مولدسازی فیل ماهی Huso huso پرورشی در شرایط آب لب‌شور منطقه بافق

اهمیت، ضرورت، اهداف و روش تحقیق:

نظربه محدودیت ذخایر فیل ماهیان در دریای خزر و برنامه های توسعه شیلاتی در آب های داخلی، مطالعات مولدسازی فیل ماهیان در شرایط آب های داخلی ضرورت دارد. فعالیت شیلاتی در استان یزد از سال 1368 آغاز شده است. بخش عمده فعالیت‌های آبزی‌پروری استان یزد بویژه درآب های لب‌شور، تنها به تولید قزل آلا در نیمه دوم سال محدود می‌شود. به همین دلیل مطالعات متعددی درمورد معرفی گونه گرمابی مناسب باهدف توجیه اقتصادی کافی طرح‌های آبزی‌پروری در منطقه صورت گرفته است.

هدف از این مطالعه بررسی امکان مولدسازی فیل ماهی ماده و بررسی مراحل رسیدگی غده جنسی در شرایط آب لب شور منطقه بافق یزد براساس روش های نوین می باشد.

در بررسی حاضر گله فیل ماهیان 6 ساله پرورش یافته در شرایط آب لب شور زیرزمینی بافق به مدت 2.5 سال زیست سنجی شدند. شرایط فیزیولوژیک فیل ماهیان با بررسی سطح فعالیت آنزیم های سرمی AST، ALT، LDH، CK، ALP و ACP بررسی شد. جنسیت فیل ماهیان و وضعیت کلی غده جنسی با استفاده از روش های اولتراسونوگرافی و لاپراسکوپی بررسی گردید. نمونه های نر و ماده تفکیک و ماده ها تگ زنی شدند. تکه برداری از غده جنسی فیل ماهیان به روش لاپراسکوپی صورت گرفت.

نتایج:

در نخستین زیست سنجی اسفند-فروردین 87-1386، میانگین اندازه طول و وزن بدن نمونه های ماده بترتیب 0.15±1.28 متر و 5.16±12.03 کیلوگرم بود. در آخرین زیست سنجی شهریور 1390، میانگین اندازه طول و وزن نمونه ها بترتیب 0.17±1.68 متر و 11.23±33.64 کیلوگرم بدست آمد. شرایط منطقه بویژه شوری آب در مقایسه با آب شیرین بر فیل ماهیان پرورشی تأثیر مثبت نشان داد.میانگین سطح فعالیت آنزیم های سرمی AST، ALT، LDH، CK، ALP و ACP بترتیب _IU/L258.2±502.9، _IU/L35.1±104.4، _IU/L1277.5±3094.2، _IU/L2618.7±3632.9، _IU/L112.7±281.2، و _IU/L2.5±13.3 بود. بررسی بافت شناختی تخمدان فیل ماهیان حاکی از تخمدان های در مرحله عبور از II به III و مرحله III بود.

دستورالعمل فنی و توصیه ترویجی:

نگهداری و پرروش فیل ماهیان در شرایط آب لب شور منطقه نتایج مطلوب دارد. همچنین تأثیر مثبت شوری بر توسعه تولیدمثلی این ماهیان پیش آگهی مناسبی برای ایجاد شرایط تولیدمثلی در منطقه بافق جهت بلوغ فیل ماهیان و تولید خاویار پرورشی است. باتوجه به رسیدن تخمدان مولدینی که در مرکز تحقیقات بافق نگهداری می شوند به مراحل بالای جنسی، ادامه مطالعات مولدسازی و بافت شناسی تخمدان در کنار بررسی های فیزیولوژیک ضرورت دارد. بدیهی است تغذیه مناسب مولدین در شرایط حساس رسیدن به مرحله بالاتر تخمدان و تبدیل تخمک ها به خاویار، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

ویژگی مناطق کاربرد توصیه ترویجی:

متخصصین و کارشناسان علوم شیلاتی، آبزی پروران، کارگاه های تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری.