چون پیر شدی حافظ از میکده بیرون نشو!!

اواخر مهرماه بنام هفته سلامت روان نامگذاری شده و امسال توجه مسئولان امر به سلامت روان سالمندان معطوف شده است. به بهانه این هفته چند که مقداری دیر شده است اما برآن شدیم تا موضوع سلامت روان سالمندان را بیشتر مورد بحث و بررسی قرار دهیم. براساس آمارهای موجود هفت درصد سالمندان تنها زندگی می کنند. هرچند که ظاهر امر نشان می دهد آمار کمتر از مقدار واقعی است اما آنچه قطعی است بیانگر آن است که ۲۵تا ۵۰ درصد سالمندان احساس تنهایی می کنند. امروز به علت پیشرفت علم پزشکی و رعایت بهداشت طول عمر انسانها افزایش یافته و در نتیجه جمعیت افراد مسن رو به افزایش است. سالمندی دوره انباشت خرد و تجربه است به گونه ای که سالمند می تواند آموزگاری توانمند برای نسل میانسال و جوان جامعه باشد. اریکسون روانشناس بزرگ غربی می گوید سالمندی زمانی برای زایش است نه دورانی برای یاس. پیری به معنای پدر بزرگ شدن، مادربزرگ شدن یا بازنشستگی نیست بلکه پیری فرایندی مادام العمر است که سلولهای بدن ما هر روز نسبت به دیروز فرسوده ترمی شود. افرادی که شانس رسیدن به پیری را تجربه می کنند کسانی هستند که در طول عمر خویش اصول سلامت را رعایت کرده اند و لازم است تا در زمان سالمندی نیز این فرایند ادامه یابد کلید اصلی روان سالمندان در سلامت جسمی آنان نهفته است. سلامت جسم و روان یک واسطه دوسویه می باشد که آسیب به هر کدام باعٍث اختلال در دیگری خواهد شد.
رعایت این نکات به ارتقاء سلامت جسم و روان سالمندان کمک خواهد نمود:
آلف) حفظ فعالیت جنسی: بسیاری از سالمندان بواسطه از دست دادن همسریا به علت داشتن باورهای غلط فعالیت جنسی را کنار می گذارند که اولاً پیدا کردن یک مونس وهمدم برای سالمندی که همسر خود را از دست داده بسیار ضروری است. این مهم بر عهده فرزندان است تا برای والدین خود آستین بالا بزنند و به قول شاعر: پدر در کودکی دست پسر گیرد به امید روزی که در پیری پسر دست پدر گیرد.
ب)استراحت به اندازه کافی: روزانه باید ۸ ساعت خواب وجود داشته باشد. خواب نیمروز نیز برای تقویت و تمدد اعصاب به مدت یکساعت لازم است.
ج)انجام نرمش به صوت مستمر: نرمش و ورزشهای سبک باعث کاهش فشار خون، قند خون، چربی خون، و تصلب شرایین است. پیاده روی و قدم زدن در فضای باز، پارک وخیابانهای کم رفت و آمد نه فقط به سلامت جسم موثر است بلکه باعث افزایش توان روحی در فرد خواهد شد.
ورزش نه تنها برای عضلات مفید است بلکه ذهن و مغز هم باید ورزش کند. در زمان سالمندی حافظه درازمدت خیلی آسیب نمی بیند اما حافظه کوتاه مدت دچار آسیب می شود. اما وجود دنیایی از تجربه اطلاعات و انبا شت خرد در سالمندی گنجینهای است که باید درهای آن به روی نسل جوان گشوده شود حل کردن جدول، معما، خواندن کتاب، انجام برخی از بازیهای فکری، همبازی شدن با نوه ها، خواندن قصه برای آنها، همراهی با آنان برای رفتن به پارک، کار با رایانه، ارسال پست الکتریکی و ارسال پیامکهای مفرح و نشاط آور و مرور خاطرات گذشته برای فرزندان و نوه ها از جمله ورزشهای تقویت ذهن است.
د)شرکت در فعالیتهای اجتماعی: شاید در زمان جوانی و میانسالی فرصت برای شرکت در فعالیتهای مذهبی، گروهی و اجتماعی کمتر باشد. اکنون زمان آن است که به مهمانی، سینما، تاتر، مراسم مذهبی و سخنرانی پاگذاشت. شرکت در فعالیتهای خیریه و داوطلبانه در صورت داشتن استطاعت مالی بسیار انرژی بخش بوده و دارای آثار ماتاخر فراوانی است.
ه)رژیم غذایی مناسب، عدم استفاده از الکل و دخانیات و مراجعه متناوب به پزشک جهت ارزیابی وضعیت سلامت ضروری است به غیر از مصرف نمک، شیرینی، ادویه جات توصیه می گردد از میوه، سبزی ولبنیات که سه رکن اصلی تغذیه است استفاده شود. بهتر است مصرف گوشت و تخم مرغ در زمان سالمندی کاهش یابد زیرا بدن در زمان سالمندی به کلسترول و پروتیئن نیاز کمتری دارد. اگر بتوانیم زندگی صحیح و رو به رشدی در زمان جوانی ومیانسالی برای خود بسازیم در زمان سالمندی
می توانیم در سایه سار باغ زندگی به استراحت بپردازیم و از میوه و دسترنج عمر خود برداشت کنیم.
پیریم و از هزار جوان زنده دلتریم هرنوبهار رشک برند از خزان ما
با آرزوی سلامتی
دکتر محمد رضا ایت اللهی