دیابت و علل آن

بیماری دیابت
قسمت سوم
دکتر سید محمود میرترابی متخصص داخلی
سئوال بسیاری از بیماران دیابتی این است که دیابت چگونه ایجاد میفهم نحوه ابتلاء و علت دیابت در پیشگیری و درمان بیماری مهم است. برای این مهم ابتدا باید از ماده شود که نقش اصلی را در کنترل قند در افراد معمولی به عهده دارد نام ببریم؛ یعنی انسولین؛ انسولین از لوزالمعده(بین کبد و معده) ترشح و وارد خون میشود. مقدار ترشح این ماده متغیر است و بر اساس قند وارد شده به خون تغییر میکند. در زمانیکه غذا نمی خوریم و قندی وارد خون نمیشود انسولین در حداقل مقدار ترشح میشود و در موارد تغذیه بر اساس مقدار غذای خورده شده و مقدار قند داخل غذا که وارد روده و خون شده است انسولین کم یا زیاد ترشح میشود(غذاهای دارای قند – معده – روده – خون – قند خون – ترشح انسولین از لوزالمعده – ورود قند خون به بافتهای عضلانی – کبد و مغز و … ) این نعمت خدادادی بقدری ظریف و دقیق است که در یک فرد معمولی اگر مقدار بیش از نیاز خود نیز غذا مصرف نماید به برکت همین انسولین سریع قند از خون خارج میشود و قند خون همیشه ثابت باقی میماند و حتی حاضر است که قند اضافی در خون نباشد به قیمت اینکه در بافتهای بدن تبدیل به چربی شود. (بخاطر همین افراد معمولی با خوردن مواد غذایی زیاد چاق میشوند؛ ولی افراد دیابتی لاغر میشوند)
پس بین ترشح انسولین و ورودی قند خون توازن و تعادل منطقی و سالمی وجود دارد. دیابت زمانی بوجود می آید که این تعادل به علتی مختل شود. دیابت دو نوع است.
نوع یک: انسولین بعلت بیماریهای ویروسی پنهان یا وراثت که باعث تخریب لوزالمعده شدهاند در بدن فرد وجود ندارد و فرد با اندک غذای حتی کم قند دچار افزایش قندخون میشود. این نوع در کودکان و جوانان دیده میشود. %10 کل دیابت را تشکیل میدهد در درمان آن رژیم چندان تأثیری ندارد و لازم نیست (چون فرد لاغر است و در حال بلوغ است ) و برای درمان آن انسولین لازم است ( نه قرص).
دیابت نوع دوم که 90% افراد دیابتی را تشکیل میدهد و بعد از 30 سالگی ایجاد میشود و اکثر افراد آن اضافه وزن دارند. بخاطر نبود انسولین نیست؛ بلکه انسولین حتی گاهی بیشتر از افراد معمولی است؛ ولی عیب آن عدم کارکرد انسولین یا مقاومت بدن بر علیه کارکرد انسولین است و گاهی خود قند باعث مقاومت به انسولین میشود.( مسمومیت با قند) و اجازه کارکرد صحیح به انسولین را نمیدهد. در درمان این نوع دیابت رژیم و ورزش اولین قدم درمانی است و میتوان با قرص کمکی و قرص اصلی قند تزریق انسولین را به تعویق انداخت.
خلاصه:
اکثر افراد دیابتی نوع 2 هستند که انسولین بدن آنها تنبل است. فعال کردن انسولین و تنظیم قند با رعایت رژیم و ورزش و تمرین تقوا ممکن خواهد بود و در بسیاری از آنها حتی رژیم دارویی هم لازم نخواهد بود.
با شروع ماه مبارک رمضان ضمن تبریک به همه همشهریان عزیز به سئوالی که معمولاً مطرح میشود و آن اینکه آیا افراد دیابتی قادر به اضافه وزن دارند میتوانند مشروط به اینکه افطار و سحر به مقدار غذای کم اکتفا نمایند و بین افطار و سحر مصرف مایعات رقیق و کم قند داشته باشند علاوه بر فیض معنوی این ماه کپسول قند بهتری داشته باشند. افرادی که داروی قند یا تزریق انسولین دارند و عوارض قند مثل مشکل چشم و کلیه ندارند در صورت تمایل می توانند با مراجعه و تنظیم دارو روزه
داری نمایند