یوزحیوانی که خیلی ها برایش دل می سوزانند

یوزپلنگ آسیایی حیوانی که  9 شهریور ماه را به یاد “واقعه بافق” بنامش نامیدند.

این روز(روز ملی حفاظت از یوزپلنگ) اگرچه برای همه طرفداران محیط زیست تاثر برانگیز است، اما بافقی ها؛ بخاطر جفایی که بر آنان رواداشته شد از همه غمناک تر و متاثرترند.

 در واقعه ی 9 شهریور73 که هنوز حقیقتش برای خود بافقی ها مجهول است و از پس سالیان دراز هنوز واقعیت آن بر بسیاری از مردمان این دیار نامعلوم مانده است، آنطور که برخی رسانه ها نقل می کنند؛ “یوزپلنگ” مادری که همراه با 3 توله اش برای نوشیدن آب به حوالی باغها و کشتزارها بافق آمده بود با ضربات بیل و چوب کشته شدند و یک توله زنده ماند که ” ماریتا” نامیده شده 9 سال بعد تنها و در اسارت در پارک پردیسان تهران مرد.

در نقل های مختلف از؛ کشاورزان بومی تا افراد غیربومی عاملین این کشتار بیان شدند، برخی دایه های دلسوزتر از مادر نیز بر چاشنی این آش افزودند و کار را تا رسانه های خارجی کشاندند.

اکنون از پس سالهای دور برآن شدیم تا کنکاشی در این خصوص انجام دهیم و این واقعه را از جنبه های مختلف بررسی نماییم تا حقیقت موضوع بر همگان آشکار گردد.

 “خوش بود گر محک تجربه آید به میان”

“تا سیه روی شود هر که در او مس باشد”

قبل از آنکه مطلب ام را بیان کنم، چند علامت سوال که پس از سالها هنوز در ذهن نگارنده باقیمانده را برای اهل فن می نویسم تا جواب درخور و شایسته ای برای سوالات بنده و برخی همشهریانم بیان کنند.

نخست آنکه؛ با اطلاعات ناقص بنده و همانگونه که حتی در برنامه های حیات وحش تلویزیونی به دفعات نشان داده حیوان های وحشی معمولا توله هایشان را به همراه نمی برند و حتی زمان احساس خطر برای نجات فرزندانشان بجای نزدیک شدن به لانه از محل زندگیشان دور می شنود و اینکه یک “یوز” که از هوش بالایی برخوردارست با 3 توله راهی گردد و کیلومترها از محدوده لانه اش آنهم برای خوردن آب دور و به حاشیه شهر وارد گردد!؟ کمی تامل برانگیز نیست!؟

دوم آنکه؛ آیا تا زمان این حادثه طرح و برنامه ای برای حفاظت گونه نادر “یوز” وجود نداشت!؟ که متولیان و دست اندرکاران امر این روز و این فرصت را برای نامگذاری مناسب دانستند؟

سوم آنکه؛ اکنون که قریب 20 سال از نامگذاری این روز با اهمیت گذشته چرا در سالروز این نامگذاری در شهریور92، در سطح شهربافق حتی بنر یا پارچه نوشته ای نصب نشده تا با یادآوری این حادثه، از تکرار حوادث مشابه برای این گونه با ارزش جلوگیری نماید، شاید اینگونه فقط برای همایش و سمینار و این دست چیزها ارزشمند است!؟

چهارم اینکه؛ اگر به فرض این حادثه با گناه و خطای فرد یا گروه اندکی تحقق یافته باشد این را باید به پای یک جامعه و شهر نوشت!؟

پنجم اینکه؛ اگر این رویه یعنی نامگذاری روز کشته شدن حیوانات نادر مبنایی برای نامگذاری روزهاست! چرا زمان کشته شدن خرس قهوه ای و 2 توله اش در سمیرم(پی نوشت1) بنام روز ملی خرس قهوه ای نامگذاری نمی گردد! یا مثلا کشته شدن پلنگ در لرستان بنام روز “حفاظت از پلنگ” نامگذاری نمی گردد؟!

ششم آنکه؛ چه خوب و یا بد، این روز« حفاظت از یوزپلنگ آسیایی» بر مبنای واقعه بافق شکل گرفته است، چگونه است این شهر با گذشت 20 سال از این واقعه هنوز یک موزه علوم طبیعی(حیوانات تاکسی درمی) یا یک مرکز تحقیقات تخصصی ندارد تا کودکانش با این موجودآشناتر شوند و بر اهمیت سایر گونه هایشان واقف شوند؟

ده ها سوال از اینگونه در ذهن بنده و همشهریانم وجود دارد که باشد برای مجالی دیگر اگر پاسخگویی پیدا شود.

نخست یادآوری می نماییم؛ اگر آنگونه که می دانیم این حیوان نادر در چند نقطه از ایران باقیمانده باشد و اگر بپذیریم که همه واقعیت را گفته باشند نه به سرگین و ردپایی ادعا نموده باشند آیا مگر غیر از این است که این نقاط دست نخورده تر و بکرتر ازسایر نقاط باقیمانده و این تا حدودی موید فرهنگ بالای همزیستی مردمان این سرزمین ها و بوِیژه این دیارست که توانسته اند تا کنون و خیلی سالها پیش از  دایه های دلسوزتر از مادر به حفظ محیط پیرامون خود پرداخته و در تردد در جاده ها نیز جوانب احتیاط برای جلوگیری از حداقل آسیب به حیوانات را رعایت کنند.

همچنین ده ها نمونه از مهربانی و محبت مردمان قصبه طیبه بافق نسبت به حیوانات در سالیان اخیر شاهد هستیم حتی این بذل محبت در خصوص گونه هایی که چندان نادر نیستند هم اعمال گردیده چه برسد به گونه های کمیاب نادر( مراقبت یک شهروند بافقی نسبت به یک بزمچه زخمی و تحویل آن به محیط زیست بافق و ده ها نمونه دیگر که مجال نوشتن نیست).

مردم بافق بخاطر محبت و مهربانی شهره اند و این گونه هجمه ها که شاید سهوا و از سر دلسوزی و یا عمدا و برای اهدافی که نمی دانم صورت گرفت جفایی نابخشودنی در حق مردمان دیار “دارلشجاعه” بافق بود و امیدوارم در آینده به انصاف قلم بزنند.

توصیه میکنم؛ این دایه دلسوزان عزیزتر از مادر، تحقیقی میدانی از سطح شهر و روستاها و پیران کهنسال در خصوص آن سالها و مخاطراتی که حیوانات بوجودآوردند و مردم دست به اسلحه نبرده و حیوانات را نکشتند انجام دهند، تا قدری نجابت بافقی ها حداقل بر خودشان هویدا شود. سیدعلیرضا ناظری بافقی

1.سایت محیط زیست ایران(سبزپرس)