حوادث در دانش آموزان

حادثه واقعه‌اى است برنامه‌ریزى نشده که در اثر خطاى انسان و یا فقدان ایمنى حاصل مى‌شود. حادثه مظهر و عینیت بى‌دقتى انسان و وجود شرایطى غیر ایمن در محیط است، اغلب مردم حادثه را چیزی خدا خواسته، اتفاقى و اجتناب‌ ناپذیر، می داننددر حالى‌که مطالعات مختلف مشخص نمودند که توزیع حوادث مطابق خصوصیات زمان، مکان و شخص مى‌باشد و کاملاً قابل پیش‌بینى است.

بطور کلی ۴محور اساسی در پیشگیری از سوانح و حوادث وجوددارد که عبارتند از :
ایجاد فرهنگ ایمنی در جامعه
الزام به رعایت قوانین و مقررات بهداشتی و ایمنی
آموزش برای پیشگیری از سوانح و حوادث درمدارس
رعایت استانداردهای فنی و بهداشتی و نکات ایمنی
حوادث و سوانح در دانش آموزان به ۳ گروه تقسیم بندی می شود:
۱- حوادث ناشی از ترافیک ۲- حوادث ناشی از محیط خانه ۳- حوادث ناشی از محیط مدرسه
حوادث ناشی از ترافیک:این حوادث به دو دسته حوادث مربوط به داخل سرویس مدارس و حوادث ناشی از تردد وسایل نقلیه تقسیم بندی می شود.
یکى از علل شایع حوادث براى دانش‌آموزان، مربوط به وسایل نقلیه موتورى و ناشى از رفت و آمد در جاده و خیابان است. اعم از اینکه اشتباه و بى‌توجهى مربوط به دانش‌آموز باشد و یا رانندگان، پیشگیرى این‌گونه حوادث را بیشتر از طریق آموزش دانش‌آموزان نسبت به‌‌نحوه صحیح عبور از خیابان، شناخت علائم و محل‌هاى خطر و رعایت مقررات رفت و آمد، و غیره مى‌توان زمینه‌سازى و فراهم کرد.مخاطرات و حوادث ناشى از موتورسیکلت و دوچرخه نیز در میان دانش‌آموزان نسبتاً زیاد است. انتخاب دوچرخه مناسب با سن دانش‌آموز و آشنائى وى به خطرات ناشى از دو پشته سوار شدن در معابر شلوغ یا ترافیک سنگین و سالم بودن دوچرخه تا حد زیادى مى‌تواند میزان بروز حوادث ناشى از این وسیله ظاهراً بى‌خطر را کاهش دهد. در مورد کاهش حوادث ناشى از موتور نیز، رعایت مقررات رفت و آمد، سالم بودن موتور و استفاده از کلاه‌ ایمنى مى‌تواند مؤثر باشد.
درموردحوادث ناشی از محیط مدرسه :
در دانش‌آموزان دبستانی، بیشترین حوادث از طریق فعالیت و تمرینات ورزشى اتفاق مى‌افتد و در دانش‌آموزان سنین بالاتر این حوادث ممکن است از راه ورزش، مسابقات ورزشى یا فعالیت‌هاى کارگاهى یا آزمایشگاهى صورت گیرد. بازى‌هاى دسته‌جمعى و برنامه‌هاى ورزشى در مدرسه باید تحت‌ نظارت مربى صورت گیرد. ضمناً در مسابقات ورزشى بین دانش‌آموزان یک مدرسه باید تناسب بین قد، وزن، سن و توان بازیکنان قبلاً بررسى شده و مورد توجه قرار گیرد. چون اغلب، بروز حوادث، ناشى از ناهماهنگى در زمینه‌هاى مختلف یادشده مى‌باشد.
رعایت نکات ایمنی درمورد سرویس مدارس :
۱ – از دانش آموزان بخواهید در محلی امن برای مثال پیاده رو و دور از رفت و آمد خودروها در انتظار سرویس مدرسه خود باشند.
۲ – اطمینان حاصل کنید که کودکان تا هنگامی که خودرو کاملا متوقف نشده, در آن باز نشده و راننده اجازه ورود نداده است سوار سرویس نشوند.
۳ – به دانش آموزان یادآوری کنید که هرگز نباید پشت اتومبیل بدوند چون ممکن است موقع دور یا نزدیک شدن کودکان به سرویس راننده آنها را نبیند.
۴ – سرویس مدرسه هم مانند یک کلاس است و راننده معلم آن پس حتما باید به دانش آموزان خود توضیح دهید که به حرف راننده توجه کنند.
۵ – یک نکته مهم در انتخاب سرویس مدرسه داشتن راننده ای ماهر و از نظر جسمی سالم است نه تنها در رانندگی مهارت کامل را داشته باشد بلکه مهارت برقراری ارتباط خوب هنگام صحبت کردن و گوشزد کردن نکات ایمنی را با دانش آموزان داشته باشد.
۶ – به دانش آموزان بگویید یک صندلی مناسب را انتخاب کنند و روی آن بنشینند. در هنگام حرکت سرویس مدرسه به هیچ عنوان از جای خود بلند نشوند زیرا یک ترمز ناگهانی موجب زمین خوردن آنها خواهد شد.
۷ – مواظب باشید دانش آموزان در داخل سرویس به هم چیزی پرتاب نکنند زیرا ممکن است به راننده اصابت کند.
۸ – از دانش آموزان بخواهید با صدای بلند صحبت نکنند. صدای همهمه بچه ها در خودرو سبب حواس پرتی راننده وتوجه نکردن او به محیط بیرون و کاهش تمرکز میگردد وممکن است سبب تصادف شود.
۹ – از دانش آموزان بخواهید در داخل وسیله نقلیه غذا نخورند چون در صورت بروز مشکل راننده در هنگام رانندگی نمی تواند به آنها کمک کند. به آنها بگویید سر و دست ها را از پنجره خودرو بیرون نکنند.
۱۰-ظرفیت سرویس مدارس بایستی رعایت گردد و از سوار نمودن دانش آموزان بیش از ظرفیت خودرو خودداری گردد زیرا ازدحام زیاد علاوه برناراحتی دانش آموزان هنگام ترمزهای ناگهانی ممکن است موجب آسیب آنها شود.
۱۱- دقت در سوار و پیاده کردن دانش آموزان با رعایت موارد ایمنی و احتیاط کامل از سرویس مدرسه (فقط از سمت راست و درکنار پیاده رو ).
۱۲-حتی الامکان از دوچرخه و موتور برای رفت و آمد به مدرسه در فصول سردو یخبندان استفاده نشود.

مهدی زارع سخویدی
کارشناس سلامت جوانان، نوجوانان و مدارس مرکز بهداشت شهرستان بافق