رونمایی از «یزد عصر صفوی» در کنگره وحشی بافقی

«یزد عصر صفوی» به‌قلم علی‌اکبر تشکری درباره تاریخ تحولات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و معماری یزد در دوران صفویه منتشر شد. این کتاب در کنگره ملی وحشی بافقی در بافق یزد رونمایی می‌شود.-

دکتر علی‌اکبر تشکری‌بافقی به خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، گفت: «یزد عصر صفوی» نخستین کتاب در ارتباط با حکومت صفویه در یزد است که در واقع بخش نخست از کتابی دو جلدی به‌شمار می‌رود. این جلد از کتاب دوره‌هایی از تاسیس سلسله صفوی تا پایان حکومت شاه عباس اول را بررسی کرده است. این کتاب در کنگره ملی وحشی بافقی که 17 و 18 مهرماه در بافق یزد برپا می‌شود، رونمایی خواهد شد.

این عضو هیات علمی دانشگاه یزد با بیان این‌که کتاب با استفاده از حدود 600 منبع و ماخذ نوشته شده، اظهار کرد: منابع دست اولی چون «جهانگشای خاقان»، «خلاصه التواریخ»، انواع تذکره‌های ادبی با عنوان کلی «تراجم احوال» را در نوشتن این کتاب نقد و بررسی کرده‌ام.

وی افزود: «یزد عصر صفوی» در 6 فصل با عناوین «جغرافیای تاریخی و تحولات سیاسی اجتماعی یزد (از سقوط آل‌مظفر تا پایان اوزون حسن آق‌قویونلو)»،‌ «اوضاع سیاسی یزد (از مرگ اوزون حسن تا پایان شاه عباس اول»، «حیات اجتماعی یزد»،«ساختار و حیات اقتصادی یزد»، «حیات فرهنگی یزد» و «حیات فیزیکی و آثار و ابنیه یزد» نوشته شده، همچنین در پایان کتاب فهرست اعلام و اشخاص، جای‌ها و مکان‌ها، تصویرها و کتابنامه آمده است.

تشکری با اشاره به بخش «حیات اجتماعی یزد» توضیح داد: این بخش ساختار اجتماعی عصر صفوی در یزد را تحلیل می‌کند و در بخشی از آن با بررسی طبقه‌های اجتماعی، فصلی را به زرتشتیان یزد اختصاص داده است. یزد به‌عنوان مهم‌ترین مرکز زرتشتی‌گری و ارتباط این گروه با هند تاثیر بسیاری بر مسایل داخلی این بخش از ایران گذاشته بود. مباحث فرهنگی اقلیت‌های دینی و وضعیت آن‌ها علاوه‌بر زرتشتیان در گروه‌های یهودیان یزد نیز در این کتاب بررسی شده است.

نویسنده کتاب «مشروطیت در یزد» ادامه داد: در بخش «ساختار و حیات اقتصادی یزد» اقتصاد یزد را بر مبنای کشاوزی، صنعت و تجارت بررسی کرده‌ام. همچنین در بخش «حیات فرهنگی یزد» به وضعیت تصوف و خاندان نعمت‌اللهی، علمای دینی و شیوخ اسلام، موقوفات، هنروران و شعرا پرداخته‌ام. خاندان نعمت‌اللهی از نوادگان شاه نعمت‌الله ولی به‌شمار می‌رفتند و در یزد ساکن بوده و به دلیل ارتباط خانوادگی با شاهان صفوی از قدرت بسیاری برخوردار بودند.

این پژوهشگر تاریخ بیان کرد: درباره صفویه پژوهش‌های داخلی و خارجی بسیاری انجام شده اما بیشتر به اصفهان و مسایل مرتبط با صفویه پرداخته‌اند. در این کتاب علاوه ‌بر بررسی دوران صفویه در منطقه‌های مختلف، چگونگی تثبیت شدن آن‌ها، الگوهای شیعی و ساختار دیوانسالاری در دیگر مناطق ایران به‌ویژه یزد مطرح شده است. ساختار و کارکرد دیوانسالاری، تفاوت اراضی ممالک، خاصه و نقش عنصر ایرانی در اداره امور بخش دیگری از کتاب را تشکیل داده است.

تشکری گفت: در عرصه فرهنگی دوران صفوی، شاهان تمایلی به شاعران نداشتند و از همین رو آن‌ها به بارگاه نعمت‌اللهی‌ها که در یزد بودند، روی آوردند و حدود 40 شاعر در یزد دوران صفوی زندگی می‌کردند. از سوی دیگر یزد از مراکز مهم ضرب سکه و مهم‌ترین پایگاه صنعت نساجی به‌شمار می‌رفت و غیاث‌الدین نقش‌بند یزدی، بزرگترین طراح پارچه تاریخ ایران نیز در این دوره می‌زیست.

دکتر علی‌اکبر تشکری بافقی، متولد 1350 و عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه یزد است. «مشروطیت در یزد» و «خاطرات وکیل‌التولیه» با مقدمه ایرج افشار (دو جلدی) که از سوی انتشارات سخن منتشر شده عناوین کتاب‌هایی است که به قلم وی منتشر شده است. تشکری کتاب دیگری (سفرنامه‌) در رابطه با یزد به روزگار مظفر‌الدین‌شاه در دست کار دارد.

چاپ نخست «یزد عصر صفوی» تالیف علی‌اکبر تشکری‌بافقی در 506 صفحه، شمارگان یک‌هزار نسخه از سوی انتشارت اندیشمندان یزد به‌چاپ رسیده است و در کنگره ملی وحشی بافقی که 17 و 18 مهرماه در بافق یزد برگزار می‌شود، رونمایی خواهد شد