انتخابات شوراهای شهر و درس هایش

چهارمین دوره انتخابات شوراهای شهر و روستا نزدیک است و آنها که دل و جراتی دارند و فکر می کنند می توانند دلی از مردم بربایند، اسبی زین کرده و وارد عرصه انتخابات می شوند.

اولین دوره انتخابات شورای شهر در زمستان 77 برگزار شد. با بیم و امیدهای فراوان. تجربه ای تازه بود در فضای سیاسی ایران. هنوز چارچوب اختیارات و وظایف شوراها در هاله ای از ابهام بود. اما هر چه بود، کاری نو بود و ویژگیهای خاص خودش را داشت. اما مردم ایران این تجربه تازه را بخوبی از سر گذارند و روند کاری شوراها در مسیری مشخص قرار گرفت و وظایف تقسیم شد و نهال شوراها، ریشه ای دواند و قدی کشید.

الان 14 سال از آن زمان گذشته و انتخاب دوباره ای در راه است. در بافق هم، این انتخاب درس های داشت که آنچه به نظر من می رسد با شما در میان می گذارم.

اول آنکه انتخابات در بافق و شهرهایی مثل بافق، بشدت وابسته به تفکرات محله ای است. این از ویژگی های شهرهای سنتی ماست.عمده ای جمعیت رای دهنده بافق در دو سر شهر که به سر و بن ده معروف است، قرار گرفته اند. عمده اعضای سه دوره شورا هم از یکی از همین دو محله بوده اند. به همین دلیل برای خیلی ها این انتخابات به نوعی وزن کشی محله ای هم هست. و اگر کسی و یا کسانی از نامزدان شورای چهارم هم بتواند این حس را در رای دهندگان بیدار کند و پشتگرم به حمایت محله باشد، رای آوری او حتمی است. من بیداری این حس را در دوره چهارم شورای بافق، بسیار محتمل می بینم. اصلاً عده ای فقط به دلگرمی، همین حمایت هم محله ایها وارد صحنه خواهند شد.

تجربه دوره های قبل انتخاباب شورا در بافق، نشان داده اهالی بن شهر با اندکی اختلاف، برنده این رقابت بوده اند. که همین نگرش، البته اختلاف ها هم افکنده و موجب تصمیم های غیرکارشناسی هم شده است که خسارتهایی هم به روند کلی توسعه بافق زده است. من آرمانگرایانه نمی گویم بیائید این عرق محله ایی را کنار بگذارید. چون چه بخواهید و چه نخواهید آتش آن در سینه همه اهالی هست و چاره ای جز پذیرش آن نیست.

پیشنهادم این است با نگاه محله ای، کارآمدترین شخص را انتخاب کنیم. اگر دو محله اصلی رای دهنده بافق، بهترین و کاراترین آدمهایشان را به شورا بفرستند، امید آن هست که بتوانند با گذشت زمان به یک هماهنگی برسند و برای شهر، کاری کارستان بکنند.

دوم آنکه اگر سن جوانی را 18 تا 35 سال در نظر بگیریم، اهالی بافق هیچ اقبالی به جوانانشان برای ورود به شوراها نشان نداده اند. تجربه سه دوره شورا در بافق نشان داده، بافقی ها علاقمند به آدمهای میانسال و حتی با سن بالاتر هستند. این ویژگی می تواند در تصمیم هایی که به جسارت زیاد نیاز دارد، تاثیر منفی بگذارد. اصولاً انسانها با بالا رفتن سن و سال، محافظه کار می شوند و از انجام تصمیم های انقلابی، دور می افتند. این نکته را هم بگویم که در اخذ تصمیم های، دوراندیشانه و سنجیده تر، میانسالان و پیران بهتر عمل می کنند. بنابراین سن نامزدان، یک شمشیر دولبه است. و بافقی ها با توجه به اینکه علاقه زیادی به اعتدال دارند، با حذف کلی جوانان از شوراها، خیال خود را از اینکه تندروی در تصمیم ها صورت گیرد، به کل خلاص کرده اند. در این دوره هم جوانان اقبال بیشتری نخواهند داشت. مگر آنکه موج انتخابات ریاست جمهوری شرایطی را بوجود آورد که جوانها صحنه گردان اصلی شوند و تغییراتی هم در انتخاب اعضای شورا ایجاد گردد. اما به روال سه دوره گذشته، در ترکیب آینده شورای بافق، خبری از جوان نخواهد بود.

سومین مطلب که اتفاقاً عجیب ترین نکته هم هست اینکه، بافقی ها روی خوشی به متخصصان نشان نمی دهند. تجربه گذشته نشان می دهد عمده اعضای شورای شهر بافق، تخصص خاصی در علومی که به شهر و شهرسازی مربوط می شود، نداشته اند. من دلیل این مسئله را عدم ارتباط متخصصین با عامه مردم می دانم و اینکه، از زبانی استفاده می کنند که نمی تواند احساس را در مردم برانگیزد. شاید هم به این دلیل باشد که هنوز دغدغه اصلی مردم بافق، مسائل عمومی و روزمره است. فکر می کنم این دوره هم، در بر همان پاشنه خواهد چرخید چون مشکلات عمومی هنوز هم اصلی ترین، اشتغال فکری مردم است.

چهارمین نکته این است که از میان اقشار مختلف بافق، معلمان بیشترین راه یافتگان به ساختمان آتش نشانی( محل تشکیل جلسات شورای بافق) هستند. به نظر من دلیل این امر بزرگی و پرجمعیتی خانواده آموزش و پرورش است و امکانی که تدریس، برای حضور قشر معلم در مدارس و در میان نوجوانان و جوانان فراهم می کند. در این دوره هم معلمان بخت بلندی برای رسیدن به مسند شورای شهری دارند. البته باید به این نکته هم اذعان کرد که دلیل دیگر حضور پررنگ معلمان در شورای شهر بافق، جلب اعتماد عمومی مردم هست. کاری که متخصصین از انجام آن عاجز بوده اند. اما در این میان نکته جالب این است که  روحانیون و معممین هم اصلاً در هیچ دوره ای در عرصه انتخابات شرکت نکرده اند. این نکته را از آن جهت می گویم که این قشر هم ارتباط بسیار خوبی با عامه مردم دارد و می تواند یکی از بازیگران اصلی عرصه انتخابات شوراها باشد.

آخرین پندهایی که من از سه دوره انتخابات شورای شهر بافق گرفته ام، این است که پس زمینه ها و اعتقادات مذهبی مردم بافق هم در نوع انتخاب آنان حتماً تاثیر خواهد گذاشت. یعنی اگر فرزندی از فرزندان حضرت رسول را برنگزینند حتماً، کسی یا کسانی با پیشینه مذهبی را نشان خواهند کرد.

مردم بافق به بافقی بودن نامزدان بشدت حساسیت دارند. نگرش های سیاسی در انتخاب آنان تاثیر بسزایی ندارد. تحصیل کردگان، گروه مرجع آنها نیستند. پیشینه خانوادگی در رای آوری نامزدی خاص بسیار مهم است. شیوه های نوین تبلیغ، تاثیر چندانی بر آنان ندارد. هنوز هم بهترین شیوه رای آوری در بافق، حضور مستقیم در میان مردم است.

این نوشته را نمی توان پایان داد مگر به این نکته هم بپردازم که در سه دوره انتخابات گذشته همواره زنان بافقی حضوری نسبتاً خوب در میان نامزدان ورود به شورا داشته اند. اگرچه مردم بافق هنوز حاضر نشده اند هیچ زنی را به عنوان عضو شورای شهرشان بپذیرند، اما زنانی از بافق با اعتماد به خود وارد صحنه انتخاباتی شده اند.

محمد علی پورفلاح