افراطی ها

تاریخ افراط و غلو به بلندای تاریخ زندگی بشر است. اسطوره‌های موجود در بین ملت‌ها‌، نشان از گرایش عمومی آنان به اسطوره سازی و قهرمان پردازی دارد.

 زیاده روی در مورد موقعیت شخصیت‌های مورد علاقه مردم، اختصاص به گذشته ندارد و هم اکنون نیز که عصر علم و تکنولوژی است و سطح تحصیلات بسیار بالاتر از گذشته است، افراطی گری به خوبی قابل مشاهده است.

تمایل به غلو و افراط در فرهنگ قومی، رنگ قومیت و در فرهنگ ملی، رنگ ملیت و در فرهنگ دینی، رنگ دین به خود می‌گیرد، با این تفاوت که اصولاً دین، به دلیل سروکار داشتن با امور غیر مادی در این مورد، از ظرفیت بالاتر و بیشتری برخوردار است.

برخی از دین شناسان ،عامل اصلی بت پرستی اقوام را همین افراط در علاقه و عشق نسبت به شخصیت‌های صالح دینی دانسته‌اند. هشام کلبی در کتاب معروف خود «الاصنام» می‌نویسد: بشر اولین مجسمه را به قصد تکریم و از خاطر نبردن حضرت «آدم» ساخت. نوادگان آدم مشابه مجسمه آدم راساختند وموردتکریم و تمجید و نهایتاً پرستش قرار دادند به طوری که کم‌کم مجسمه آدم، اولین بت بشر شد.

آنچه که تندرو را با دیگران درگیر می سازد احساس برتری او نسبت به افرادی است که چون او نمی اندیشند، یا  همنوع او نیستند. این ایمان به برتربودن و حق بودن است که باعث می شود؛افراطی  هستی خود را والاتر از حقوق انسان های دیگر بداند.به طور عموم، افراطی تنها یک جانب مسأله را مورد نظر قرار می دهد، و آن غالباً جانبی است که ادعای بهتر بودن عقیده اش را استحکام بخشد. او فقط و فقط به حقایقی می اندیشد که در برگیرنده ی امتیازاتیست برای او و گروهی که هماننداو می اندیشند.

 از اینرو، برای تندرو که تسلیم غرور، پای در بند عقیده، و سوار بر توسن سرکش احساس است، صرفا یک حقیقت وجود دارد  و آن حقیقتیست که تنها او میداند و فقط او می پذیرد. پس به زعم او، مشکلات فقط یک راه حل دارند وﺁن راه حلی است که او و همفکران او می شناسند.
تندرو می تواند به آسانی از همکاری با دیگران دست بکشد، و حتی به ستیزه گری نیز بپردازد.او با جملات مملو از خشونت و حملات لفظی، احساسات دیگران را جریحه دار می سازد و آنها را در موضع دفاعی قرارمی دهد وبالطبع فضایی که در آن یک فرد به حمله بپردازد، و فرد دیگر مجبور به اتخاذ موضع دفاعی شود برای سازش و رسیدن به توافق، سودمند به نظر نمی رسد.

 بنابراین می توان گفت که سخت اندیشی، سخت گفتاری، و سخت کرداری شاید به خشونت مشابه یا بدتر در لفظ و عمل نرم اندیش نیز منجر شودو طوفان خشم تندرو می تواند امواج نسبتاً آرام را به طغیان درآورد.

عقاید افراط گرا، بیشتر متکی بر احساسات خودخواهانه است، نه تحلیل و تجزیه ی مسایل.  تندرو به آسانی میتواند تشنج ایجاد کند، و با افراط در عقیده و عمل فاجعه بیافریند.

شعله های افراطی گری در جامعه وقتی زبانه می کشد که افراطیون در مسند قدرت نباشند و در صحنه سیاست ،بازی را به حریف واگذار کرده باشند دراین صورت علاوه بر افراطی گری، عقده های ناشی از شکست هم ﺁن هارا راحت نمی گذارد و برای خودنمایی و ابرازوجود تلاش می کنند به هر چیز کوچکی متوسل شوند و از کاه کوه بسازند تا موجودیت خودرا اعلام کنند.

باید ایمان داشته باشیم که تغییرسازنده با افراط و تفریط ایجادنخواهد شد بلکه تندروی بیشتر به تخریب و تضعیف ارزشهای جامعه،منجرخواهدشد حال از طرف هرگروه وجناح یا ایده و عقیده ای که می خواهد صورت پذیرد بلکه لازمه تغییر، رسیدن به ﺁرمان شهر دانایی و خرد ورزی است  و تنها در سایه عقلانیت و هوشیاری است که می توانیم به هر ﺁن چه بخواهیم برسیم .

امروزه باید عقلانیت را در باور مردم زنده سازیم  و بپذیریم که تندروی  مارا هیچ وقت به سرمنزل مقصودنخواهدرساند واگر اعتقادداریم که مرام ومنش ما بهره ای از حقیقت دارد ﺁن را با استدلالات عقلی برای دیگران  بیان کنیم وسعی نکیم با زور و خشونت و تهدید وارعاب،دیگران را به پذیرش عقایدمان وادار سازیم .

پس مواظب باشیم تا تندروی ها، عقایدوارزشهای مارا تضعیف نکند وبدانیم بیشترین ضربه ای که بر پیکره یک جامعه در طول تاریخ وارد شده است از جانب تندروها بوده است .

دکترحسین ارجمند