ای کاش هیچ کجای شهر پله نداشت

کهنگی مشکل عدم مناسب سازی محیط باعث نمی شود که از اهمیت آن کم شود. یکی از مهمترین مشکلاتی که افراد معلول در جامعه با آن روبرو هستند، عدم مناسب سازی فضای شهری برای تردد و رفت و آمد آنهاست.
تجربیات توان بخشی نشان می دهد که بازتوانی و دستیابی معلولان به استقلال در زمینه های زندگی فردی و اجتماعی بدون مناسب سازی و سازگاری محیط زندگی با ویژگی های جسمانی فرد کم توان غیر ممکن است. برعکس در صورتی که وضعیت خاص جسمانی و شدت وحدت معلولیت در طراحی تجهیزات مسکونی در نظر گرفته شود، شخص معلول قادر خواهد بود، اکثر امور مربوط به زندگی خود را به تنهایی و بدون کمک و دخالت دیگران انجام دهد.
افراد معلول حق دارند در میهمانی ها و جشن های دوستانه شرکت کنند و بدون کمک دیگران بتوانند به محل کار یا محل تحصیل خود بروند در مراکز فرهنگی و تفریحی حاضر شوند و به طور کلی از موهبت های بسیاری که استفاده از آنها برای افراد سالم، امری طبیعی است؛ بهره مند شوند.
یکی از معلولین ضایعه نخاعی یاآور می شود: تقریبا همه بانک ها ، پیاده روها، اداره ها ، و مراکز خرید و… در شهر، دارای پله هستند و پله برای معلولین ویلچری سد راه و ورود ممنوع به حساب می آید.
یکی از خانم های معلول جسمی حرکتی فقط می گوید:
ای کاش هیچ کجای شهر پله نداشت
درست است فردی که از ویلچر استفاده می کند، برای بالا رفتن از پلکانی که ما هر روز به راحتی و بدون فکر کردن از آن بالا می رویم، دچار مشکل اساسی است . در بحث مناسب سازی هر مکانی، اولین نکته ای که باید مورد توجه قرار گیرد سطح شیبدار است. سطح شیبدار، البته اگر از نظر جنس، زاویه شیب، عرض، نرده دار بودن و … استاندارد باشد، به فردی که از ویلچر استفاده می کند اجازه می دهد تا به راحتی خود را به ورود برساند در واقع سطح شیب دار، الفبای مناسب سازی و برابری فرصت ها برای افراد معلول است. البته مشکل فقط نبودن سطح شیبدار نیست چرا که ممکن است در ورودی بسیاری اماکن این فضا تعبیه شده باشد اما فرد معلول در داخل ساختمان با موانع دیگری مواجه شود.
وی ادامه می دهد: افراد معلول گاهی برای مراجعه به مطب دکترها هم دچار مشکل هستند به دلیل اینکه این مطب ها در طبقات بالا قرار دارند و ساختمان نیز یا فاقد آسانسور است و یا به دلایل مختلف استفاده از آسانسور برای فردی که از ویلچر استفاده می کند، مقدور نیست.
این طور که معلوم است زندگی افراد دارای اختلال حرکتی براساس یک فرمول ساده پیش نمی رود وقتی آنها امور روزمره اشان را دقیق شرح می دهند، از ازدیاد موانعی که با آن مواجه هستند شگفت زده می شوی. حذف موانع نیاز به درک دقیق تر و حساس تری دارد و تنها رویکرد «یک رمپ بگذار» کافی نیست.
شاید برای افراد سالم فکر کردن به این نکات کاری بیهوده باشد اما نکته اینجاست که معلولیت در کمین همه است. ممکن است که در طی عبور از خیابانی که هر روز از آن گذر می کرده ایم دچار سانحه رانندگی شویم و مجبور باشیم که تا آخر عمر روی ویلچر بنشینیم. این تصویر اصلا دور از ذهن نیست. بسیاری از افرادی که امروز بر روی ویلچر می نشینند روزی مانند من و شما برای رفت و آمد کردن دچار مشکل نبوده اند. فقط یک حادثه کوچک کافی است و جالب اینجاست که شمار اصلی توانبخشی حضور و مشارکت معلولان در سطح جامعه است.
حالا بماند که بسیاری دیگر از معلولین به علت مشکلات رفت و آمد در شهر فرصت های تحصیلی و شغلی را به راحتی از دست می دهند و خود به خود از گردونه حق سه درصدی اشتغال محروم می شوند و با این تفاسیر، حقوق شهروندی برای افراد معلول تقریبا نادیده گرفته می شود. در صورتی که هدف تصمیم گیران و برنامه ریزان باید گونه ای از معماری باشد که برای کلیه افراد از جمله معلولین و افراد دارای محدودیت های حرکتی قابل استفاده بوده و در رفت و آمدهای روزانه آنان مشکلی ایجاد ننماید.

شاهپورزاده
جامعه معلولین بافق