جاذبه های آریز

پس از صرف صبحانه با سی نفراز دوستان خانه داوطلبی و محیط بانان دردسته های دوو سه نفره حرکت کردیم. هر گروه باید در یک منطقه باشد وتمام پستانداران منطقه را آمارگیری کند.

آمار گیری حیات وحش هرساله جهت مدیریت منطقه در کل کشور انجام می شود.

شب گذشته که به پاسگاه آمدیم با منطقه آشنا شده وگروه بندی شدیم .هرگروه یک جی پی اس ودوربین شکاری تحویل گرفته ومهیای حرکت می شویم.

پاسگاه آریزبه همت مدیریت محترم معادن فلات مرکزی ایران مهندس مرشد زاده عزیز وبا پیگیریهای مهندس موسوی ریاست محترم محیط زیست شهرستان ساخته شده است.پاسگاهی زیبا با مکان یابی عالی جهت نظارت بر منطقه آریز.

نیم ساعتی از حرکتمان نگذشته بود که محیط بان با تجربه همراهمان ما رااز وجود کفتار آگاه کرد. تلاشهای ما برای دیدن حیوان بی نتیجه بوداما آثار بجا مانده حکایت از نزدیکی حیوان داشت.کفتارهای منطقه بافق از نوع راه راه هستند .بابدنی به مراتب بزرگتر از سگ وآرواره هایی قوی که می تواند براحتی استخوانهارا خرد کند.اصولا حیوان از انسان دوری می کند. کارشناسان کفتاررا رفتگر طبیعت می شناسند. چون ذاتا لاشخوراست با جمع آوری لاشه  حیوانات ووحوش تلف شده در طبیعت با عث پاکسازی طبیعت وکنترل بیماری ها می شود.در مناطق کویری  با وجود حیوان عظیم الجثه ای مثل شتردر صورتی که دور از دسترس تلف شودولاشه متعفن معدوم نشود  می تواند باعث انتشار بیماریهای گوناگون بین حیوانات اهلی ووحشی گردد.

حیوان دیگری که کم وبیش در منطقه می توانید ببینید گرگ خاکستری است البته این حیوان بیشتر درفصول سرد سال قابل مشاهده است ومثل کفتار انسان گریز است .اما درصورتی که دچار بیماری هاری باشد از انسان نمی ترسد وحمله می کند.گرگ جزء حیوانات پرخطر دررابطه با بیماری هاری است.

چند کیلومتری در کوه وبیابان راهپیمایی می کنیم وبه گله قوچ ومیش می رسیم.قوچ با شاخهایی بزرگ وپیچ خورده با حاشیه هایی زیبا از میش قابل تشخیص است.این شاخها علاوه برزیبایی برای دفاع ازخود وگله همچنین برای مبارزه در فصول جفت گیری کاربرد دارد هرچه شاخ بزرگترباشد قدرت قوچ بیشتر است ودر گله از احترام بیشتری برخوردار است.میش شاخهایی کوچک و باریک دارد .قوچ ومیش در تپه ماهورها زندگی می کنند وتمایلی به بالارفتن از کوه ندارند.

1532:092516:45C:2443:47 RA1:6

به حرکت خود ادامه می دهیم .از بالای کوه صدای عقابی به گوش میرسد.عقاب طلایی با پرهایی به رنگ قهوه ای. گاه قهوه ای روشن جزء ده عقاب غول پیکر روی زمین است.دومین مقام سرعت بین تمام جانداران درحال زیست و یکی از بزرگترین عقابهای نیم کره شمالی می باشد. پرهایش را که بازمی کند دیدنی می شود اندازه بالهایش گاه از دومتر هم تجاوز می کند.زیبا وبا شکوه .طول بدنش از نوک تا دم گاهی به یک متر هم  می رسد.هنگام شیرجه انسان را متحیر می کند .سرعت شیرجه این عقاب را 320 کیلومتر بر ساعت تخمین زده اند.تااز لانه اش فاصله بگیریم مارا زیر نظردارد وبالای سرمان پرواز می کند.گاه با صدایی زیبابه ما هشدار می دهد تابه لانه اش که در نوک قله است نزدیک نشویم.

عقاب طلایی در منطقه بافق زیاد دیده شده است با این حال لازمست تا از این پرنده زیبابخوبی  محافظت شودچون در لبه پرتگاه نابودی قرار دارد.

گروه برای ناهار اتراق می کند. جای دوستان خالی پس از صرف ناهارر وفریضه  براه می افتیم

هنوز تا وعدگاه فاصله زیادی داریم جلوتر که می رویم با گله بزهای کوهی روبرو می شویم.سلطان صخرها. گله ای بزرگ ومتنوع .از بزهای پیروجوان بگیر تا بزغاله های کوچک وبزرگ همراه با نری های بزرگ با شاخهایی زیبا و بند بند که هر بند آن نشانگر یک سال از عمر حیوان می باشد .در این فصل نری ها به رنگ روشن و کرم رنگ گاه متمایل به سفید دیده می شوند روی شانه ها وپشت حیوان یالهایی به رنگ تیره وجود دارد که به زیبایی حیوان می افزاید.این حیوان در شیب کو هها وصخره هاقابل دیدن است ودر صخره نوردی همتا ندارد.از سخت ترین صخره ها در عرض چند دقیقه بالا می رود.این حیوان بیشتر در آبشخورها آسیب پذیر می شود وگرنه در کوه رقیبی ندارد.

جلوتر می رویم .جبیر با فرزندش در حال چرا هستند.جبیر با گردنی کشیده و جثه ای کوچکتر از آهوو شاخی که از پهلو حرف  s لاتین را تداعی می کند قابل تشخیص است البته از روی منطقه هم می توان آهو وجبیررااز هم تشخیص داد. اصولا جبیر در مناطق خشک تر وبیابانی تر وبا پوشش گیاهی کمتر زندگی می کند اما آهو در مناطق سرسبز تر دیده می شود.

هرجا که میرویم  رد پا واثرات یوز قابل دیدن است انگار قبل از ما در همان مسیر حرکت می کرده .یک جفت یوز زیبا با خالهایی توپر خط اشکی زیبا و بدنی کشیده وسری کوچک  .اهل فن اورا سلطان دشت می شناسند.با سرعتی باور نکردنی که گاه به 110 کیلومتربرساعت هم می رسد هیچ حیوانی روی خشکی نمی تواند سرعت یوز را داشته باشد.بحمد الله وضعیت یوزهای بافق خوب است واین خبر خوبی برای دوستداران محیط زیست است.

امسال هم نتوانستم یوز را از نزدیک ببینم اما باور دارم که درتیررس نگاه حیوان بودم وتانزدیکی حیوان رفته ام.

در مسیر با گله های دیگری هم روبرو می شویم و شمارش می کنیم .عصر پس از پیمودن مسیری تقریبا بیست کیلومتری در کوه وبیابان به وعده گاه می رسیم ومنتظردوستانمان می مانیم.

پس از رسیدن دوستان چای آتشی همراه با کاکوتی وآویشن که از کوه جمع کرده ایم همراه با مرور خاطرات یک روز متفاوت چه میچسبد.

دوستان وهمراهان بفرمائید.

محمد رضا رضایی بافقی

خانه داوطلبان محیط زیست بافق