ظرفیت بالای مراتع کویری بافق در پرورش شتر

مدیر جهاد کشاورزی بافق وجود ظرفیت و پتانسیل های توسعه پرورش شتر این منطقه را یادآور شد و گفت: هم اکنون بیش از ۲۲۰۰ نفر شتر در این شهرستان نگهداری و پرورش داده می شوند.

ˈ حمید عسکری باقر آبادیˈ روز شنبه در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا افزود: از این تعداد ۱۶۰۰ نفر شتر به صورت داشتی در سطح مراتع شترداری نگهداری و مابقی در واحد های پروار بندی به روش سنتی، پرورش داده می شوند. مدیر جهاد کشاورزی بافق با بیان اینکه سالانه افزون بر ۷۴ تن گوشت شتر در این شهرستان تولید می شود، گفت: گوشت این حیوان مرغوب، با کیفیت و عاری از هرگونه آنتی بیوتیک و داروهای شیمیایی است. وی بیشتر شتران این منطقه را از نژاد توده مرکزی ایران یعنی کَله کوهی خواند و ادامه داد : گود گوار، حسن آباد، آریز، حاشیه رودخانه چای گور و رودخانه شور، صادق آباد لرد دیزه و کلوت سرخاب از مهمترین مناطق پرورش شتر در بافق هستند.

عسکری با اشاره به اینکه شتران این منطقه از نژاد قهوه ای تیره و گوشتی هستند، تصریح کرد: شیر این حیوان در شهرستان بافق به ندرت مورد استفاد قرار می گیرد لیکن گوشت این حیوان مخصوصا در فصل سرد سال مشتریان و مصرف کنندگان زیادی دارد.وی اقدامات تخصصی برای پرورش شتر و استفاده از گوشت و کرک آن را ناچیز عنوان کرد و افزود: بازار مصرف گوشت این حیوان به خاطر مزاج گرمی که دارد در زمستان افزایش می یابد و از کرک شتر نیز بومیان منطقه برای تهیه شال ، کلاه ، لباس گرم استفاده می کنند و اعتقاد دارند البسه بافته شده از کرک شتر برای دردهای مفصلی مفید است .

مدیر جهاد کشاورزی بافق تعداد واحدهای پرورش شتر در شهرستان بافق را ۵۵ واحد سنتی اعلام کرد و گفت: این واحد ها جمعا با ظرفیت نگهداری بالغ بر ۲۵۰۰ نفر شتر فعال هستند.وی همچنین بیشتر بیماری این حیوان را پوستیِ موسوم به گری و جَرَب که در گویش محلی به آن آردکی می گویند خواند و خاطرنشان کرد: برای پیشگیری از این نوع بیماری ها واکسنی تهیه شده که سالی یک نوبت تزریق می شود .

عسکری موضوع تخریب مراتع و کنترل پوشش گیاهی توسط این حیوان را نیز یادآور شد و گفت: با توجه به اینکه شتر از گیاهان مراتع شور از قبیل تاغ ، گز، اُشنا و غیره استفاده می کند، چَرای این حیوان باعث هرس درختچه های مرتعی و کود آن نیز سبب تقویت گیاهان می شود و از طرفی چون شتر در یکجا ساکن نیست و روزانه مسافت طولانی را برای دستیابی به علوفه طی می کند موجب تخریب مرتع نخواهد شد.

وی به طرح هایی که برای رونق صنعت پرورش شتر و تامین مواد پروتئنی و کرک اجرا شد و یا در حال اجراست هم اشاره کرد و یادآور شد: با توجه به اینکه مرکز تحقیقات شتر استان یزد در بافق مستقر است تاکنون سه طرح از قبیل رونق پرورش شتر شیری و نگهداری آن به صورت مزرعه ای ، تلاقی دادن شتر دوکوهانه با تک کوهان یعنی دورگه گیری برای افزایش کمی و کیفیی گوشت این حیوان همراه طرح جیره بندی فشرده و کمکی برای تغذیه بیشتر شترانِ مرتع پیشنهاد شده است که در صورت تصویب در بافق اجرایی خواهد شد.مدیر جهادکشاورزی بافق تغییر تیپ و ژنتیک، افزایش کمی و کیفی گوشت شتر و بالابردن راندمان جیره های غذایی این حیوان را از فعالیتهای موفق مرکز تحقیقات شتر در این شهرستان عنوان کرد.

وی درباره اهمیت و نقش شتر در اقتصاد کشاورزی استان یزد و شهرستان بافق نیز گفت: از آنجایی که بخش عظیمی از مراتع شهرستان بافق فقیر بوده و از طرفی آب چاها و چشمه های مالداری بسیار شور و نزدیک به تلخ است لذا پرورش بهترین نوع دام در این شهرستان ، شتر است. عسکری به تفاوت های میان چرای دام های سبک و شتر در مراتع اشاره و تصریح کرد : شتر از مراتع فقیر و گرم و خشک کویری و آب و گیاه شور بخوبی استفاده می کند در حالی که دام های سبک در چنین شرایط آب و هوایی قادر به چَرا در مراتع نبوده و صرفه اقتصادی هم ندارند .

دو شتردار هم در گفت و گو با خبرنگار ما نگهداری و پرورش این حیوان را بسیار کم خرج و پر منفعت و داری صرفه اقتصادی عنوان کردند .ˈمحمدرضا کریمیˈ گفت: بیش از ۱۰۰ نفر شتر دارم که تمام فصل سال در مرتع چَرا می کنند و هیچ خطری از ناحیه جانوران وحشی آنها را تهدید نمی کند.وی تصریح کرد: شترانم در بیابان و مراتع با تغذیه از گونه های گیاهی منطقه کویر فربه می شوند و فروش آنها در همان مرتع انجام و برای ذبح به کشتارگاه حمل می شوند.

کریمی با بیان اینکه این حیوان در مرتع زاد و ولد می کند، افزود: هر از گاهی که به شتران خود سر می زنم شاهد تولد چند هاشی (بچه شتر) هستم که کنار مادرش در حال چرا و بزرگ شدن است.

شتردار دیگر بافقی نیز گفت : با داشتن ۵۵ نفر شتر در کنار مختصر کار کشاورزی امرار معاش می کنم و درآمدم نسبتا خوب است چون شتر بدون هیچگونه هزینه ای، درمرتع ضمن تولیدمثل، پروار و آماده ذبح می شود. ˈرمضان خالقدایˈ تصریح کرد: شتر تنها حیوان اهلی است که می تواند در برابر جانوران درنده ازخود دفاع کند و تا کنون تلفاتی در این زمینه نداشتیم.وی مقاومت این حیوان را در مقابل گرسنگی و تشنگی مهم دانست و افزود: به لحاظ ذخیره سازی آب و غذا در کوهان خود چند روز می تواند به زندگی خود ادامه دهد تا به آب و گیاه برسد.

این شتردار همچنین به استفاده از این حیوان در حمل و نقل بار و مسافر در نیم قرن گذشته و قبل از آن اشاره کرد و گفت: همزمان با توسعه شهرنشینی و ایجاد زیرساخت های جدید در صنعت حمل و نقل و با افزایش مصرف سوخت های فسیلی تا حدودی از نقش شتر در زندگی انسان های حاشیه کویر کاسته شده است. خالقدادی خاطرنشان کرد: هم اینک به غیر از استفاده از گوشت و کرک شتر ، تنها در مسابقات ، تعزیه اباعبدا…الحسین (ع) و تهیه فیلم های تاریخی، از این حیوان استفاده مقطعی می شود.