مارهاي بافق(قسمت پاياني)
مارهاي غيرسمي
توجه به شکل ، وضع قرار گرفتن و تعداد پولکهای بدن مار ، تشخیص را تا حدی آسان می کند . مارهای غیر سمی دارای دندانهائی ساده هستند که راهی به غده سمی ندارند . شکل پولکهای ناحیه سر با شکل پولکهای ناحیه بدن کاملأ متفاوت است . به عبارت دیگر پولکهای ناحیه سر و تنه مشخص و قرینه و غالبأ مانند هستند . در بعضی از مارها پولکهای ناحیه ظهری یا پشتی بدن صاف است بر عکس در بعضی دیگر پولکهای ناحیه ظهری تیغه دار است یعنی در وسط این پولکها خطی برجسته یا تیغه مانند مشاهده می شود پولکهای سطح شکمی صاف و بزرگتر از پولکهای ناحیه ظهری است. مردمك چشم اغلب گرد و دم مار معمولاً گرد و دراز است . پولكهاي زير ناحيه دم در يك يا دو رديف قرار دارند و پولك آنان يا مخرج ممكن است يك عدد يا دو عدد يا به عبارت ديگر منفرد يا منقسم باشد . بطور كلي قرار گرفتن اين پولكها و شمارش آنها در تشخيص مارها حائز اهميت است . مارهاي غير سمي اصولاً در حركت خيلي سريع و چابك هستند. |
مار شتري
مشخصات :پولكهاي گونه اي و جلو پيشاني منقسم به چندين پولك كوچك .بدن به رنگ نخودي ، خاكستري روشن ، قهوه اي روشن زيتوني با سه رديف خالهاي تيره رنگ طولي ممتد ،سطح پشتي داراي خالهاي تيره رنگ چهار ضلعي با حاشيه زرد رنگ همراه با خالهاي تيره رنگ و يك در ميان در سطح جانبي ،رنگ سطح شكمي روشن و فاقد خال. به نظر من زيبا ترين وخوش خط وخالترين مار بافق همين ماراست .
حداكثرطول188سانتيمتردم27سانتي متر.قديك نمونه صيد شده دررضائيه به دومتر ميرسيد.
تغذيهازمارمولكهاوموشها .
زادوولد:تخمگذار3تا5تخم.ميگذارد .
زيستگاه:مناطق صحرايي و نيمه صحرايي ،كوهستان‌ها و بوته زارها .درروستا هاي حاشيه كويرمثل رضائيه.حاجي آباد. باقر آباد.وداخل شهر زياد ديده شده است .بيشترين گزش در بافق وروستاهاي كويري توسط اين مار گزارش شده است با توجه به بزرگي جثه ايجاد ترس زيادي ميكندودربعضي از افراد گزيده شده علائم باليني مارهاي سمي ايجاد ميشود(به دليل ترس وتلقين به شخص گزيده شده) هنگام تحريك شدن حركات مار جعفري را تقليد كرده حتي هيس هيس ناراحت كننده اي ميكند. زودعصباني شده و حمله ميكند اگر دندان گرفت زود كوتاه نمي آيدودست شما را مانند آبنبات چوبي در دهان نگه ميداردوتمايلي به آزاد كردن ندارد. ماري كه در ابتداي مقاله به آن اشاره كردم همين مار است اصلا از اونترسيد چون پشمي در كلاه ندارد وهرچه هست همين ظاهر غلط اندازش است. بگذاريد در مزارع به راحتي زندگي كند تا جمعيت موشها كنترل شود.اگردريك اطاق صد عدد مارشتري وتيرماربياباني باشند من حاضرم باخيال راحت در آن اطاق خوابيده و خواب راحتي داشته باشم ولي اگر بدانم در خانه اي يك مارشاخدار هست تا اورا بدام نيندازم حاضر نيستم درآن منزل استراحت كنم
تذكر وسفارش:
1- سعي كنيد به مارها نزديك نشويد چون دوست ودشمن نميشناسند
2- مارهارا نكشيد چون فوايد آنها صدها برابر معايبشان است
3- اگر مورد حمله يك مار قرار گرفتيد و مار را بطور كامل نميشناسيد مبنا را به مار سمي قرار دهيد تا خلاف آن ثابت شود البته اگر كسي مورد حمله قرار گرفت و شما از سمي بودن مار اطمينان داشتيد به قرباني تلقين كنيد كه مار غير سمي بوده است
4- تنها در بيست و پنج درصد موارد گزيدگي توسط مارهاي خطر ناك. سم به بدن قرباني تزريق ميشود و در هفتاد وپنج درصد بقيه كه به آن گزيدگي خشك ميگويند سمي به شكار تزريق نميشود
5- اگر به محلي وارد شديد كه احتمال وجود مار درآن محل هست با كوبيدن پا به زمين مار را فراري دهيد
6- اگر قصد ايجاد كمپ و اطراق در محلهاي مشكوك را داشتيد مقداري تنباكو را خيسانده و آب آن را بصورت يك خط در اطراف كمپ بريزيد.هيچ خزنده اي از اين خط عبور نخواهد كردالبته تا موقعي كه بو داشته باشد.بطور كلي غير از انسان هيچ جانداري از بوي تنباكو لذت نميبرد
7- موشهابا از بين بردن مزارع و انبارها و ايجاد وپخش بيماريهاي خطر ناك باعث مرگ ميليونها نفر در جهان ميشوند در صورتي كه كل مار گزيدگيهايي كه باعث مرگ ميشود در جهان شايد هزار نفر نباشد.پس اگر يك موش ومار را همزمان ديديد با مار كاري نداشته باشيد وموش را نابود كنيد
كمكهاي اوليه در مار گزيدگي
يادمان باشددرمارگزيدگي
بهترين نوع كمكهاي اوليه همان رساندن بيمار هر چه سريعتر به مراكز درماني است
ابتدا باید به فردی که مورد گزش مار قرار گرفته اطمینان خاطر دهید که تیم پزشکی می تواند مشکل او را حل کرده و تنها چیزی که مهم است این است که خونسردی خود را حفظ کند.
نگذارید فرد حرکت کند و اندام آسیب دیده را پایین تر از سطح قلب او نگه دارید تا جریان سم آهسته شود. محل مورد گزش را با آب و صابون شست وشو دهید.
می توانید از آتل برای کاهش حرکت اندام مورد گزش استفاده کنید.
انگشتر، النگو، ساعت و هر نوع وسیله ای را که روی اندام آسیب دیده وجود دارد، خارج کنید، زیرا ممکن است قسمت های آسیب دیده ورم کنند و در آوردن این گونه اشیاء سخت شود.
اگر پس از گزش، آن منطقه متورم شد و تغییر رنگ داد، احتمالا مار سمی بوده و باید مراقبت های خاصی را اعمال کرد.
علایم حیاتی فرد (درجه حرارت بدن، نبض، سرعت تنفس، فشارخون) باید هر چند دقیقه یک بار چک شود. اگر علایم شوک در فرد وجود داشت، مانند رنگ پریدگی شدید که ناشی از شوک است، فرد را بلافاصله بخوابانید و پاهایش را بالاتر از سطح بدنش قرار دهید و روی فرد را با پتو بپوشانید.
حتما اورژانس را خبر کنید تا مراقبت های خاص پزشکی و امدادی را اعمال کند.درصورتي كه درروستا بوديد بدون فوت وقت مصدوم را به بيمارستان انتقال دهيد
اگر مار را پس از گزش کشتید، مراقب باشید، زیرا مار می تواند تا چند ساعت پس از مردن هم توانایی نیش زدن داشته باشد.
اگرشخصي مورد حمله يك مار سمي قرار گرفت وميتوانيد تا يك ساعت اورابه مراكز درماني برسانيد اصلا وقت را از دست ندهيدولي اگر فاصله شما بيشتر بود بايد محل گزش ساكشن شود.پيشنهاد ميكنم هرچه زودتر جهت ياد گيري به هلال احمر مراجعه نموده وكمكهاي اوليه را بياموزيد
تذکر:
* اجازه ندهید که مصدوم حرکت کند
* اندامی که دچار آسیب شده را بالا نیاورید
* محل گاز گرفتگی را برش ندهید
*به هيچ عنوان درمارگزيدگي از كمپرس يخ استفاده نشود
*گزش در ناحيه گردن و سر كمكهاي اوليه ندارد
*درصورتي كه با تورنيكه وطريقه بستن آن آشنايي نداريد از آن استفاده نكنيددرصورت استفاده هر ده دقيقه يك با آن را باز كنيد وازمحكم بستن واستفاده از نخ.سيم….جدا خودداري كنيد درصورت امكان از دستمال استفاده نمائيد
به اميد روزهايي پراز شادي وموفقيت
محمد رضا رضايي.امدادگر ومربي امداد هلال احمربافق
سلام دست شما درد نكنه جناب آقاي رضايي مطالب ارزنده وبسيار مفيدي درباره گونه هاي مار مناطق بافق قرار داديد. خيلي زيبا ومصور توصيف شده.