جایگاه عید نوروز در اندیشه اسلامی

عید از دیدگاه اسلام عبارت است از تطهیر نفس و تصفیه جان از ناپاکی ها و تمرین صبر و استقامت و شکستن غرور و خودخواهی، اگر بخواهیم عید نوروز برای ما یک عید واقعی باشد باید به ارزش های اسلامی این عید که در سایه تعالیم اسلام رنگ دینی پیدا کرده توجه نمود و از ضد ارزش های عید دوری کنیم.

غسل عید: امام صادق(ع) می فرمایند: در نوروز غسل کن و تمیز ترین لباسهای خود را بپوش و به بهترین عطرها خود را خوشبو کن و این روز را روزه بگیر.

نماز عید: شیخ طوسی فرموده: در روز عید نوروز وقتی نماز ظهر و عصر را خواندی چهار رکعت نماز با دو سلام یعنی دو رکعت دو رکعت نماز بخوان.

نظافت و لباس تمیز، دید و بازدید از بستگان و بزرگان شهر و دیار، دیدار جمعی از مصیبت دیدگان از جمله ارزش هاي نوروزي در فرهنگ ايراني اسلامي محسوب مي شود؛ همچنان كه امام خمینی(ره) می فرمایند: در ایام نوروز به مریضخانه ها بروید و احوال مريضان را بپرسید.

هدیه و عیدی دادن از رسوم معمول عید است، در روایتی آمده که شخصی هدیه ای برای امام علی(ع) آورد و عرض کرد: این هدیه به مناسبت نوروز است، حضرت فرمودند(نیروز ناکل یوم)؛ هر روز برای ما نوروز و روز نويی است.

توجه به قرآن کریم و تلاوت آن و دعا برای سلامتی و موفقیت و رشد و تعالی فضائل انسانی نيز در روز عيد نوروز توصيه شده است؛ محدث قمی می گويد: در هنگام تحویل و لحظه حلول سال جدید دعاي یا مقلب القلوب و الابصار قرائت شود.

روزه گرفتن که یکی از دستورات مطلوب و مستحب در روز عيد نوروز است؛ امام صادق(ع) با عبارت( تکون ذالک الیوم صائما) آن را بیان داشته است و همچنين امام خمینی(ره) نيز روزه گرفتن مستحبی را در نوروز سفارش و تایید فرموده اند.

رفتن به زیارت اهل قبور و برگزاری مراسم سال تحویل در کنار  قبور شهدا از دیگر آداب دینی نوروز است.

روایت است که در نوروز جامی سیمین که پر از حلوا بوده برای پیامبر(ص) هدیه آوردند و آن حضرت پرسید که  چیست؟ گفتند امروز روز نوروز است. پرسید نوروز چیست؟ گفتند عید بزرگ ایرانیان است. پیامبر(ص) فرمود: آری در این روز بود که خداوند عسکره را زنده کرد. پرسیدند عسکره چیست؟ فرمود: عسکره هزاران مردمی بودند که از ترس مرگ ترک دیار کرده و سر به بیابان نهادند و خداوند به آنها گفت بمیرید و مردند،  پس آنان را زنده کرد و ابرها را امر فرمود که بر آنها ببارد(ازاین روست که پاشیدن آب در این روز رسم شده است).

پس پیامبر(ص) از این حلوا تناول کرد و جام را میان اصحاب خود قسمت كرد و فرمود: کاش هر روز برای ما نوروز بود.

بنا بر روايات نوروز روزیست که کشتی نوح بر زمین قرار گرفت، روزیست که جبرئیل بر حضرت رسول(ص) براي وحی نازل شده است، روزیست که حضرت محمد(ص) امر فرمود تا یاران وي با حضرت امیرالمومنین(ع) بیعت کنند، روزیست که حضرت علی(ع) در جنگ نهروان پيروز شد و ذوالثربیه که سر کرده خوارج بود را به قتل رسانید، روزیست که قائم آل محمد یعنی حضرت صاحب الامر(عج) ظاهر می شوند و همچنين در نوروز واقعه غدیر خم روی داده و تطابق نوروز با واقعه غدیر خم ثابت شده است.