مطلب حقوقی هفته
انتخاب عنوان مناسب
برخی از قراردادهای رایج و متداول در قانون، نام معین و شرایط خاص خود را دارند. اگر موضوع توافقنامه، در قالب یکی از قراردادهای موجود در قوانین میگنجد، انتخاب همان قالب قانونی با عنوان خاص آن مکفی است، اما بسیار اتفاق میافتد که نوعی خاص از توافق مد نظر طرفین است که عنوان مناسبی برای آن یافت نمیشود یا آن که توافق حاصله مجموعهای از چند نوع قر ارداد است. در این موارد پیشنهاد میشود که از عناوین کلی یا حتی عنوان قرارداد یا توافقنامه استفاده شود تا از بروز مشکلات حقوقی آتی جلوگیری به عمل آید.
تعاریف
اگر توافقنامه مشتمل بر مفاهیمی تخصصی است که عموم افراد از آن اطلاع ندارند، پیشنهاد میشود در ابتدای قرارداد خود بخشی تحت عنوان «تعاریف»، پیشبینی شود تا در صورت نیاز به تفسیر و تبیین کلی قرارداد، بتوان از آن تعاریف در جهت احراز نظر طرفین قرارداد استفاده کرد.
طرفین قرارداد
توافقنامه از حداقل دو طرف تشکیل میشود که هر طرف ممکن است یک شخص یا چند شخص را دربربگیرد. مشخص کردن طرفین قرارداد فواید بسیاری از جمله احراز سمت طرفین قرارداد، مشخص شدن صلاحیت و امکانات طرفین قرارداد و در صورت دولتی بودن یکی از طرفین، بررسی صلاحیت شخص امضا کننده قرارداد و تامین اعتبار کافی دارد
موضوع قرارداد
موضوع قرارداد، مال یا عملی است که طرفین قرارداد متعهد به تسلیم یا انجام آن هستند. البته در انتخاب موضوع قرارداد محدودیت خاصی وجود ندارد مگر آن که به لحاظ شرعی یا قانونی، امری مخالف قوانین تلقی شود. هرچند موضوع قرارداد به طور دقیق، مشخص و واضح باشد، اختلاف نظرها و برداشتهای مختلف از آن کمتر خواهد بود.
مدت قرارداد آغاز قرارداد و تاریخ امضای آن باید به روشنی مشخص باشد. در بعضی از قراردادها تاریخ آغاز قرارداد همان تاریخ امضای آن است، اما در برخی دیگر تاریخ آغاز قرارداد از چند روز تا چند ماه پس از امضای آن است. در نتیجه مشخص بودن تاریخ از جهت امکان مطالبه خسارات یا اجرای تعهدات طرف مقابل از اهمیت بسزایی بر خوردار است.
مبلغ قرارداد
مبلغ قرارداد، یکی از مهمترین قسمتهای هر قرارداد محسوب میشود. مبلغ قرارداد و نحوه پرداخت آن که نشاندهنده ارزش کالا، خدمات یا امری است که باید انجام شود، میتواند به شیوههای گوناگون در قرارداد منعکس شود. تصریح کامل به مبلغ کل قرارداد، در صورت وجود اقساط، مشخص شدن دوره زمانی هر قسط و تعداد آنها و نحوه وصول، از جمله مواردی است که حتما باید در قرارداد قید شود.
شرایط قرارداد
علاوه بر مفهوم قانونی شرط و اقسام سهگانه آن (صفت، فعل و نتیجه)، میتوان از هر آنچه که برای طرفین از اهمیت برخوردار است، همچون فرایند و نحوه انجام کار و نیز جزییات تحت عنوان شرط در قرارداد یاد کرده و ضمانت اجرای عدم رعایت آن را نیز مشخص کرد.
تعهدات طرفین
در همه قراردادها هر یک از طرفین تعهدات و تکالیفی بر عهده دارند که باید دقیق، واضح و بدون هر گونه ابهامی بوده و به همراه ضمانت عدم اجرای آن به صورت مجزا برای هر یک از طرفین قرارداد، قید شود.
خاتمه قرارداد
پایان یافتن مسئولیتهای قراردادی طرفین باید به صورت کاملا واضح، در قرارداد تصریح شود. در واقع هر یک از طرفین قرارداد باید از این موضوع آگاهی کامل داشته باشد که در چه صورتی قرارداد خاتمهیافته محسوب میشود. به طور مثال گذشت زمانی خاص یا بروز اتفاقی مشخص، سبب انفساخ قرارداد شود یا در صورت پیشبینی حق فسخ برای هر یک از طرفین و اعمال آن از سوی صاحب حق، قرارداد پایان میپذیرد. روشن شدن همه این موارد میتواند از بروز خسارات به دو طرف قرارداد جلوگیری کند.
نحوه مکاتبه
برای ارزیابی صحت اطلاعرسانیهای مربوط به قرارداد و قابلیت استناد به آنها، مشخص کردن نحوه مکاتبه اهمیت بسیاری دارد. مکاتبات میتواند از طریق رایانامه، پیام کوتاه، پست سفارشی یا سایر شیوههایی که مورد پذیرش طرفین قرارداد است، صورت پذیرد و از این جهت محدودیتی متوجه آن نیست(مهناز عباسی کارشناسی ارشد حقوق جزا وجرم شناسی)