آیین سیزده بدر
ایرانیان باستان، در آغاز سال نو، پس از دوازده روز جشن گرفتن و شادی کردن ( به یاد دوازده ماه سال ) روز سیزدهم نوروز را که روز فرخنده ایست، به باغ و صحرا می رفتند ، شادی می کردند و در حقیقت، به رسمی بودن دوره نوروز پایان می دادند . در اصل، روز سیزدهم پیش از آغاز روزهای کاری رسمی بوده و به خانواده ها اجازه می داده تا همه، یک روز کامل را به دور از هر دلشوره ای، شاد باشند و به طبیعت بروند. همانطور که پیشینه ی جشن نوروز را از زمان جمشید می دانند، درباره ی سیزده به در (سیزده بدر) هم روایتی هست :«… جمشید، شاه پیشدادی، روز سیزده نوروز را در صحرای سبز و خرم، خیمه و خرگاه بر پا می کند و بارعام می دهد و چندین سال متوالی، این کار را انجام می دهد که در نتیجه این مراسم، در ایران زمین به صورت سنت و آیین درمی آید و ایرانیان از آن پس، سیزده بدر را بیرون از خانه در کنار چشمه سارها و دامن طبیعت برگزار می کنند. مردم ایران، از دیر باز حتی در جشن و شادی، به یاد آفریده های آفریدگارشان بوده اند و شکر آن را هم در همه جا و به هر گونه ای به جا می آورده اند. رسم نیاکان ما تنها جشن و تفریح نبوده است در پایان سیزده ،عادت داشتند به عبادتگاههای خود بروند و سجده شکر، به خاطر نعمتهای پروردگارشان به جای بیاورند.»
ما امروزه، سیزده نوروز را داریم ولی شوربختانه جز به طبیعت رفتن، رسم خوب ستایش پروردگار را فراموش کرده ایم. چون برخی به خود اجازه می دهند، به خاطر نبودن جایگاهی برای نماز ،این فریضه بزرگ را به جای نیاورند. جشن زیبای سیزده بدر ما ، به این ناسپاسی آلوده شده و افسوس و صد افسوس که برخی خانواده های ایرانی، به گونه ای دیگر تحت تأثیر فرهنگ غرب می اندیشند. آنها می گویند، سیزده به در برای این است که سیزده عدد نحسی می باشد، باید سیزده را بیرون از منزل گذراند تا گرفتار بدبختی نشد.
باید گفت، ایرانی هیچگاه روز خدا را نحس و شوم نمی دانسته و امروزه نیز نباید بداند . نیاکان ما، برای هر یک از روزهای هفته و ماه، نام هایی زیبا و در ارتباط با یکی از مظاهر طبیعت یا ایزدان و امشاسپندان گذاشته بودند ، روز سیزدهم هر ماه خورشیدی، در گاهشماری ایرانی «تیر روز» نام دارد که از آن ِستاره ی تیشتر، ستاره ی باران آور می باشد و ایرانیان از روی خجستگی، این روز را برای نخستین جشن تیرگان سال، انتخاب کرده اند. تیر در نزد ایرانیان باستان نمادی از رحمت الهی بوده است.
در متون کهن ،از سیزده بدر به نیکی یاد شده، و هیچ دانشمند و نویسنده ای، از این روز به بدی یاد نکرده است. در بیشتر نوشتارها و کتاب ها، از سیزدهم نوروز به عنوان روزی فرخنده و خجسته نام برده اند. عقیده به نحس بودن سیزده در ایران، از زمان حکومت صفویان آغاز گردید. یعنی از زمان نفوذ فرهنگ اروپائیان در کشورمان. مردم اروپا بخصوص انگلیس، خرافی هستند و عدد سیزده را نحس می دانند
اروپائیان با وجود پیشرفت های علمی و فن آوری پیشرفته ، به این خرافات دل بسته اند. به برخی از عقایدشان توجه کنید: «داشتن روزی بد با دیدن گربه ی سیاه رنگ»، «احتمال رویدادی شوم پس از رد شدن از زیر نردبام» یا «شوم بودن گذاشتن کلید خانه روی میز آشپزخانه»،«خوش شانسی آوردن نعل اسب» و بسیاری موارد خرافی دیگر که خوشبختانه به جز شوم بودن عدد سیزده ، تا کنون وارد فرهنگ ما نشده اند و برای ما خنده آور هستند.
تنها چیزی که در فرهنگ ایرانی می توانیم درباره ی عدد سیزده پیدا کنیم، «بد قلق» بودن عدد 13 به خاطر خاصیت بخش ناپذیری آن است. این خود، نشانه ای از دانش بالای ایرانیان از ریاضی و به کارگیری آن در زندگی روزمره است. اما وقتی درباره ی نیکویی و فرخندگی این روز بیشتر دقت می کنیم، منابع معقول و مستند با سوابق تاریخی زیادی را می یابیم.
سیزده بدر در شهرستان بافق، سیزده گردی گفته می شود. خوشبختانه در سیزده نوروز بافق، مردم نه به خرافات نحسی سیزده عقیده دارند و نه شادی و سرخوشی این روز، آنها را از ارزشهایشان غافل می کند. پارک تفریحی آهنشهر، قلعه باقرآباد، ریگزارهای صادق آباد، پیشه در، هرمیزان، شادکام، قطرم و…. از جمله مکانهای زیبایی هستند که مردم خوب بافق و اطراف را به سوی خود فرا می خوانند و عاجزانه می خواهند، همه مراقب سرسبزی آنها باشند.
اگر در گذشته مادران و پدران ما، سبزه های نوروزی خود را در این روز به صحرا می برده و برای احترام به زمین و گیاه، آن را در آغوش زمین می کاشته اند، امروزه ما آن را به سوی یکدیگر پرتاب کرده، تکه تکه می کنیم. سیزده بدرِ پیشینیان ما، روزی برای ستایش و دعا برای طلب باران فراوان در سال پیش رو، و برای گرامیداشت و پاکیزگی طبیعت و مظاهر آن بوده است. در حالیکه امروزه ،روز ویرانی و تباهی طبیعت است! طبیعت را پاک نگه داریم تا سلامت بمانیم. پاکیزگی و تمیزی را به جای خرافات در زندگی به کار بریم. خداوند را در این روز بزرگ از یاد نبریم.
عالیه نقیب الذاکرین بافقی
مطلب شما مثل همیشه جذاب و زیبا بود بوِیژه تصحیح این نگاه اشتباه که 13 بدر را برای نحس بودن بیرون می رفتیم. امیدوارم مطالب بیشتری از شما بخوانیم. ممنون