کشف بزرگترین تالار غارهای ایران در استان یزد

یزدفردا :یک گروه از غارنوردان یزدی در یک کشف نادر، غاری را در استان یزد کشف کرده اند که بنابر نقشه برداری صورت گرفته بزرگترین تالار غارهای ایران در آن جا  دارد.

بنابر این گزارش، گروهی متشکل از غارنوردان یزدی در اوایل بهمن ماه سال جاری با استفاده از امکانات مجهز خود توانستند تالارهای غاری در نزدیکی شهرستان مهریز در استان یزد را کشف کنند. بنابر اطلاعات ارائه شده این غار دارای بزرگترین تالار در بین غارهای ایران است به طوری که می توان از فضای تالاری آن برای جا دادن دو هواپیمای بزرگ استفاده کرد.

در گزارشی که توسط   سعادت لطفی زاده عضو انجمن غارنوردی ایران منتشر شده است جزییات این اکتشفات تشریح شده است:

مقدمه:چندی قبل شخصی به نام فتحعلی حیدری وجود دهانه غاری عمودی در نزدیکی شهر مهریز را به آقای انتظاری مسئول آموزش هیات کوهنوردی استان یزد اطلاع می دهد. در برنامه ای جهت شناسایی به همراه هم به منطقه رفته و آقای انتظاری در حدود 50  متر نیز درون غار فرود می رود و با یک تصمیم عاقلانه به دلیل عدم وجود تیم پشتیبان فنی، ادامه کار را به برنامه ای دیگر موکول می نماید. پس از در میان گذاشتن موضوع و توصیف شرایط، قرارشد با عزیمت به محل به بررسی آن بپردازیم.

شرح:سوم بهمن ماه 1391 به همراه دو نفر دیگر از اعضای گروه غارنوردی نقش جهان اصفهان پس از مهیا کردن کلیه تجهیزات مورد نیاز ( اعم از 300 متر طناب، دریل شارژی، رول و پلاک، لوازم نقشه برداری و … ) به سمت یزد حرکت و در آنجا پس از سوار کردن دوست و همنورد خوبمان آقای انتظاری به سمت غار به راه افتادیم. از مهریز جاده ای انحرافی را پیش گرفته و پس از چندی وارد جاده خاکی می شویم که 30 کیلومتر تا دهانه فاصله دارد.  خوشبختانه در بازدید قبلی مسیر با جی پی اس ذخیره شده بود که کار جهت یابی را آسانتر می نمود. حدودا 1.5 کیلومتر قبل از دهانه باید از ماشین پیاده و دشتی با شیب ملایم را پیمود. این مکان منطقه قرق محیط زیست است و هماهنگ نکردن با محیط بانان می تواند مشکل ساز شود هرچند که برای ما مشکلی پیش نیامد.

نام غار : دو سر ( Dosar )

وجه تسمیه : طبق گفته راهنمای غار به دلیل قرار گرفتن دهانه بین دو تپه یا قله به آن دو سر می گویند.

مشخصات دهانه : بیضی شکل با ابعاد m 4.5  *2.5  دقیقا در مسیر یکی از آبراهه های فصلی البته سوراخی هم 6 متر بالاتر از دهانه وجود دارد که آدم رو نیست و محل ورود آب است .

 مشخصات غار :همان ابتدا چاهی به عمق 19 متر وجود دارد با چند پله و شیبی حدودا 70 درجه . سپس مسیر آبراهه حدود 8 متر با شیب کم و بعد از آن چاهی 85 متری . زیر این چاه نیز تالاری عظیم … . شیبی ملایم به سمت پایینترین قسمت غار ادامه یافته جایی که به شکل یک جلگه محل رسوب گل و لای است .به غیر از این قسمت ، در کل کف غار وجود سنگهای بزرگ و کوچک حاکی از ریزشی بودن سقف تالار می باشد .

مشخصات فنی :در این برنامه ، غار به صورت سیستم SRT رولکوبی شد . در ابتدای دهانه تیم قبلی یک رول بولت و یک رول P نصب کرده که از همانها بعنوان کارگاه استفاده شد و با عبور از دو رول میانی دیگر در کف چاه اول هستیم . در کنار آبراهه با یک رول وارد تراورس شده و به دو رول کارگاه بالای چاه دوم می رسیم ، تا اینجا یک رشته طناب 50 متری احتیاج است. از آن دو رول وارد چاه 85 متری شده و پس از یک رول میانی ، به دلیل معلق شدن یک تکه 75 متری دو رول دیگر نیز نصب گردید.  چاه دوم از ابتدا یک رشته 100 متری احتیاج دارد . در مجموع 9 رول بولت هیلتی سایز 8 و یک رول P نصب ، کلیه پلاکها جمع آوری و مهره ها نیز مجددا روی بولتها بسته شد .

جانداران غار :در چاه اول تعداد زیادی کبوتر مشاهده و چند خفاش و شاپرک نیز در چاه دوم . نوعی سوسک سیاه رنگ و یک اسکلت کبوتر هم در کف غار .

  نقشه برداری :پس از برداشت درون غار و انتقال به نرم افزارهای مربوطه ، عمق غار 130 متر و ابعاد تالار 65 * 305 * 240 متر تعیین که نقشه آن به انضمام گزارش در اختیار علاقه مندان قرار دارد .

 توصیه ها :1 –  این غار کاملا فنی بوده و احتیاج به  تجهیزات سیستم SRT  و تسلط در استفاده از آنها دارد و می تواند برای افراد ناآشنا و یا حتی کسانی که با سیستم سنگنوردی قصد پیمایش دارند خطرات بالقوه ای را به همراه داشته باشد .

2 –  وجود سنگهای بزرگ و کوچک که سرتاسر تالار اصلی را پوشانده نشان از ریزشی بودن سقف آن دارد ، لذا به طور جد از سر و صداهای بلند اجتناب شود .

3 –  سنگهای کف بطور کاملا اتفاقی روی هم قرار گرفته اند به همین دلیل عبور از روی آنها دقت و احتیاط فراوانی را می طلبد.

در پایان از آقایان فتحعلی حیدری و حسن انتظاری که موجبات این اکتشاف را فراهم نمودند قدردانی می نمایم.

ضمن اینکه گمان می رود تالار این غار با عرض 240 متر ، طول 305 متر و ارتفاع 65 متر بزرگترین تالار غارهای ایران باشد. در توصیف بزرگی این تالار همین بس که می تواند به راحتی آشیانه 8 هواپیمای بوئینگ 747 چهارصد و بیست نفری باشد.

شرکت کنندگان  :

حسن انتظاری ( مسئول آموزش هیئت کوهنوردی استان یزد )  و محمد منصوری ، امیر جلوانی ، سعادت لطفی زاده ( اعضای گروه غارنوردی و غارشناسی نقش جهان اصفهان و انجمن غارنوردان  ایران )