شبکه بی فروغ تابان

به سرم زد حالا که بحث آب در استان یزد بالا گرفته و با قطع آبرسانی از کوهرنگ، مشکلی بر مشکلات استان اضافه گشته، از شبکه ی محترم تابان، خبرها را پیگیری کنم.  نشستم و بخش خبری 22:45 سیزدهم اسفند شبکه تابان را دیدم. و خیلی  زود از این کاری که کردم، پشیمان شدم. و هزار افسوس خوردم که حیف از این رسانه همه گیر که اینچنین در چنبره، عادت های همیشگی گیر افتاده و دریغ از اندکی ابتکار و خلاقیت. با خودم گفتم اگر جای رئیس شبکه تابان بودم، برای کارنامه ی کاری سردبیر این بخش خبر، یک نمره صفر می گذاشتم. در تعجبم از کارآزموده های تلویزیونی که اینچنین بی رمق و بی محتوا، در عرصه ای به این مهمی وارد شده و جز دلزدگی چیزی به مخاطب نمی بخشند.

با دیدن این بخش خبر از شبکه تابان، یاد برنامه های چند سال  پیش همین شبکه افتادم. وقتی هنوز تلویزیون های سیاه و سفید بود و مجری ها شق و رق شبکه، با نگاهی خنثی در دوربین، خبرهای بی خاصیت برای ما می خوانند. حالا اگرچه رنگ و لعابی به صحنه زده اند اما خبرها همان است که بود. اما خبرهایی که دیدم و شنیدم.

شبکه تابان، خبر اولش را اختصاص داده بود به تشکیل جلسه ستاد امر به معروف و نهی از منکر. که در آن استاندار محترم چیزهایی گفته بودند در ترویج این فریضه الهی. بعد خبری داد از دیدار تعدادی از کارکنان کمیته امداد با  امام جمعه محترم یزد. مبسوط هم. چند دقیقه کامل. خبر بعدی مربوط به تشکیل ستاد اقامه نماز بود و باز هم استاندار محترم در آن در خصوص چگونگی ترویج فرهنگ نماز سخن گفته بود. بعد خبر بسیار کوتاهی خواند از بازدید استاندار یزد از ترمیم خطوط لوله آب یزد. و استاندار را نشان داد با چند نفر همراه که بر پشت بام ایزوگام شده، یک منبع بزرگ آب قدم می زدند و دستوراتی می دادند. خبر بعد مربوط به کنفرانس دیابت در یزد بود. خبر بعد نشست شورای اطلاع رسانی استان بود که در آن آقای دشتی معاون سیاسی استاندار هم حرفهایی زد. بعد خبر از توزیع نهال در استان داد و مدیر منابع طبیعی حرفهایی زد و سرآخر هم گزارشی از رونق کسب و کار در بازار یزد به ما نشان داد که همه شاد و خوشحال بودند و بازار، جنب و جوشی داشت.

دو خبر ورزشی و یکی، دو خبر سراسری و بعد گزارشی از وضعیت هوا. که من که مثلاً در بافقم نفهمیدم وضعیت هوامان در روز بعد، چطور است و دمای هوا در روز بعد چگونه است. دست آخر هم تاریخ و اوقات شرعی را خواندند و خداحافظی کردند و از صفحه محو شدند. یک بخش خبری حدود بیست دقیقه ای که هیچ بدرد ما نخورد و هیچ اطلاع، از آن چه می خواستیم بدست نیاوردیم.و بجاش افسوس خوردیم و افسوس.

روی سخنم با مدیران ارشد تلویزیون استان یزد است. از آنان می پرسم آیا می دانید دارید چه می کنید؟ آیا می توانید و انجام نمی دهید؟ آیا می خواهید و نمی شود؟ منظورم ضوابط کاری است و خطوط دست و پا گیر رسانه ملی. چرا اصول حرفه ای در این کار را رعایت نمی کنید؟ چگونه است که در یک بخش خبری با هشت خبر، چهار خبر که به نوعی با استانداری یزد مرتبط است، پخش می شود؟ هیچ خبری از شهرستانها نبود. ممکن است در بخش های دیگر خبر به آنان پرداخته باشید. اما این چه رسم عجیبی است که برای مخاطب، تکلیف مشخص می کنید که چه زمانی چه خبری را بشنود و ببینید. قاعده این است که یک رسانه با توجه به اهمیت یک موضوع ( ارزش های خبری)، خبرها را بچیند و دسته بندی کند و به مخاطب برساند.

من بخش خبر شبکه تابان را بسیار ابتدایی دیدم. درست مثل چند دهه قبل. هیچ انگیزه ای در من برنینگیخت. هیچ جلوه ای نداشت. بی فروغ، بی فروغ. علاقه داشتم به صورتی جامع و کامل به مسئله آب در استان بپردازد و زوایای این بحران را بکاود. با متخصصین سخن بگوید. ارتباط زنده تلفنی و تصویری داشته باشد. خبرنگار به منطقه ای که لوله های آب استان یزد آسیب دیده، بفرستد و به طور همزمان از آنچه در آن محل می گذرد مرا ، مطلع کند. اما جالب است بدانید که از موضوعی به این مهمی با یک خبر کوتاه گذر کرد و آبی به گلوی تشنه ما نرساند که نرساند. یا در مورد کنفرانس دیابت که در یزد برگزار می شود، به دلایل اینکه چرا ما یزدی ها اینقدر دیابتی تحویل ایران می دهیم؛ پرداخته نشد. جا داشت از یک پزشک دعوت می شد یا از یک متخصص تغذیه یا از یک روانشناس و یا جامعه شناس، که اصلاً بگوید چرا ما، علاقه مند به ورزش و تحرک نیستیم و دلیل این خمودگی در کجاست؟ و از مسئولان مربوط می پرسید که چه می کنند و چه می خواهند بکنند.

یقین دارم در شبکه تابان افراد زبده هستند که می توانند این شبکه را از وضعیت  فعلی نجات بخشند. اما برای آنکه کمکی شده باشد، چند پیشنهاد به عزیزان می فرستم.

یکی آنکه یک بخش خبری مبسوط داشته باشید مثلا نیم یا یک ساعته. در یک زمان پرببننده. در این بخش علاوه بر خبر؛ تحلیل خبری هم باشد. کارشناسانی در ارتباط با موضوع دعوت شوند و سخن بگویند. یا از متخصصین و مفسرین خبر دعوت شود که متنی در همان موضوع بنویسند و برای ببینده خوانده شود تا زوایای مختلف خبر کاویده شود. ارتباط تلفنی و تصویری؛ می تواند مخاطب را با موضوع درگیر کند.

دوم آنکه، اصول مسلم خبری را رعایت فرمائید. خبرهای کم ارزش را در صدر ننشانید. خطوط قرمز را کم و کم رنگتر کنید. تا می توانید لباس رسمی را از تن خبرها بکنید. خبرهای رسمی و آنها که از کانال و مجرای رسمی _ چون روابط عمومی های سازمان ها _ تولید و نشر می شوند، خسته کننده اند و بازگوکننده تمام حقایق نیستند. این را شنونده و مخاطب به خوبی درک می کند و بزودی دلزده می شود.

سوم اینکه، از گویندگان و مجریانتان بخواهید، تا این حد عصاقورت داده نباشند. آدم با آنان احساس، غریبگی می کند.

به جای چند بخش خبر کم محتوا در روز، یک بخش خبری پرمحتوا و پر و پیمان داشته باشید. ما می خواهیم آنچه را از دیگران نمی شنویم یا اصلاً امکان شنیدنش نیست، از شما بشنویم.

کلام آخر اینکه، گود فراخی را برای کار برگزیده اید و مهمتر از آن اینکه رقبای قدر و خلاقی دارید. لازم است هرچه زودتر، نو  شوید و برای تابندگی شبکه تابان، آتشی بیفروزید.

   محمد علی پوفلاح