چرا باید سی روز روزه بگیریم

چرا باید سی روز روزه بگیریم

سالی چند روز روزه شدن و گاهی در یک ماه یک یا چند روز را انتخاب کردن مدت روزه داری است که امروز جهانیان هر کدام بنحوی آنرا پذیرفته اند.در بین مسلمانان روزه واجب هر ساله در انحصار ماه رمضان است که تقریباً سی روز می شود.

اما سوال مطرح شده این است که چرا ما باید در سال سی روز روزه بگیرم در این مقاله به بررسی این سوال مپردازیم و پاسخ این سوال از دو جهت قرآن و روایات قابل بررسی است:

الف) از منظر قرآن:

آیه 185 سوره مبارکه بقره تصریح دارد که

فَمَنْ شَهِدَ مِنْكُمُ الشَّهْرَ فَلْیصُمْهُ وَمَنْ كَانَ مَرِیضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ فَعِدَّةٌ مِنْ أَیامٍ أُخَرَ
پس آن کس از شما که در ماه رمضان در حضر باشد، روزه بدارد! و آن کس که بیمار یا در سفر است، روزهای دیگری را به جای آن، روزه بگیرد!

(ال) در «الشهر»، ال عهد هست و اشاره به «شهر رمضان» در ابتدای آیه دارد.
و در پایان همین آیه نیز می فرماید:

وَلِتُكْمِلُوا الْعِدَّةَ وَلِتُكَبِّرُوا اللَّهَ عَلَى مَا هَدَاكُمْ وَلَعَلَّكُمْ تَشْكُرُون
هدف این است که این روزها را تکمیل کنید؛ و خدا را بر اینکه شما را هدایت کرده، بزرگ بشمرید؛ باشد که شکرگزاری کنید!.

می بینیم که در همین یک آیه، تصریح می کند: کسانی که در ماه رمضان مسافر و بیمار نیستند، لازم است روزه بگیرند. و در پایان هم تاکید می کند که: این روزها را باید تکمیل کنید.

 در ضمن  با توجه به حکیم بودن خداوند که کارهای عبث و بیهوده انجام نمی دهد، اجمالاً می دانیم تمام تکالیف بندگان از جمله روزه که از جانب خداوند تشریع شده بر اساس مصالح و مفاسد تدوین شده است.

و همچنین گرچه تمام فروعات و جزئیات احکام در قرآن نیامده هم چنان که کیفیت نماز و تعداد رکعات آن در قرآن بیان نشده، امّا در مورد روزه باید گفت که مقدار ماه و روز آن در قرآن به طور روشن بیان شده است:

شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی أُنْزِلَ فیهِ الْقُرْآنُ … فَمَنْ شَهِدَ مِنْکُمُ الشَّهْرَ فَلْیَصُمْهُ … ، ماه رمضان چنان ماهی است که در آن قرآن نازل شده … پس آن که از شما این ماه را دریابد باید آن را روزه بدارد… و می دانیم که یک ماه، 30 یا 29 روز است

ب) از منظر احادیث

1- حدیث اول

 عن جابر بن یزید جعفى عن ابى جعفر علیه السلام قال قال رسول الله صلى الله علیه و آله لجابر بن عبد الله یا جابر هذا شهر رمضان من صام نهاره و قام وردا من لیله و عف بطنه و فرجه و كف لسانه خرج من ذنوبه كخروجه من الشهر فقال جابر یا رسول الله ما احسن هذا الحدیث فقال رسول الله صلى الله علیه و آله یا جابر و ما اشد هذه الشروط(1)
امام باقر علیه السلام فرمود: رسول خدا صلى الله علیه و آله به جابر بن عبدالله انصارى فرمود: اى جابر! این ماه رمضان ، است هر كس روز آن را روزه بدارد و پاسى از شب آن را عبادت كند و شكم و فرج خود را حفظ كند و زبانش را نگاه دارد از گناهانش خارج مى شود، همان گونه كه از ماه بیرون مى رود پس جابر عرض كرد: یا رسول الله ! چه حدیث خوبى ! حضرت فرمود: بله جابر! اما چه شرایط سختى دارد!

2- حدیث دوم

معاویة بن عمار عن الحسن بن عبدالله عن آبائه عن جده الحسن بن على بن ابى طالب علیه السلام انه قال جاء نفر من الیهود الى رسول الله صلى الله علیه و آله فساءله اعملهم عن مسائل فكان فیما ساءله انه قال له لاى شى ء فرض الله الصوم على امتك بالنهار ثلاثین یوما و فرض الله على الامم السالفه اكثر من ذلك فقال النبى صلى الله علیه و آله ان آدم لما اكل من الشجرة بقى فى بطنه ثلاثین یوما ففرض الله على ذریته ثلاثین یوما الجوع و العطش و الذین یاءكلونه باللیل تفضل من الله علیهم و كذلك كان على آدم علیه السلام ففرض الله ذلك على امیت ثم تلا هذه الایة (كتب علیكم الصیام كما كتب على الذین من قبلكم لعلكم تتقون ایاما معدودات ) قال الیهودى صدقت یا محمد فما جزاء من صامها فقال النبى صلى الله علیه و آله ما من مؤ من یصوم شهر رمضان احتسابا الا اوجب الله تبارك و تعالى له سبع خصال اولها یذوب الحرام من جسده و الثانیة یقرب من رحمة الله عزوجل و الثالثة یكون قد كفر خطیئة ابیه آدم و الرابعة یهون الله علیه سكرات الموت و الخامسة امان من الجوع و العطش یوم القیامة و السادسة یعطیه الله براءة من النار و السابعة یطعمه الله من طیبات الجنة قال صدقت یامحمد (2)

امام حسن علیه السلام فرمود: عده اى از یهود، خدمت حضرت رسول اكرم صلى الله علیه و آله آمدند؛ پس داناترین آنها، از حضرت سوالاتى كرد؛ از جمله اینكه گفت: روى چه اصل خداى تعالى سى روز روزه بر امت شما واجب كرده ؛ ولى بر امت هاى گذشته بیشتر از این را؟ پس رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: همانا هنگامى كه آدم از آن درخت، خورد، تا سى روز در شكم او باقى ماند؛ پس خدا بر ذریه او واجب كرد كه سى روز گرسنه و تشنه باشند. و آنچه آنها مى خورند (در شب) كرم و تفضل است بر ایشان و همچنین بر آدم نیز سى روز روزه واجب شد. و خداوند واجب كرد بر امت من همان سى روز را سپس رسول خدا صلى الله علیه و آله آیه (كتب علیكم الصیام ) را تلاوت كرد.

شخص یهودى گفت : راست گفتى اى محمد! پس بفرما جزاى كسى كه این ماه را روزه بدارد، چیست؟ رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: هیچ مؤمنى ماه رمضان را روزه نمى گیرد، مگر آن كه خدا براى او هفت خصلت مرحمت كند: 1 – حرام از بدنش آب شود و برطرف گردد 2 – به رحمت خدا نزدیك شود؛ 3 – گناه پدرش – آدم را – جبران كرده باشد؛ 4 – سكرات مرگ بر او آسان شود؛ 5 – از گرسنگى و تشنگى روز قیامت در امان باشد؛ 6 – خداوند بیزارى از جهنم به او مى دهد؛ 7 – خداوند از غذاهاى پاكیزه و طیب بهشت به او مى خوراند و آن شخص گفت : راست گفتى اى محمد.

اما جالب است بدانید که:

بندیکت (Benedict) دانشمند فیزیولژی یک دوره روزه را سی و یکروز دانسته می گوید در این مدت در ترکیب خون هیچگونه اختلاطی بهم نرسیده و آن نوری که در بعضی از روزه داران دیده می شود یک حالت جوانی و نشاطی است که برای روزه داران رخ می دهد.

دکتر ژان فروموزان(Jean Fromosan) می گوید ذخایر کلیکوژن کبدی و پروتئین خون و ذخیره چربی که در مرد سی درصد و در زن بیست درصد است برای یک ماه بدن کافی است.

دکتر الکسیس کارل(۲۲۲ انسان وجود ناشناخته) در باره روزه مطالبی دارد تا آنجا که می گوید با روزه داری قند خون در کبد میریزد و چربیهائی که در زیر پوست ذخیره شده اند و پروتئین های عضلات و غدد و سلولهای کبدی آزاد می شوند و بصرف تغذیه می رسند که چون با سخن ژان فروموزان که گفت بعضی عناصر ذخیره ای بدن برای سی روز کافیست در کنار یکدیگر قرار داده شود نتیجه می گیریم که در ظرف مدت یک ماه روزه داری آدمی دارنده یک بدن تازه تعمیر شده و آزاد گردیده از قید و بند سموم و کهنه هاست. بعلاوه نباید اثر فاصله هلال تا محاق و ماه را که قریب ۳۰ روز می شود فراموش نمود یعنی گردش آسمانها نیز مدت روزه داری را سی روز اعلام داشته و می دارند.

کسانی دیگر نیز از متخصصین هستند که ذخائر بدنی را برای سی روزه روزه داری مناسب و کافی دانسته اند و می دانیم اولین روز پس از ماه روزه یعنی روز اول شوال را نمی توان روزه گرفت و آنرا حرام شمرده اند، این مسئله برای یکنواخت بودن مسلمانان و تشویق آنها است در اینکه باید هماهنگ و در یک صف بوده و برای حفظ حدود و ثغور دستورات اسلامی کوشا باشد.

گذشته از این دو دلیل که ذکر شد  سیره تمام معصومین علیهم السلام از وجود نازنین پیامبر گرامی اسلام تا بقیه اهل بیت عصمت و طهارت، همه بر این بوده که ماه رمضان را بطور کامل روزه بگیرند. و اگر حکم خدا چیزی جز این بود بر آنها لازم بود علاوه بر اینکه خود عامل باشند، به بقیه نیز راهنمایی نمایند.
و نکته آخر اینکه: وجوب روزه ماه مبارک رمضان مورد اتفاق تمام فرقه های مسلمین هست و تا بحال هیچ فقیه و عالمی حکم به غیر از آن نداده است

——————————————————-

1- بحارالانوار، ج 96،، ص 371

2- وسائل الشیعه ، ج 10، ص 241 بحارالانوار، ج 96 ص

علی اکبر خالقدادی