سیاست دولت برای برخی منتقدان دروغ گو/رسانه های اقتدار گرا درد دین ندارند/برخورد امنیتی آخرین راه حل

پاک طینت در مصاحبه تفصیلی به بیان سیاست های دولت یازدهم در استان در خصوص رسانه های جریان خاص که با تمسک به اخبار تحریف شده و دروغ سعی در جوسازی و تشنج آفرینی علیه دولت و نظام دارند پرداخته است.

به گزارش یزدی نیوز به نقل از هفته نامه بشارت نو داود پاک طینت، مدیر جوان روابط عمومی استانداری یزد، که از اواخر آذر ماه سال 92 به این سمت منصوب شد، از سال 88 در سازمان بهزیستی به عنوان مسئول روابط عمومی مشغول به کار بوده است. او فارغ التحصیل کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی است و در حوزه روابط عمومی و ارتباطات تدریس میکند. وی که مدتی است به جهت برخورد نکردن با رسانه های شایعه ساز و متخلف زیر تیغ انتقاد قرار گرفته و متهم به انفعال در برابر رسانه های هجمه ساز و تخریبگر شده است، در مصاحبه اختصاصی با بشارت نو از سیاست های متفاوت این دولت در برخورد با فضای اطلاع رسانی و رسانه ای میگوید و برخورد قهری را آخرین گزینه عنوان میکند و مربوط به زمانی میداند که قانون نقض شده باشد. وی معتقد است:برخورد سلبی و امنیتی است، ساده ترین کاری است که یک نهاد حاکمیتی می تواند در قبال بداخلاقی های رسانه ای داشته باشد، ولی دولتمردان تدبیر و امید، فقط برای انجام یکسری از امور جاری این مسئولیت ها را قبول نکرده اند، بلکه قصد فرهنگ سازی نیز دارند و آنچه که به حوزه روابط عمومی مربوط می شود، مباحثی مثل ترویج آزادی های مشروع و قانونی رسانه ها و گسترش فضای نقد در جامعه است که حاضریم هجمه ها را تحمل کنیم ولی از راهبردی که برای پیشرفت این کشور به آن اعتقاد داریم، فاصله نگیریم.

مشروح این مصاحبه را در ادامه بخوانید

ارتباط با رسانه ها و نحوه تعامل با آن ها را چگونه تعریف می کنید؟

امروزه بحث ارتباط با رسانه به عنوان یک دانش محسوب می شود و درسی تخصصی هم با این نام وجود دارد پس این ارتباط نمی تواند سلیقه ای باشد و روابط عمومی هر سازمانی با توجه به استراتژی که برای آن سازمان تعریف شده است مناسبات خود با رسانه ها را تعریف می کند مثلا اگر سازمانی با حیطه وظایف امنیتی باشد قطعا شیوه ارتباط او با رسانه ها نسبت به سازمانی که اجتماعی محور است متفاوت است. استانداری یک دستگاه حاکمیتی است و به عنوان متولی استان وظیفه رصد امور و نظارت عالی را دارد و طبیعی است که این نظارت عالیه و رصد امور نیارمند ابزارهایی است که ما یکی از این ابزارها را رسانه ها می دانیم و مراودات خود با رسانه ها را در این چارچوب تعریف می کنیم.

به نقش نظارتی رسانه ها در کمک به دولتمردان اشاره داشتید، اقدامات خود را بگویید؟

تشویق رسانه ها به حضور در عرصه نقادی و همچنین کاهش هزینه های معنوی نقادان، از جمله مواردی است که زمینه حضور رسانه ها و قلم فرسایی آن ها را ایجادکرده است و یقینا آنچه از نگاه یک صاحب قلم منتشر می شود می تواند آیینه ای از وضعیت اجتماعی، اقتصادی و حتی فرهنگی و سیاسی جامعه باشد و این بزرگترین کمکی است که رسانه ها می توانند به یک دستگاه حاکمیتی مثل استانداری در وظیفه نظارتی داشته باشند و ما تمام تلاش خود را برای قرار گرفتن رسانه ها در این مسیر به کار بسته ایم.

هنوز فشارهایی از مراکز یا افراد ذی نفوذ به رسانه ها وارد می شود و قطعا این فشارها، اهل قلم را به خود سانسوری یا انفعال می کشاند

توجه داشته باشید که در این کشور تا قبل از پیروزی انقلاب، تجربه 2500 سال حکومت استبداری و ترویج روحیه اقتدار گرایی را داشته ایم و این روحیه در برخی از افراد نهادینه شده است و به سطح تحصیلات، موقعیت اجتماعی و موقعیت سیاسی هم ربط ندارد هر کسی در جایگاه خود می تواند این روحیه اقتدارگرایانه، البته از نوع منفی آن را داشته باشد و نباید توقع زدوده شدن این فرهنگ از اذهان عمومی را، در یک دوره چند ساله داشته باشیم. مهم این است که در مسیر افزایش آزادی های مشروع شهروندی گام برداریم و جامعه را به سمت و سوی تمرین دموکراسی سوق دهیم  والبته چون رسانه ها به عنوان رکن چهارم دموکراسی نقش بسیار مهمی در این خصوص دارند طبیعی است که از بخش های دیگر جامعه، بیشتر مورد هجمه اقتدارگرایان قرار می گیرند.

ولی این افراد یا مراکزی که شما معتقدید بنا به روحیه اقتدارگرایی این حرکات سلبی را دارند، در برابر حرکات غیر قانونی برخی از رسانه های همسو با خودشان،  سکوت اختیار می کنند

اتفاقا همین برخورد دوگانه آنها در برابر یک پدیده مشترک، برآمده از همان روحیه اقتدارگرایی است بعبارتی اینها درد دین، درد اجتماع و حتی درد انقلاب هم ندارند و صرفا اگر حوزه اقتدارگرایی خود را در حال کوچک شدن و محدود شدن ببینند عکس العمل نشان می دهند و فریاد وا اسلاما و وامصیبتا سر می دهند در حالی که ای بسا از طرف افراد یا رسانه های مورد تاییدشان حرکاتی به مراتب ناهنجارتر سر بزند و سکوت اختیارکنند و حتی در مواقعی دست به توجیه بزنند.

نقش رسانه ها در برخورد با این پدیده را چه می دانید؟

آگاه سازی جامعه مهمترین نقشی است که رسانه ها می توانند در این مورد ایفا کنند، زیرا آگاهی زاینده مسئولیت است و اگر جامعه آگاه شود می توان امیدوار بود که مسئولیت خود را انجام دهد.

استان یزد چند دهه تجربه رسانه های مکتوب را دارد و چند سالی است که رسانه های فضای مجازی هم به این عرصه اضافه شده اند جایگاه این سایت ها را چگونه ارزیابی می کنید؟

این سایت ها که به آن ها پایگاه خبری یا اطلاع رسانی هم می گویند، بخشی از واقعیت رسانه ای جامعه هستند و نمی توان حضورشان را نادیده گرفت شخصا معتقدم این پایگاه های خبری پدیده مبارکی هستند و باید بیشترین بهره را در جهت اطلاع رسانی به مخاطبان از آنها ببریم و رسانه های مکتوب هم، نباید نگاه رقیب گونه به این سایت ها داشته باشند بلکه این سایت ها می توانند تغذیه کننده رسانه های مکتوب باشند بعبارتی نقش خبرنگار افتخاری برای رسانه های مکتوب را ایفا کنند.

سیاست شما نسبت به این سایت ها یا به عبارتی پایگاه های خبری چیست؟

سیاست ما نسبت به همه کسانی که در عرصه اطلاع رسانی و خبری کار می کنند، قانونگرایی و حرکت در چارچوب قانون است وتلاش داریم تا مسیر قانونمند شدن پایگاه های خبری را تسهیل کنیم و آنان را به اخذ مجوزهای قانونی تشویق نماییم.

اگر برخی از آنها  به سمت و سوی اخذ مجوز  نرفتند؟

قانون در این مورد پیش بینی کرده است و ما هم از ابزارهای قانونی کمال بهره را می بریم.

یعنی برخورد تا حد بسته شدن سایت؟

قانون ملاک عمل ما است و ابایی از اجرای دقیق قانون نداریم.

پس می توانیم امیدوار باشیم تا رسانه های مجازی یک سرو سامانی بگیرند؟

بله، خوشبختانه در چهارمین جلسه شورای اطلاع رسانی استان، موضوع نحوه تعامل با سایت های خبری و پایگاه های اطلاع رسانی در دستور کار قرار گرفت و تصمیماتی در جهت نحوه تعامل و لزوم هدایت این سایت ها به اخذ مجوز، گرفته شد.

بیش از 11 ماه از تصدی شما در روابط عمومی استانداری می گذرد و در مواردی، شاهد حرکت های غیرقانونی و غیراخلاقی از طرف برخی از رسانه ها بوده ایم و عکس العملی از روابط عمومی استانداری ندیده ایم تا جایی که، انفعالی بودن را به شما نسبت می دهند

روابط عمومی مجری سیاست های مدیران ارشد استان است، طبیعی است وقتی که سیاست مدیران، ایجاد فضای باز رسانه ای و گسترش روحیه نقادی در جامعه باشد، روابط عمومی نیز همین مسیر را می پیماید و از طرفی مهم نیست در این مسیر به انفعال متهم شویم، مهم این است که در جهت استراتژی سازمانی گام برداریم و مهم تر اینکه به هدف خود دست یابیم و ذکر این نکته لازم است که اگر ملاحظات کاری و ضرورت حفظ امانت در سیستم مدیریتی مانع نبود قطعا در این مصاحبه اقدامات انجام شده در خصوص نحوه تعامل و رفتار با رسانه های منتقد و بعضا مخرب تشریح می شد و حتی دستاوردهای حاصل شده در این 11 ماه نیز بیان می گردید ولی متاسفانه تشریح برخی از موارد منوط به افشا کردن تاکتیک های کاری است که باید از آنپرهیز شود.

شاید بهتر باشد در مورد انفعال سئوال را با یک مصداق مطرح کنم، چرا روابط عمومی استانداری نسبت به ترویج برخی از شایعات عکس العملی نشان نداد؟

شایعه یا محصول بی خبری در مورد یک موضوع است یا ساخته محافلی است که اهداف خاصی را دنبال می کنند، که برخورد با هرکدام از این دو نوع شایعه متفاوت است، شما به عنوان یک رسانه، بهتر می دانید که نوع اول با اطلاع رسانی کامل، برطرف یا کم رنگ می شود و نوع دوم شیوه خاص خود را دارد، ما معتقدیم شایعاتی که مورد نظر شماست، از نوع دوم است در این نوع از شایعه، اگر طرفی که مورد هجمه است به سمت و سوی پاسخ به شایعه برود در واقع به نوعی به مساعدتِ سازندگان شایعه رفته است و به ترویج آن شایعه کمک کرده است و این دقیقا همان چیزی است که آنها می خواهند، یعنی شما با ابزارهای رسانه ای خود شایعه را به گوش مخاطبان آنها رسانده اید البته هنر روابط عمومی تشخیص نوع شایعه است که از نوع اول یا نوع دوم است.

اینکه شایعه از  نوع اول است یا دوم،  چگونه مشخص می شود؟

شایعه نوع اول در بطن جامعه است و افرادی که کمتر با رسانه ها سرو کار دارند آن را تکرار می کنند و بیشتر یک پرسش دارند که آیا مطلبی که شنیده اند، درست است یا خیر!؟ از طرفی فرد مطرح کننده هیچ  منفعت مادی یا جناحی از آن موضوع ندارد. ولی شایعه از نوع دوم از آنجایی که ساخته محافل خاص است افراد سازنده تلاش دارند برای رسیدن به هدف خود، شایعه را به نحوی به گوش افراد مورد هجمه برسانندکه با دقت در کانال های بیان شایعه، می توان بر محفلی بودن آنها پی برد.

 به نظر شما، شایعه سازان  چه اهدافی را دنبال می کنند؟

 طبیعی است شایعاتِ محفلی، به دنبال تخریب هستند و ساختن شایعه دقیقا معنی بازنده شدن طرف مقابل را دارد، وقتی افراد مغرض، روابط بین مدیران و روندکار را بر خلاف میل باطنی خود، مطلوب می بینند، برای مسموم کردن فضا دست به تولید و توزیع شایعه می زنند.

در بخش قبلی صحبت ها از فضای باز رسانه ای گفتید، چگونه می توان این را به یک پذیرش عمومی تبدیل کرد؟

باید از خودمان آغاز کنیم و ادعا داریم که این کار را کرده ایم و دلیل آن، نه تنها سخنان صریح استاندار محترم، مبنی بر توصیه به رسانه ها جهت نقد مدیران و حتی خود ایشان است، بلکه در رفتار با منتقدان هم به گونه ای بوده ایم که احساس امنیت داشته باشند و نمونه آن نوع برخورد ما با رسانه های مختلف است که تمامی رسانه های مکتوب دارای مجوز قانونی، حق توزیع در استانداری را دارند و برای هیچ مطبوعه ای مانع ایجاد نکرده ایم و از طرفی در تمامی جلسات در سطوح استاندار، معاونین و حتی مدیران کل استانداری از یک گروه 15 نفره خبرنگاران دعوت می کنیم البته این گروه هم با مشورت خود اصحاب رسانه تعیین شده اند که شامل خبرنگاران نمایندگان خبرگزاری ها و نماینده خانه مطبوعات و نماینده پایگاه های اطلاع رسانی می شوند و همچنین مدیران ارشد استان بارها به مدیران دستگاه های اجرایی تاکید کرده اند تا نسبت به نقدهای رسانه ها با سعه صدر برخورد کنند و به نظرم حتی خود رسانه ها نیز احساس باز شدن فضا را دارند.

 فضای باز رسانه ای یکی از مطالبات رسانه هاست ولی چه برنامه ای برای جلوگیری و برخورد با سوء استفاده برخی رسانه ها از این فضا دارید؟

در طول تاریخ مطبوعات و رسانه ها هر وقت فضای باز رسانه ای در جامعه محدود شده است یکی از عوامل مهم آن، حرکت خارج از چارچوب و نابهنجارخود رسانه ها بوده است که نتوانسته اند از فضای باز موجود در آن زمان استفاده کنند. اگر نقش رسانه ها به عنوان رکن چهارم دموکراسی را به جد و خارج از شعار قبول داشته باشیم باید گفت در یک جامعه دموکرات، صنوف مختلف به یک رشد عقلانی دست می یابند تا جایی که رصد کننده و پایش کننده یکدیگر می شوند و انتظار داریم تا رسانه ها، خود پاسدار این فضای باز رسانه ای باشند و یک سیستم مراقبت صنفی داشته باشند تا مسئولان را به حرکت با سرعت بیشتر در این مسیر تشویق کنند.

  سیستم مراقبت صنفی  را در بعد رسانه ها تشریح کنید؟

در طول کمتر از یکسال گذشته با مواردی برخورد کردیم که یک رسانه هجمه بسیاری را به مجموعه اجرایی استان داشت که سیاست ما عدم ورود به شکل امنیتی در مباحث رسانه ای بود ولی خوشبختانه رسانه ای دیگر به صورت خودجوش تلاش کرد تا برخی از هجمه های غیر منصفانه به مدیریت ارشد استان را پاسخگو باشد این همان رصد و پایشی است که انتظار می رود در درون یک صنف رخ دهد به عبارتی سیستم مراقبت صنفی در رسانه ها شکل گیرد، بی گمان نقادی در درون هر صنف با کارشناسان همان حوزه اثرات موثرتری خواهد داشت که صنفِ گسترده رسانه ها نیز از این قاعده مستثنی نیست. از طرفی هرگاه نویسنده ای از جنس خبرنگاران، رسانه های دیگر را نقد کند، نه تنها موضوعات برای افکار عمومی، شفاف سازی می شوند بلکه بدون حرکت به سمت وسوی امنیتی شدن فضای رسانه ای موجبات تبادل افکار و تضارب آرا را بوجود آورده ایم.

اگر این سیستم مراقبت صنفی شما را بپذیریم، باز هم یک سئوال می ماند و اینکه،  شما برنامه ای برای برخورد با حرکات غیر اخلاقی برخی از رسانه ها دارید؟

اگر منظورتان برخورد سلبی و امنیتی است باید بگویم، ما معتقدیم برخورد امنیتی، ساده ترین کاری است که یک نهاد حاکمیتی می تواند در قبال بداخلاقی های رسانه ای داشته باشد ولی دولتمردان تدبیر و امید، فقط برای انجام یکسری از امور جاری این مسئولیت ها را قبول نکرده اند، بلکه قصد فرهنگ سازی نیز دارند و آنچه که به حوزه روابط عمومی مربوط می شود، مباحثی مثل ترویج آزادی های مشروع و قانونی رسانه ها و گسترش فضای نقد در جامعه است که حاضریم هجمه ها را تحمل کنیم ولی از راهبردی که برای پیشرفت این کشور به آن اعتقاد داریم، فاصله نگیریم. البته به برخورد امنیتی هم به عنوان آخرین راه حل نگاه می کنیم.

پس شما برخورد امنیتی را نفی نمی کنید؟

درسته، به طور کامل نفی نمی کنیم، خط قرمز ما قانون است اگر رسانه ای از آن عدول کند باید در برابر قانون پاسخگو باشد.

نکته ای که وجود دارد اینکه، رسانه های همسو با دولت که در دوره قبلی مورد هجمه و در فشار بوده اند (مثلا همین بشارت نو، حق توزیع در استانداری و برخی از ادارات را نداشت) از عملکرد شما در برخورد با رسانه های منتقد و مخالف، گله دارند و می گویند امروز رسانه های مخالف و منتقد دولت به راحتی کار خود را انجام می دهند، نظر شما چیست؟

در مورد عملکرد گذشته باید خودشان پاسخ گو باشند و من نظری ندارم، ولی توجه داشته باشید که نگاه این دولت متفاوت است و دغدغه های اجتماعی و سیاسی دولت تدبیر و امید، صیانت از حقوق شهروندی، گسترش آزادی های مشروع و قانونی، ایجاد فضای باز گفتگو و عمل در چارچوب قانون است و از دولتی که داعیه دار ترویج این نوع گفتمان است، نباید توقع برخورد مثل گذشته را از او داشته باشیم.

شما از گفتمان دولت در حوزه اجتماعی و سیاسی گفتید و آقای استاندار نیز تاکید دارند تا مورد نقد قرار گیرند، در مجموع چه چشم انداز مثبتی  را در گسترش فضای نقد ترسیم می کنید که به آن اصرار دارید؟

نقد، سره را از ناسره جدا می کند، کسی از نقد می هراسد که آنچه را عرضه می کند سره نباشد ولی اگر به آنچه می گوییم و عمل می کنیم باور داشته باشیم، نه تنها از نقد آن فراری نیستیم بلکه نقادان را کارشناسان افتخاری می دانیم که کار ما را رصد کرده اند و ایرادات و اشکالات آن را بیان نموده اند. طبیعی است وقتی مدیریت ارشد استان به برنامه خود ایمان دارد و با مطالعه و مشورت برنامه های کاری و اجرایی استان را پیش می برد نه تنها از نقد شدن هراسی ندارد بلکه برای رفع کاستی های احتمالی از رسانه ها دعوت به همکاری می کند که این همکاری رسانه ها می تواند در قالب نقد بروز و ظهور یابد. در خصوص چشم انداز ایجاد فضای نقد هم، باید بگویم راه حل رفع مشکلات استان مشارکت حداکثری مردم است و این مشارکت جز با همکاری رسانه ها، در رصد کارهای مدیران و نقد آنان ممکن نیست.

الان دروغ پراکنی یکی از بی اخلاقی هایی است که بعضا در فضای رسانه ای شاهد آن هستیم و حتی با ابزارهایی که در اختیاردارند موج هایی را ایجاد می کنند،  نظر خود را در این مورد بگویید؟

اعتماد بزرگترین سرمایه یک رسانه است، یکی از بزرگان جمله ای دارد مبنی بر اینکه، «آشفتگی من از این نیست که به من دروغ گفته ای، از این آشفته ام که دیگر نمی توانم تو را باور کنم!» دروغ پراکنی شاید در کوتاه مدت پاسخ گو باشد و رسانه ای را به اهداف کوتاه مدت خود برساند و به قول شما، موجی هم ایجاد کند ولی با تعدد، تنوع و تکثری که در رسانه ها وجود دارد، نمی توان مخاطبان را در حیطه یک رسانه خاص محبوس کرد و اگر رسانه ای دروغ بگوید قطعا مخاطبان با اطلاعاتی که از رسانه های دیگر اخذ می کنند، عملکرد آن رسانه را به قضاوت می گذارند و آن رسانه را از منابع اخذ خبر خود حذف می نمایند.

از مجموعه گفته های شما، یعنی اعتقاد به سیستم  مراقبت صنفی و حذف اجتماعی رسانه های دروغ پرداز، می توان مدیریت اخلاق محور بر رسانه ها را نتیجه گرفت، نظرتان چیست؟

جامعه ما یک جامعه اسلامی است و از بزرگان دین آموخته ایم که شاخص جامعه اسلامی صداقت و امانت است، به نظرم این دو شاخص، دو ریلی است که مسیر حرکت  قطار اسلام را در جامعه مشخص می کند و هر کدام انحراف داشته باشد موجب اختلال در حرکت جامعه در مسیر اسلامی است. رسانه ها مستقیم با افکار عمومی و دانش عمومی سر و کار دارند، آنچه توسط اصحاب رسانه تولید می شود در واقع روی اذهان مردم تاثیر مستقیم دارد، بعبارتی باید امانت دار مردم باشند و صداقت را سرلوحه فعالیت خود قرار دهند باید بر خوراک های فکری که به مردم می دهند دقت کنند و موجبات رشد فکری جامعه را فراهم سازند و گرنه اعتماد مخاطب نسبت به رسانه ها روز به روز کاهش می یابد تا جایی که اقدام به حدف ذهنی آن رسانه می کند.

شاید برای اصحاب رسانه نوع رصد شما نسبت به رسانه های استان جالب باشد در این مورد توضیحی می دهید؟

یکی از کارهای روزانه من، رصد پایگاه های اطلاع رسانی استان است که تقریبا هر روز صبح، قبل از آمدن به محل کار، مروری بر آنها دارم و اخبار شبکه استانی را بعضا به صورت مستقیم یا پس از ضبط توسط همکاران، مشاهده می کنم و رسانه های مکتوب استانی که اکثرا هفته نامه و ماهنامه هستند در برنامه مطالعاتی من هستند و مروری هم بر پایگاه اطلاع رسانی وزارت کشور و دولت دارم و همچنین مطابق با جدول به طور متوسط، سایت های استانداری های دیگر را هفته ای یکبار رصد می کنم و مروری هم بر پایگاه های اطلاع رسانی دستگاه های اجرایی استان دارم.