بهاباد، بافق و خاتم با اختلاف زیاد نسبت به یزد، در انتهای جدول بهره‌مندی از توسعه‌یافتگی
تدوین‌کننده‌ی «برنامه ۲۵ ساله ایران ۱۴۰۰» اظهار کرد: سند آمایش منتشر شده استان یزد جهت‌گیری در مسیر رفع مشکل عدم تعادل توسعه‌یافتگی این استان را نشان نمی‌دهد.
به گزارش ایسنا – منطقه یزد، «کرامت الله زیاری» در نشست کانون تفکر دانشگاه یزد ضمن ارائه توضیحاتی در مورد تاریخچه برنامه‌ریزی آمایشی در دنیا و ایران و سند آمایش استان یزد، به تجربه ناکام ایران در برنامه‌ریزی آمایشی اشاره و اظهار کرد: در سال ۱۳۵۳ با دعوت سازمان برنامه وقت از شرکت ستیران، اولین و بهترین برنامه آمایش ایران در سال ۱۳۵۶ در ۱۲ جلد در دو سطح ملی و منطقه‌ای تدوین شد که با تحولات منجر به انقلاب اسلامی، کار آن متوقف ماند بنابراین تا قبل از این، هیچ وقت برنامه آمایش و سند آمایش در سطح ملی نداشته‌ایم.
وی با بیان این که سند آمایش استان یزد با وجود پتانسیل‌های فراوان استان، بسیار ضعیف و ابتدایی تدوین شده است، گفت: با وجود پتانسیل‌های فراوان استان یزد، سند آمایش این استان دارای ضعف‌های بسیار اساسی است، درحالی که اگر نظارتی قوی روی طرح انجام و از دانشگاه‌های مهم استان در تدوین این طرح و نظارت بر آن استفاده می‌شد، سند آمایش استان بسیار قوی‌تر از اکنون بود.
استاد تمام دانشگاه تهران با پیشنهاد تشکیل دبیرخانه‌ای برای بهبود و تقویت مفاد این سند، تصریح کرد: برای کمک به اجرای سند باید دبیرخانه‌ای تشکیل شود و این دبیرخانه روابط افقی و عمودی با نهادهای مختلف ایجاد کند و سبب هماهنگی بیشتر شود.
وی افزود: در مطالعه انجام شده در مورد سطح توسعه‌یافتگی در شهرستان‌های استان، مشخص شد که شهرستان یزد با اختلاف رتبه اول توسعه یافتگی را داراست و بهاباد، بافق و خاتم با اختلاف زیاد نسبت به یزد، در انتهای جدول بهره‌مندی از توسعه‌یافتگی قرار دارند لذا ۷۰ درصد استان یزد از عدم تعادل منطقه‌ای رنج می‌برد.
زیاری با اشاره به تدوین سند آمایش استان به منظور رفع بی‌تعادلی‌های استان، تصریح کرد: سند منتشر شده استان، جهت‌گیری در مسیر توسعه یافتگی را نشان نمی‌دهد و از منظر دیگر نیز در حالی که در کشورهایی مانند کره جنوبی، آلمان و هلند دو مسئله محیط زیست و آب در راس برنامه‌ها قرار دارد، در سند آمایش یزد توجه بسیار ناچیزی به این دو مهم شده در حالی که هر توسعه‌ای در یزد متاثر از آب است.
وی با اشاره به این که به ازای یک شغل در صنعت، سه شغل جانبی ایجاد می‌شود، گفت: این عدد در مورد فعالیت‌های خدماتی به ازای ایجاد یک شغل، هفت شغل خدماتی است و از آنجایی که استان یزد یکی از استان‌های پرظرفیت در حوزه خدمات به خصوص گردشگری خلاق و خدمات برتری مانند آی.تی و آی.سی.تی است باید به این مسئله توجه کند.
عضو کارگروه تدوین برنامه ششم در حوزه آمایش با اشاره به تبیین چهار گام الگوی استقرار فعالیت‌ها، الگوی استقرار نظام سلسله مراتبی سکونتگاه‌ها، الگوی توزیع خدمات اجتماعی و نظام خدمات برتر در طرح سند آمایش سرزمین تصریح کرد: باید بر اساس این داده‌ها، فعالیت‌های شهرستان‌ها، مناطق حفاظت‌شده، ملاحظات امنیتی و دفاعی و نحوه گسترش کریدور علم و فناوری و مناطق آزاد تعیین می‌شد.
وی تقویت سند آمایش استان را گامی ضروری برای برنامه‌ریزی بهتر در جهت توسعه پایدار استان در آینده دانست و گفت: با تعریف آمایش به عنوان رابطه سه بُعد انسان، فضا و فعالیت و سیاست اسکان جمعیت در پهنه سرزمین، سند آمایش سرزمین باید به دنبال ایجاد تعادل و رفع نابرابری‌ها باشد.
به گفته وی، چند سال گذشته مطالعه‌ای با عنوان توسعه منطقه‌ای از دیدگاه آمایش سرزمین در یزد انجام شده که با استفاده از مدل‌ها و شاخص‌های مختلف، سازمان فضایی نظام شهری یزد تبیین و مشخص شده همه سرمایه‌ها و امکانات در یزد متمرکز است و این اقدام همانند اقدام پاریس در دهه ۱۹۴۰ است.
وی افزود: همچنین سازمان فضای روستایی نیز گواه تفرق و پراکندگی در سطح استان بوده به طوری که زیرساخت‌های شهری نامناسب و شرق و غرب استان از نظر دسترسی به زیرساخت‌ها در وضعیت نامتعادلی قرار دارد به نحوی که صنعت در غرب و جنوب استان کمتر و کشاورزی نیز با دوری از مرکز کاهش می‌یابد.
تهیه‌کننده «برنامه ۲۵ ساله ایران ۱۴۰۰» ادامه داد: توسعه و عدم توسعه، محصول دو مولفه موانع طبیعی و تصمیمات سیاست‌گذاران است و یزد نیز می‌تواند مانند توسعه ژاپن با وجود حذف منابع طبیعی از برنامه‌ها، بدون توجه به محدودیت‌های طبیعی با مدیریت مطلوب به این توسعه دست یابد که در واقع، سند آمایش استان باید با جهت گیری درست، این هدف را محقق کند.