درباره قلب خود بیشتر بدانیم

قلب مهمترین عضو بدن می باشد که وظیفه خون رسانی به تمام قسمت های بدن را دارد و اگر یک لحظه از کار بیافتد عواقب بسیار بدی فرد را دنبال می کند . آیا تا به حال به خود گفته اید که چقدر با این عضو مهم آشناییت دارید؟ آیا می دانید چه عواملی بیماریهای قلب را تهدید می کند ؟

قلب انسان به طور متوسط حدود ۷۰ بار در دقیقه می تپد. قلب انسان بین دو شش در بدن قرار دارد و به گونه ای قرارگرفته است که رأس (apex)آن متمایل به سمت چپ و پایین قرارمی گیرد و همواره بخشی از آن درحال فعالیت و بخشی در حال استراحت است و در هر بار ضربان، قلب به مدت ۰٫۴ثانیه در حال استراحت خواهدبود. بافت قلب نیز هم چون دیگر بافت های بدن نیاز به تغذیه دارد که تغذیهٔ قلب برعهدهٔ عروق کرونری می باشد

حمله قلبی چیست؟

حمله قلبی و یا سکته قلبی زمانی رخ می دهد که یکی از عروق کرونر (معمولا توسط لخته خون) بسته می شود. این حمله باعث کمبود و یا فقدان خون در بخشی از قلب می شود. کمبود خون و یا فقدان می تواند باعث مرگ آن بخش از قلب شود. این بیماری یکی از انواع شایع بیماری قلبی در آمریکا بوده و سالانه حدود یک میلیون حمله قلبی در این کشور رخ می دهد.

نشانه‏ های مهم بیماری قلبی

۱– درد قفسه سینه: این درد کوبنده یا فشارنده در ناحیه پشت جناغ سینه احساس می شود و ممکن است به گردن، دستها، پشت و یا شکم هم انتشار یابد. آنژین صدری اغلب هنگام کارهای بدنی یا فشارهای روحی و روانی که فعالیت قلب افزایش پیدا می کند، بروز می‏نماید و معمولاٌ با استراحت یا مصرف نیتروگلیسرین زیرزبانی تسکین می یابد.

۲– تنگی نفس: احساس تنگی نفس می تواند از نشانه های بیماری کرونری قلب باشد گرجه در بسیاری از بیماری های تنفسی و… نیز این حالت پدید می آید.

۳– تپش قلب: در این وضعیت، فرد به طور ناراحت کننده ای ضربان قلب خود را احساس می‏کند. تپش قلب در حالت های اضطرابی و برخی بیماری های دیگر قلبی نیز ممکن است پدید آید.

۴- ادم: در مراحل پیشرفته تر بیماری قلبی (نارسایی قلب) که کارکرد پمپ اشکال پیدا می کند، مایع موجود در بافت های بدن (به ویژه بخشهای پایینی بدن مثل قوزک پاها) به طور کامل تخلیه نمی شود و در زیر جلد انباشته می گردد. البته ادم در نتیجه بیماری های واریسی پاها، بیماری کبد، اختلالات کلیوی و… نیز ممکن است پدید آید.

چگونه سکته قلبی اتفاق می افتد؟
سکته قلبی، فرایندی چند عاملی شامل فشارخون، چربی خون بالا، سیگار، دیابت و زمینه ژنتیک مساعد است که طی سال ها سبب تشکیل پلاک هایی از جنس چربی و کلسیم در دیواره عروق کرونر قلب می شود. عروق کرونر وظیفه خون رسانی به ماهیچه پویای قلب را بر عهده دارد و این پلاک ها ابتدا موجب کاهش خون رسانی به قلب شده و در نهایت با اضافه شدن لخته ای روی این پلاک ها و انسداد کامل عروق کرونر، موجب آسیب به عضله قلب می شوند و سکته قلبی رخ می دهد.

عوامل خطرسازی که نمی توانید تغییری در آنها ایجاد کنید: 
افزایش سن: تقریبا ۴ نفر از ۵ نفری که بیماری های عروقی فوت می نمایند، ۶۵ سال یا بیشتر سن دارند. در سنین بالاتر، زنانی که حمله قلبی دارند، دو برابر بیشتر از مردان دچار مرگ می شوند.
جنس مذکر: مردان در معرض خطر بیشتری از ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی هستند و در سنین پایین تر به این بیماری دچار می شوند. این میزان نزد زنان حتی پس از یائسگی (هنگامی که میزان مرگ زنان به دلیل بیماری قلبی افزایش می یابد) به اندازه مردان نیست.
توارث (شامل نژاد): بچه هایی که والدین آنها دچار بیماری های قلبی هستند، احتمال بیشتری برای بیماری قلبی آنان وجود دارد.
مصرف دخانیات: خطر بیماری های قلبی در افراد سیگاری، دو تا چهار برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری است. کشیدن سیگار، بزرگترین عامل خطر برای ایست ناگهانی قلبی است. سیگاری هایی که دچار حمله قلبی می شوند نیز با احتمال بالاتر مرگ روبه رو هستند. تماس افراد غیر سیگاری با دود سیگار هم ممکن است خطر بیماری قلبی را افزایش دهد.

چه نوع ورزشی مناسب حال شماست؟

پزشکان به بیماران قلبی توصیه می کنند ورزش های هوازی و قدرتی را در برنامه هفتگی خود بگنجانند. برای این کار لازم است که در هر هفته حداقل ۱۵۰ دقیقه را به ورزش هوازی ملایم مانند سریع راه رفتن اختصاص دهید یا برای حداقل ۷۵ دقیقه به ورزش های هوازی شدید مانند دویدن بپردازید. علاوه براین برای تقویت ماهیچه های خود بهتر است که ۲روز در هفته یا بیشتر از وزنه های مختلف یا ورزش های استقامتی استفاده کنید. هرچقدر حجم ماهیچه ها بیشتر باشد بدن کالری بیشتری می سوزاند. علاوه براین تقویت ماهیچه ها به کنترل سطح قند خون کمک می کند. بنابراین این نوع ورزش ها برای افراد مبتلا به دیابت بسیار مفید هستند

مواد غذایی زیر از بروز بیماریهای قلبی عروقی جلوگیری می کنند :

غذاهای دریایی ، میوه ها وسبزیجات ، آجیل ، غذاهای سلولزی ، غذاهای غنی از منیزیوم ، سیر ، پیاز ، روغن زیتون و غذای حاوی ویتامین C,E و بتاکاروتن از بیماریهای قلب و عروق جلوگیری می کنند .

• ماهی حاوی مقادیر زیادی چربی امگا – ۳ است که موجب کاهش احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی می شود .
• سبزیجات و میوه موجب محافظت فرد در مقابل بیماریهای قلبی عروقی می شود ، سیروپیاز وسبزیهای سرشار از آنتی اکسیدان های ضد انعقاد هستند .
• روغنزیتون باعث افزایش سطح چربی محافظت کننده بدن می شود .
• در مصرف تخم مرغ و نیز شیرینی ها احتیاط کنید .
• فندق ،روغنزیتون و بادام نمونه هایی از غذاهای محافظت کننده قلب هستند .
• مصرف کره ، خامه و شیر چرب موجب افزایش بیماریهای قلب و عروق می شود .
• مواد سرشار از منیزیوم مثللوبیاسبز ، مواد سبزینه ای و جوانه گندم اثر محافظت کننده دارند .
• مواد سرشار ازاسید فولیکاثر محافظت کننده دارند

لازم به ذکر است در ۵ ماهه اول  سال ۹۷ ،از ۸۰ مورد فوتی شهرستان بافق ،۳۰مورد به علت بیماری های قلبی و عروقی بوده است

                                                                  تهیه کننده :واحد مبارزه و پیشیگیری از بیماری ها (مرکز بهداشت بافق )