جامعه منتظر ؛ رئیس جمهور صالح می خواهد.(1)
آینده از آن چه کسانی است ؟
مالک و مَلِک اول و آخر این عالم ، خداست . پادشاه و برنامه ریز این حکومت اوست . او چنین حکم کرده است و چنین مقرر فرموده است که آینده زمین به صالحان ارث داده شود. صالحان تنها وارثان زمین خواهند بود که اَنَّ الاَرضَ یَرِثها عِبادیَ الصَالِحون .
در بررسی زندگی انبیاء و رسل (ع) واهداف و راه روش حركت این خوبان كه همگی از شیعیان اهل بیت عصمت و طهارت (ع) بوده اند ، با این مقوله مواجه می شویم كه این بزرگواران اصرار و درخواستشان از خداوند متعال این بود كه خدایا ما را در زمره صالحین قرار بده! در آیه 101سوره یوسف(ع) از زبان این رسول بزرگوار می خوانیم:
بسم الله الرحمن الرحیم
به جای مقدمه
1- عموم آدمها با نگاه به گذشته خویش هم اکنون دغدغه آینده دارند .آینده ای که به یقین در پیش روی آنهاست و از روی اجبار ، اختیار دارند آینده شان را خود ترسیم کرده و آن را بسازند . بشر بر اساس فطریاتی که خداوند در وجودش قرار داده است ، می خواهد آینده او ، فضایی باشد در کمال امنیت ، عافیت و شادی . انسان فطری می خواهد آینده اش دارالسلام و بهشت گونه باشد.
2-آیا خداوند متعال چنین آینده ای را برای بشریت ترسیم کرده است؟ آیا انسانی که مختار است آینده خویش را بنا کند و زندگی امروز خود را بر اساس آن ،مسیرسازی کند ، طرح و نقشه ، معیار و قلق های خدایی را در دسترس دارد؟ آیا راهکارهای درست و قابل اعتماد که بتوان بر اساس آن امنیت و عافیت در صحنه های پیش رو را به دست آورد ، ارائه شده است ؟ چه منبع و مأخذی این اطلاعات را به ما می دهد؟ متن متقنی که بتوان برنامه استراتژیک جامعه بشریت را از آن استخراج کرد و برنامه های ذیل آن را شناخت و عمل کرد کدام است؟ و در ضمن مطمئن بود که برنامه ما حتی المقدور منطبق بر قواعد حاکم بر نظام خدایی و برنامه خداوند متعال برای آینده است.
3-قرآن كه “تَفْصیلَ کُلِّ شَیْءٍ ” و ” تِبْیانًا لِکُلِّ شَیْءٍ” هست ، آینه تمام نمای قواعد ، احکام و برنامه های نظام الهی است . “ذلک الکتاب لا ریب فیه” و “هدی للمتقین” است .
4- تنها مفسر و شارح کتاب نور و هدایت و فرقان و قوانین و قواعد در آن ؛ وجود مقدس و مطهر اهل بیت(علیهم السلام) هستند که به فرموده پیامبر اعظم(ص) در حدیث ثقلین از یکدیگر جدایی ناپذیرند.
آینده از آن چه کسانی است ؟
مالک و مَلِک اول و آخر این عالم ، خداست . پادشاه و برنامه ریز این حکومت اوست . او چنین حکم کرده است و چنین مقرر فرموده است که آینده زمین به صالحان ارث داده شود. صالحان تنها وارثان زمین خواهند بود که اَنَّ الاَرضَ یَرِثها عِبادیَ الصَالِحون .
در بررسی زندگی انبیاء و رسل (ع) واهداف و راه روش حركت این خوبان كه همگی از شیعیان اهل بیت عصمت و طهارت (ع) بوده اند ، با این مقوله مواجه می شویم كه این بزرگواران اصرار و درخواستشان از خداوند متعال این بود كه خدایا ما را در زمره صالحین قرار بده! در آیه 101سوره یوسف(ع) از زبان این رسول بزرگوار می خوانیم:
“پروردگارا! بخشی از حکومت به من بخشیدی، و مرا از علم تعبیر خوابها آگاه ساختی! ای آفریننده آسمانها و زمین تو ولی و سرپرست من در دنیا و آخرت هستی، مرا مسلمان بمیران ؛ و به صالحان ملحق فرما.!”
ویا در آیه 19سوره نمل از قول سلیمان (ع) كه:
“پروردگارا! شکر نعمتهایی را که بر من و پدر و مادرم ارزانی داشتهای به من الهام کن، و توفیق ده تا عمل صالحی که موجب رضای توست انجام دهم، و مرا برحمت خود در زمره بندگان صالحت وارد کن.!”
و همچنین آیه 83 شعراء آنجایی که ابراهیم(ع) می فرماید:
“پروردگارا! به من حکم ببخش، و مرا به صالحان ملحق کن.”
یقینا در منظر صالح ترینِ صالحان ، مقوله و یا بهتر بگوییم مفهوم صالحیت ارزش و جایگاه والایی دارد.
آرزوی مشترک رسولان (ع) این است که خداوند آنها را جزو صالحان قرار دهد . آنها به ما نیز یاد می دهند که ای انسان ها ، شما نیز طالب این مقوله باشید ! و شاید ذکر “السلام علیکم و علی عبادالله الصالحین” درپایان هر نماز هم تذکر و موکد این ماجراست و این یک معیار الهی است.
– در این نوشتار سعی داریم به بهانه جریان با برکت و محیی و از آن سو حساس و اثرگذار “انتخابات” به مفهوم صالحیت و معیارهای انتخاب یک صالح – اصلح بماند پیشکش مان- بپردازیم.
طرح چند سؤال
– هر زمان صحبت از انتخاب فردی از بین گروهی می شود ، جمله ای که به عنوان معیار بیشتر می شنویم این است که : باید اصلح را انتخاب کرد! باید به اصلح رأی داد! مگر یک صالح چه خصوصیات و مشخصاتی دارد که ما از بین گروه صالحین قرار است اصلح را انتخاب کنیم؟
– آنجا که ما جمله ” منتظران مصلح خود باید صالح باشند” را به عنوان یک جمله آرمانی و یک معیار ، شعار خود قرار می دهیم ، واژه صالح چه مفاهیمی را در بر دارد؟
– مهم تر اینکه از منظر قرآن و عترت(ع) صالح کیست؟ و چه ویژگی هایی دارد؟
– دغدغه مندان نسبت به آینده باید ارزشهای صالحین یعنی افکار ، ایمانیات ، روحیات ،صفات ، اخلاقیات و رفتار آنها را واجد شوند. آن ارزشها چیست؟
– صالحین کیانند و جامعه شان چگونه جامعه ای است؟ اگر قرار باشد ما از بین افراد تاییدصلاحیت شده ، صالحین را انتخاب کنیم ، بعد از انتخاب ما یک رئیس جمهور صالح برای “جامعه صالحین” انتخاب خواهد شد . این جامعه که مجموعی از افکار و صفات صالحان است ، به چه سمت و سویی و با چه منش و رفتار و صادره هایی باید باشد؟
– الگوهای رفتاری صالحین چه کسانی هستند؟ انبیاء و رسل(ع) ، اهلبیت عصمت و طهارت (ع) ، شیعیان اهلبیت (ع) ، امام راحل (ره) ، شهدا و… چه صفاتی دارند ؟ شهدا به چه درجه ای از صالحیت رسیدند که شهادت اجر آنان شد؟
– صفاتی که ما برای یک فرد صالح مدنظر داریم چقدر از خصوصیات و ویژگی هایی که ثقلین ترسیم می نمایند تبعیت می کند و چه میزان از آن متفاوت است؟
– مگر مؤمنین کم اجر و منزلتی در درگاه خدا دارند!؟ مگر صفات و رفتار مؤمنین حقیقی نقص و کمبودی دارد که در گزینش مان ، مؤمن ترین را انتخاب نمی کنیم!؟
– آیا معیار إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللّهِ أَتْقیکُمْ ، صحیح نیست ؟ پس آیا جایگاه ندارد ما گرامی ترینِ نزد خداوندِ علیم و حکیم را انتخاب کنیم ؟ اگر تقوا یک صفت و ارزش کاملی است چرا معیار ما نباید باتقواترین باشد؟
– مگر محسنین در درگاه الهی از رتبه پایینی برخوردارند؟ پس چرا شعار ما این نباشد که : منتظران مصلح خود باید محسن باشند!؟ آیا براستی منتظران حضرت نباید جزو احسان کنندگان باشند؟ نباید از نیکوکاران باشند؟
– آیا علم و حکمت و عدالت ، بصیرت ، شجاعت ، اطاعت پذیری و تبعیت از ولایت ؛ ارزشهای اخلاقی ، قرآنی و اهل بیتی نیستند؟ اگر هستند چرا از بین تمام این صفات و خصوصیات صالحیت را معیار قرار می دهیم؟
ارزشهای وجود یک صالح باید چون درختی تنومند باشد
شاید یک سری صفات انسانی، فطری ، اخلاقی و یا حتی قرآنی را نام ببرید و بگویید : این یعنی صالحیت! نماینده من باید این صفات را داشته باشد تا به عنوان اصلح او را انتخاب کنم! اما نه! صبر کنید. تصویری که شما از یک صالح – با صفات و رفتارهای مختلف – برای خود ساختید؛ یک چهره کاریکاتوری و غیر حقیقی است . باید پرسید چه صفاتی ، به چه میزان و با چه تقدم و تأخری ؟ یا بهتر بگویم با چه ترتیب و چه دسته بندی ؟
“اَلَمْ تَرَ كَیْفَ ضَرَبَ اللّهُ مَثَلاً كَلِمَةً طَیِّبَةً كَشَجَرَةٍ طَیِّبَةٍ أَصْلُها ثابِتٌ وَ فَرْعُها فِی السَّماءِ” مفاهیم و ارزش های خدایی هر کدام یک كلمه است . تمام كلمات الهی تمام مفاهیم خدایی مانند یك شجره است. یعنی شما تقوا را می شنوید، ایمان را می شنوید، عمل صالح می شنوید ، احسان را می شنوید، نماز، حج، زكات ؛ تمام اینها به صورت یك شجره با هم ارتباط دارند و در تعامل با هم هستند. این نیست كه هر كدامش جدا باشد. این نیست كه نماز با روزه ارتباط نداشته باشند. این نیست كه جهاد با ولایت ارتباط نداشته باشد. اطاعت با تقوا ارتباط نداشته باشد. تمام اینها شجره است شاخه ها با هم ارتباط دارند.
یک نماینده صالح نیز باید چون یک درخت تنومندِ رشد یافته – به صورت حُسن – صفات و ارزشهای خدایی را در وجودش داشته باشد . چون تنه درخت و شاخه های مرتبط به آن ؛ به میزان مشخص و به صورت صحیح و زیبا، مرتبط با هم.
سؤال ابتدایی را دوباره مطرح می کنیم ؟ چرا باید منتخب ما صالح ترین باشد ؟ و به راستی یک فرد صالح از منظر کتاب الله و عترت چه ویژگیهایی دارد؟
والسلام علی عباد الله الصالحین
ادامه دارد
محمد حسن فیاض