آیا در بافق «گمرک» افتتاح شد؟
افتتاح «دفتر گمرک» در بافق و مطرح کردن آن به عنوان به نتیجه رسیدن یکی از مصوبات سفر های رئیس جمهور به استان و شهرستان و تیتر های خبری که نوشتند «گمرک بافق افتتاح شد»برایم عجیب جلوه نمود. هرچند هنوز حقیر فلسفه وجود «گمرک »و از آن جالب تر «دفتر گمرک» در بافق را نمی داند –به علت کمبود اطلاعات- اما آنچه به ذهنم خطور می کند این است که مسلما« دفتر گمرک» با «گمرک» و« بارانداز» تفاوت دارد، هرچند برخی بخواهند با نوعی عوامفریبی از کنار موضوع ساده انگارانه بگذرند لطفا به تعاریف زیر توجه کند:
«شورای همکاری گمرکی و سازمان جهانی گمرک ، گمرک را به شرح زیر تعریف نموده‌اند: «گمرک عبارتست از سازمان دولتی که مسؤل اجرای قوانین گمرکی و اخذ حقوق و عوارض ورودی (واردات) و خروجی (صادرات) و همچنین مسؤل اجرای سایر قوانین و مقررات مربوط به واردات، ترانزیت وصادرات کالاها می باشد. »حقوق گمرکی در واقع یک گونه مالیات غیرمستقیم است.»
«کلمۀ گمرک از ریشۀ کومرسیوم Comercium اتخاذ شده که در زبانهای فرانسه و انگلیسی کومرس Commerce به معنی تجارت و مبادله کالا گفته می‌شود. همچنین به معنی حقوقی است که بر کالا و مال التجاره تعلق می‌گیرد و به عقیده بعضی از نویسندگان پس از فتح قسطنطنیه دولت عثمانی این واژه را از زبان یونانی اخذ و با تلفظ ترکی ، یعنی کومروک مورد استفاده قرار داده‌است. در فارسی این کلمه از ترکی گرفته شده‌است، در ضمن معاهدات نادرشاه با سلطان محمودخان اول پادشاه عثمانی (۱۱۹۵ ه.ق) نیز کلمه گمرک ذکر گردیده‌است.
در سالهای ۱۳۱۵ و۱۳۲۰ و ۱۳۲۹ و ۱۳۳۲ ه.ش. چندین بار در قانون تعرفه گمرکی ایران تجدید نظر شد. و سرانجام با استفاده از تجربیات جامعه ملل سابق و طرحی که برای تعرفه گمرکی تهیه گردیده و در بسیاری از کشورهای جهان مورد استقبال و استفاده قرار گرفته بود، قانون تعرفه گمرکی در دهم تیر ۱۳۳۷ به تصویب مجلس شورای ملی رسید. قانون مزبور مشتمل بر ۳۶ ماده و جدول منضم به آن است که مشتمل بر ۲۱ فصل و ۸۶ بخش و ۹۹۱ نوع کالا است. دراین فصول، انواع کالاها به حال ماده اولیه، نیمه ساخته و تمام شده و آماده به مصرف ذکر شده و با رعایت احتیاجات کشور، تولیدات داخلی، تقویت و حمایت صنایع ملی و قوه خرید و میزان نیازمندی طبقه مصرف کننده برای آنها حقوق و عوارض گمرکی وضع گردیده است . درآمد اداره گمرک در اولین سال تاسیس (۱۲۷۷ ه.ش) جمعاًبالغ بر ده میلیون ریال بود و در سال ۱۳۳۸ ه.ش. به بیش از ۹میلیارد ریال که برابر با یک سوم بودجه کل کشور بود رسید. در قبال این درآمد هنگفت، هزینه اداری گمرکخانه در سال ۱۳۳۸ بالغ بر ۲۴۰میلیون ریال، یعنی کمتر، از ۳٪ درآمد مذکور بود. قانون امور گمرکی در سال ۱۳۹۰ بازبینی شده و متن قانون جدید امور گمرکی در دیماه این سال جهت اجرا ابلاغ شد.»
بارانداز
«بارانداز محوطه‌ای است از بندر که آنجا بارها را از کشتی به خشکی می‌آورند و از همان نقطه بار کامیون ها یا قطار و راه آهن می‌کنند و به نقاط دیگر می‌فرستند. در واقع بارانداز همان بندر است»
دفتر گمرک
برای تعریف دفتر گمرک معنای خاصی نیافتم اما چند جایی وظایف این دفتر شرح داده شده بود که گزیده ای از آن را می آورم:
اهم وظايف دفتر تعيين ارزش شامل :
1- بررسي پرونده هاي اختلاف ارزش و تهيه گزارشات تحليلي و كارشناسي باتوجه به مواد 10 و 11 قانون امور گمركي و ماده 121 اجرايي
2- جمع آوري و تجزيه و تحليل سوابق و مستندات ارزش وتغذيه سيستم انتقال اطلاعات ارزشي (FTP) به منظور يكنواختي و دسترسي همزمان گمركات مجهز به سيستم مذكور
3- مطالعه – بررسي و شناخت منابع ارزشي موردنياز و اقدام جهت دستيابي به اطلاعات ارزشي منتشره از سوي آنها نظير بولتنهاي ارزش – پرايس ليست – نشريات و مجلات معتبر
4- بررسي و مطالعه مستمر بازار داخلي در رابطه با بند 3 ماده 121 آيين نامه اجرايي ق.ا.گ به منظور دستيابي به ارزش كالاهاي وارده و آگاهي از روند تغييرات صعودي يا نزولي ارزش
5- بررسي و مطالعه مستمر ارزش كالاهاي همراه مسافر و تهيه و تنظيم و انتشار دفترچه ارزش كالاهاي مسافري
6- نظارت بر حسن اجراي وظايف دواير ارزش و كميته هاي فني از طريق بررسي پرونده هاي اختلاف ارزش و انجام مأموريتها و بازديدهاي مقطعي از دواير ارزش گمركات اجرايي
7- صدور بخشنامه ها و دستورالعملهاي ضروري و لازم جهت هماهنگي و اعمال رويه يكسان در زمينه اجراي مقررات
8- اجراي برنامه هاي آموزشي در زمينه بازآموزي مسئولين دواير ارزش و همكاران كادر فني گمركات اجرايي با همكاري مركز تحقيقات و آموزش گمرك ايران به منظور آشنايي با مفاهيم جهاني ارزش و نحوه تعيين ارزش در گمرك ايران
9- شركت در جلسات كميسيونهاي گمركي – دادگاهها و مراجع قضايي و ساير سازمانها در ارتباط با ارزش وتهيه و تنظيم لوايح دفاعي – ابلاغ آراء صادره و پيگيري لازم تا حصول نتيجه نهايي
10- برگزاري سمينارهاي بررسي مسايل ارزش با حضور مسئولين دواير ارزش گمركات اجرايي و با هدف بحث و تبادل نظر و اتخاذ تصميم در رابطه با مسايل ومشكلات مبتلا به
11- تهيه پرينترهاي كامپيوتري حاوي اطلاعات ارزشي و ارسال آنها به گمركات اجرايي فاقد سيستم FTP
12- بررسي واعلام نظر درخصوص ارزش كالاهاي صادراتي
می دانم مقدمه مطلب به درازا کشید اما دانستنش نیاز بود .اما آنچه از آن در ذهن مردمان بافق به گمرک تعریف می شود کدامیک از این سه حالت است؟آیا واقعا گمرکی که سالها چشم انتظاری برای احداثش در بافق بوده یک دفتر گمرک است آن هم فقط برای صادرات سنگهای معدنی با بکارگیری 8 نفر؟آیا حقیقت دارد سالها پیش قرار بوده بافق صاحب بارانداز شود اما دستهای پشت پرده آنرا به سیرجان منتقل نموده اند؟آیا در پس« بارانداز»، منطقه آزاد تجاری هم می آید یانه؟آیا حرف و حدیث «بندر خشک »و تعیین شدن مکانش در دوبانده راه آهن بافق – بندرعباس و انتقالش به مرکز استان یا مهریزحقیقت داشت -همان موضوعی که چند ماه پیش داشت در بافق تبدیل به یک تهدیدامنیتی اجتماعی می شد-؟فکر نمی کنید یک نوع پنهان کاری یا عدم اطلاع رسانی شفاف از آنچه مصوب شده بود و آنچه افتتاح شد به همراه تعریفی جامع از فلسفه وجود هرکدام از اینها در بافق، موجبات بی اعتمادی به مسؤلین را فراهم سازد؟آیا…
محمد علی قاسم زاده
اگر بافقیها وبهابادیها با هم متحد شودودر انتخابات نهم به اجماع برسند واین بار یک نماینده به مجلس بفرستند امکان دارد