تحریم لبنیات پرچرب توسط مردم

در هر فعالیت اقتصادی، بحث اعتماد خریداران و مشتریان مهم‌ترین بحث در رونق کسب و کارهاست اما وقتی اعتماد عمومی به کالا یا محصولی خدشه‌دار شود رونق و سود اقتصادی هم تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد. در همین رابطه این روزها بحث تولید شیرهای آلوده به روغن نخل(پالم) همچون سونامی این حوزه تولیدی کشور را درنوردیده و به اعتماد عمومی صدمه‌ای جدی وارد کرده است.

موضوع تا حدی پیش رفته که بحث گرانفروشی شیر که تا همین هفته‌های اخیر ادامه داشت به کل فراموش شده و بحث غش در معامله و فریب مصرف‌کنندگان مطرح شده است. چرا که آمیختن شیر و لبنیات پرچرب با روغن (چه مجاز و چه غیرمجاز) بدون اطلاع‌رسانی به مصرف‌کننده انجام شده و افکار مصرف‌کننده که فکر می‌کرده شیر تازه گاو و محصولات لبنی با شیر خالصی را مصرف می‌کرده بر هم ریخته است. زیرا آمیختن مواد دیگر در شیری که تصور می‌شد خالص و با چربی طبیعی است نوعی از مصداق‌های غش در معامله بوده و حالا بر بازار تولید و عرضه این محصولات تأثیر گذاشته است.  حالا بحث شیر به افکار درهم‌ریخته خانواده‌ها محدود نیست و از تاکسی و مراکز عمومی گرفته تا شبکه‌های اجتماعی بحث روز این تخلف تولیدی در کشور است که همچون یک رسوایی مطرح شده است.

همه از شیر می‌گویند و در شوک‌اند که تا امروز برای ثبات سلامتشان شیر می‌خوردند اما امروز برای ثبات سلامتشان نباید شیر بخورند! چرا که فضای عمومی جامعه تاکنون تنها این شک را داشت که شیر را با آب قاطی می‌کنند و غلظتش را کم می‌کنند و سود فروش را بالا می‌برند و با خود می‌گفتند که آب ایرادی ندارد و بالاخره روشنایی است. اما حالا این موضوع مطرح است که روغن‌های خطرناک با شیر ترکیب و به لبنیاتی چون ماست پرچرب، خامه، ماست خامه‌ای و…  تبدیل می‌شود.

جنبش خودجوش نخریدن  شیر و ماست پرچرب
وضعیت ایجادشده دلیلی شده تا مردم در این حوزه با اخبار منتشرشده نسبت به خرید شیر، ماست و لبنیات دیگر اندکی تغییر رفتار مصرفی نشان دهند و قفسه‌های فروشگاه‌ها را با کالاهای پرچرب این حوزه تحریم کنند. زیرا مصرف‌کنندگان که این روزها رفتار بی‌تفاوت مسئولان تولید شیر و لبنیات آلوده به روغن نخل را می‌بینند به این نتیجه رسیده‌اند که باید خرید این نوع محصول‌ها را از سبد کالایی خود حذف کنند. بررسی‌های میدانی سوپرمارکت‌های شهر تهران هم موید این نکته است که طی هفته جاری با انتشار این خبر، مردم در جنبشی ناهماهنگ و خودجوش اقدام به قهر زودهنگام با شیرهای پرچرب، ماست‌های خامه‌ای و محصولات لبنی با چربی بالا کرده‌اند.  به گفته یکی از سوپرمارکت‌داران غرب تهران، طی روزهای اخیر خرید ماست خامه‌ای و ماست‌های پرچرب تا حدی کاهش داشته است که برخی سوپرمارکت‌ها دیگر چنین محصولاتی را در یخچال‌هایشان نمی‌چینند.

به گفته سوپرمارکت‌داری در منطقه سهروردی تهران هم فروش شیر پرچرب که در گذشته روندی نزولی پیدا کرده بود، طی روزهای اخیر با افتی محسوس مواجه شده و باعث برگشت خوردن بطری‌های شیر چربی بالا شده است.

مسئول یکی دیگر از خرده‌فروشی‌ها هم در گفت‌وگو با «شهروند» از رشد فروش شیرهای کم‌چرب در هفته جاری یاد می‌کند و می‌گوید: خبرهای اخیر باعث شده مردم با مراجعه به یخچال‌ها بیشتر سراغ محصولات کم‌چرب  را بگیرند و همزمان در این خصوص صحبت کنند که تاکنون فکر می‌کرده‌اند چربی بالاتر در شیر به معنی کیفیت بالاتر است!

اما در سوی دیگر ماجرا، تولیدکنندگان شیر و لبنیات که این روزها زیر بار نقدهای گسترده‌ای قرار دارند، دراین‌باره از زیان‌های خود می‌گویند و یادآور می‌شوند که از قبل هشدار داده‌اند که خروجی تولید زیان‌ده، شیر باکیفیت با‌ درصد چربی طبیعی نخواهد بود. در حوزه تولید و نظارت بر بازار محصولات لبنی و شیر تاکنون نام هیچ شرکت متخلفی منتشر نشده و به گفته رئیس سازمان ملی استاندارد تنها یکی از شرکت‌ها تخلفش قطعی شده است.  در این حوزه یکی از مسئولان صنایع لبنی که این روزها کمک‌های بی‌شائبه‌ای برای شفاف‌سازی جریان «شیرهای روغنی» به رسانه‌ها کرده به شرط نبردن نامی از او، در گفت‌وگویی با «شهروند»، از شرکت «ص. ش» به‌عنوان توزیع‌کننده شیرهای ترکیب‌شده با روغن یاد کرد.

چربی نامرغوب  برای شیر نه برای بستنی آری
نیره پیروزبخت رئیس سازمان ملی استاندارد در همین زمینه روز گذشته به جمع خبرنگاران اقتصادی آمد و درباره نظارت در این حوزه، توضیح داد که ۱۲۴ نمونه شیر و فرآورده لبنی ‌سال گذشته توسط این سازمان مورد آزمون قرار گرفت که ۲۰ تا ۲۵‌درصد آنها حاوی چربی گیاهی بوده است.

به گزارش خبرنگار «شهروند»، وی با تأیید تخلف بودن استفاده از روغن پالم افزود: در ایران ٣٠٠ نوع فرآورده لبنی تولید می‌شود که ٨ نوع از آنها مجاز به مصرف چربی گیاهی هستند. پنیر پروسس آنالوگ، پنیر تازه با چربی گیاهی، پنیر خامه‌ای با چربی گیاهی، پنیر پیتزا پروسس، اسپریدهای مخلوط، شیرخشک با چربی گیاهی، بستنی پروبیوتیک و بستنی با استفاده از چربی‌های گیاهی مجاز به استفاده از چربی گیاهی هستند که البته باید در بسته‌بندی این محصولات به آن اشاره شود.

او تاکید کرد: اگر وزارت بهداشت در مورد استفاده روغن پالم در محصولات لبنی به قطعیت رسیده آمادگی داریم با واحدهای متخلف برخورد کنیم و در ادامه با همکاری وزارت جهاد کشاورزی و وزارت بهداشت استانداردهای موجود را تغییر دهیم.

اما در عین حال وی با بیان این‌که در برخی کشورها استفاده از روغن پالم در فرآورده‌های لبنی مجاز است، گفت:  البته در این کشورها نیز باید محتویات محصول روی بسته‌بندی آن ذکر شود و در غیراین‌صورت واحد تولید‌کننده جریمه خواهد شد که این رقم در کشوری مانند انگلیس به ٥٠‌میلیون پوند می‌رسد.

درحالی این گفته‌ها مطرح است که وزرای بهداشت و کشاورزی استفاده از روغن پالم در شیر را تأیید و میزان آن را با وجود کاهش مصرف، ٣٠‌درصد اعلام کرده‌اند و مدیرکل استاندارد استان تهران هم به تازگی استفاده از چربی نباتی (روغن پالم) را در تولید محصولات لبنی ممنوع اعلام کرده است. اما رئیس سازمان ملی استاندارد همچنان از احتمال برخورد با تولیدکنندگان خبر   می‌دهد.
نظارت لازم بر تولید وجود ندارد

اما در این بخش، ناصر صالحی نسب عضو کمیسیون کشاورزی مجلس با اشاره به اخبار منتشرشده درباره وجود روغن پالم در محصولات لبنی، گفت: عمده کارخانه‌های لبنی استانداردهای لازم را رعایت نمی‌کنند و در بعد نظارت، بسیارضعیف عمل می‌کنیم که مشکلات زیادی وجود دارد.

او به ایسنا افزود: اگر سازمان دامپزشکی به‌طور مرتب بر فعالیت کارخانجات مربوط به محصولات لبنی و کشاورزی نظارت داشته باشد مشکلات کمتری ایجاد می‌شود زیرا این مشکل در بخش‌های دیگر هم هست و باید این نظارت روی کارخانه‌های سوسیس و کالباس نیز گذاشته شود تا از لاشه‌های مرغ و خمیرهای مرغی در تولید محصولات خود استفاده نکنند.

در همین حوزه نیره پیروز‌بخت در جمع خبرنگاران به این موضوع پاسخ داد و گفت:  سازمان استاندارد و وزارت بهداشت در زمینه نظارت بر محصولات غذایی باید با یکدیگر هماهنگ عمل کنند که به‌زودی نتایج دقیق‌تر بررسی نمونه‌های محصولات لبنی گرفته‌شده از بازار اعلام می‌شود اما تا این لحظه تنها یک مورد تخلف محرز شده است.

نظارت بنزین به استاندارد برگشت
رئیس سازمان ملی استاندارد ایران در باره نظارت بر دیگر حوزه‌ها هم افزود: برای بررسی استاندارد بنزین در بودجه ‌سال ٩١ (برخلاف سال‌های قبل) وظیفه نظارت بر استاندارد بنزین تولید داخل و وارداتی برعهده وزارت نفت گذاشته شده بود اما براساس جدیدترین توافق، قرار است این موضوع مجددا برعهده سازمان استاندارد گذاشته  شود.

بهانه‌های تولید و تغییر رویکرد مصرف
اما درنهایت با تمام گفته‌های اخیر، تغییر رفتار خرید مردم در بازار مشهود است و به نظر می‌رسد مسئولان هم مشغول به خریدن زمان برای حل‌وفصل موضوعند، زیرا رویه‌ای غیرسالم در تولید قانونی بوده و حالا در دولت تازه منتشر شده است.  در سوی دیگر هم کارخانه‌های لبنی گفته‌هایی دارند که اندکی قابل پذیرش است و دولت با در نظر گرفتن آنها اعلام می‌کند که به‌زودی لیست متخلفان را اعلام خواهد کرد.  زیرا دامداران دلایلی برای زیان‌دهی دارند و اقدام به استفاده از هر ماده‌ای در محصولاتشان را موجه می‌دانند چون معتقدند قیمت فروش دستوری پایین نگه داشته شده است.

درنهایت با هربهانه‌ای، حالا مردم در بازار واکنش خود را درباره نگرانی ایجادشده نشان داده‌اند و باید مسئولان به سرعت با همکاری بخش تولید اطمینان ازدست‌رفته مردم را بازگردانند.  نهادهای نظارتی باید به سرعت جوابگو باشند زیرا پس اقدام به استفاده از روغن، گذشته به خاطر می‌آید که استفاده از وایتکس در شیر مطرح شد و حالا هم که صحبت‌های مردم کوچه و بازار درباره استفاده از مشتقات خمیر دندان برای سفیدی شیر مطرح شده است!

منبع: روزنامه شهروند