به سنگ خورد و منتفی گردید.
آنچه باعث شد بافقی ها از بیکار شدن هزاران نفر از جوانانشان در چغارت و معادن اطرافش جلوگیری کنند و پس از ۵ سال همچنان پابرجا ، موفق و سربلند به تولید و اشتغال ادامه دهند یک پارچگی مردم و کارگران و مسوولین بومی ،سماجت و استمرار اعتراضات صنفی و ملی و تکیه بر نیروی مدیریتی بومی را می توان از مهمترین دلایل پیروزی بشمار آورد.

با نگاهی به سرگذشت نیشکر و سنگ آهن بافق هنرمندی و توان مدیران بومی بافق در عبور از بحران را می شود به زیبایی ترسیم کرد.از بخت خوب بافق اینکه یکی از مدیرانی که در اوج اعتراضات وظیفه بررسی،سازماندهی و اختتام بحران را به عهده داشت چند صباحی سکان را به دست گرفت و خود در کوزه خیاطی چغارت افتاد تا نزدیکتر از گذشته اثرات تصمیم گیری های پیشین را لمس نماید. در ادامه این فرایند نیز مدیری از جنس چغارت و چغارتیان هدایت این قطار زخمی از درد و بحران ها را عهده دار گردیده تا سرمایه های در حال اتمامش را در کنار کارگران و کارکنان سخت کوش و با بصیرت بافق برای فرزندان آینده سازشان به ارزش افزوده ای مطمئن تبدیل نماید تا چند صباح دیگر، بزرگترین گودال دست ساز بشر در ایران را برای گردشگران رونمایی نکنیم.

سالیان زیادی است که سووالات مرموزی بر گرده افکار عمومی مردم ولایتمدار بافق سنگینی می کند و هیچ یک از مدیران چغارت تا کنون پاسخی بدان نداده اند و شاید نمی توانند جوابی در خور منطق بیابند.اینکه هر ماه مقدار متنابهی ازدرآمد چغارت بافق راهی شهرهایی جدا بافته از بافق مانند قم می شود!! آیااین صحت دارد؟در کجا خرج می شود؟ اصلا در صورت صحت برای چه باید سر از قم در بیاورد؟ خمس است؟زکات است؟ سهم امام است؟ انفال است ؟چیست؟شنیده ایم که پول های زیادی از چغارت خرج تیم فوتبال صبای قم شده آیا صحت دارد؟این چه سریست که عوارض شهرداری بافق با تاخیر و سلابه سلابه پرداخت می شود اما بعض پول های زور را سر وقت ، منظم و خودکار به صدها کیلومتر آن طرفت تر روانه می کنند؟آیا گرد و خاک های آلوده و سرطانزای چغارت و زاغیا و چاه گز گلوی نازنین مردم بافق را نوازش می دهد یا کارکنان اوقاف و ورزشگاه های قم را؟؟این چه سریست که پس از گذشت چهل سال از انقلاب شکوهمند اسلامیان باید در قلب پرافتخار ایران اسلامی یعنی بافق سربلند شاهد وجود آپارتاید کثیف اقتصادی باشیم که حتی به فرزندان وبرادران شاهد و ایثارگر چغارت هم رحم نمی کند و سود حاصل دسترنجشان را به جای سرمایه گذاری برای حفظ چغارت با یک حواله نیم گرمی به شهر یا شهرهایی صدها کیلومتر آن ورتر می فرستند و سهم صاحبان اصلی آن فقط بوق کر کننده قطارهای مرگ چغارت هست و بس! امید اینکه مدیریت محترم فعلی که خود از خانواده معظم و محترم شهدامی باشد به حرمت خون آن عزیزان و با حمایت چغارتیان سربلند و آگاه، قلمی عدالت خواه بر تمام نا بسامانی های آپارتاید دهکده چغارت بکشند و آنها را باطل نمایند و لو اینکه نلسون ماندلایی دیگر در این سرزمین شجاع پرور ظهور نماید که گفته اند “پایان شب سیه سپید است”.
سیدمحمدمیرسلیمانی بافقی