سیاست خارجی تعامل مدار یا تقابل مدار ؟

به گزارش بافق فردا:

مرتضی محمدی فارغ التحصیل روابط بین الملل در مقطع ارشد در نشستی با خبرنگار بافق فردا  دغدغه های سیاست خارجی دولت روحانی را برشمرد . آنچه می خوانید ماحصل این نشست می باشد
دغدغه های سیاست خارجی دولت یازدهم
سیاست خارجی رابطه مستقیمی با تغییر منزلت کشور ها در گستره بین الملل دارد به همین دلیل یکی از دغدغه های اساسی سیاستگذاران، نخبگان و تصمیم گیرندگان سیاست خارجی کشور ها تغییر منزلت کشور در عرصه بین الملل می باشد. نخبگان سیاست خارجی هر کشوری در هر دوره ای از زمان تصمیمات خود را بر حسب اهداف کوتاه مدت و یا بلند مدت و از منظر گرایش به همگرایی یا واگرایی طبقه بندی می کنند. با روی کار آمدن دولت روحانی تاکید بر موضوعات خاصی در دستور کار قرار می گیرد و این با توجه به شرایط و موقعیت خاص ایران و شرایط خاص روی کار آمدن دولت می تواند قابل تفسیر باشد. ایران ، در سال 93 در عرصه سیاست خارجه دارای چندین دغدغه است: موضوع اول حل مسئله هسته ای ایران است، در طی چندین دور مذاکرات ایران و 1+5 تلاش ها در جهت رسیدن به یک راه حل جامع و شامل در جریان است و علی رغم تلاش های دولت در جهت برون رفت از مشکلات اقتصادی، شاهد افزایش هزینه های زندگی در ایران در سه سال اخیر هستیم این خود نمایانگر تاثیرات سیاست خارجی دولت نهم و دهم بر شرایط داخلی ایران است.
موضوع دومی که روحانی باید مد نظر قرار دهد مسئله فعال سازی و پویایی دیپلماتیک است اگرچه ایران در سال های اخیر به دنبال برقراری مناسبات نزدیک تر با کشور های جهان سوم و آمریکای لاتین بوده است و تلاش هایی نیز در جهت گسترش مناسبات سیاسی و اقتصادی با سایر کشورها در رده های بالا صورت گرفته است اما در جهانی که همه چیز بر مبنای روابط متقابل و منافع است ایران باید در عرصه جهانی به دنبال برقراری ارتباط با کشورهایی باشد که از لحاظ سیاسی و اقتصادی بتواند بیشترین منافع را تامین کند و دارای تاثیرگذاری سیاسی در عرصه جهانی باشند. دولتمردان باید در جهت حفظ پرستیژ و موقعیت نظام ، با استفاده از اصول انقلاب و قانون اساسی و خط مشی رهبری ، از طریق ابتکارعمل شخصی ، راه حل های جامع را در جهت حل مسائل مطرح کنند. دراین مسیر اگر لازم شد ازمنافع شخصی و جناحی بگذرد و اهل ریسک پذیری در عین حال برنامه ریزی خردورزانه باشند و این است رمز موفقیت دولت مردان در عرصه پر از تنش جهانی.
بحث دیگری که رئیس جمهور روحانی در پیش دارد جهت گیری در برابر برخی از رخدادها است. خاورمیانه کانون منازعات سیاسی است و کشورهای غرب به خاورمیانه به عنوان آتشفشان همیشه فعال عرصه جهانی می نگرند و از طرفی دیگر وجود منابع غنی انرژی باعث شده جنگ برای نفوذ و کسب منافع بیشتر در خاورمیانه به هر شکل در جریان باشد. جمهوری اسلامی ایران می تواند با ایفای نقش متوازن کننده و اتخاذ سیاست خارجی “تعامل مدار” بجای “تقابل محور ” به سمت اثرگذاری بیشتر درعرصه روابط خارجی گام بردارد. بدین منظور دولت روحانی نیازمند سیاست مداران و نخبگانی اگاه به شرایط جهانی است تا فرصت های موجود را شناسایی کرده و در مناسب ترین زمان ممکن ، طرح های ملی را در عرصه سیاست خارجی پیش ببرد . این یعنی بتوانند چهارچوب مصادیق منافع ملی را تعریف و با توجه به مصادیقی که در نقاط حساس جهان بویژه درمورد کشورهای همسایه وجود دارد تحولاتی که در خاورمیانه در حال شکل گیری است را ترسیم کند. دیگر دغدغه هایی که دولت روحانی در عرصه سیاست خارجی با آن مواجه است مسئله سوریه و تحولات داخلی ان است و سیاست گذاران ایرانی باید درصدد ایفای نقش فعال به عنوان کشوری نزدیک و دوست بر آید. مسئله مهم دیگری که در اینجا مطرح می شود بحث مسائل ایران با کشورهای همسایه خاصه کشورهای عرب حوزه خلیج فارس است با توجه به تحرکات اعراب در چند سال اخیر سیاست گذاران دولت یازدهم باید زمینه را در جهت حل مسالمت آمیز مسئله جزایر سه گانه و و مسئله نام خلیج فارس فراهم کنند و از طرف دیگر در طرف شرق با تحرکات گروهک هایی که در صدد تهدید نظام جمهوری هستند چون همیشه با قاطعیت برخورد کنند. و از شمال مسئله مهم و حیاتی تعیین رژیم حقوقی دریای مازندران مطرح می شود که همگی جزو طرح های در اولویت در عرصه سیاست خارجه است.
به طور کلی و در شرایط کنونی، دولت یازدهم چه در عرصه داخلی و چه در عرصه خارجی با مسائل و معضلات متفاوتی مواجه است و حل این مسائل نیازمند یک مدیریت جهادی در سیاست و اقتصاد و از خود گذشتگی و تعهد و تخصص بسیاری است. امید است رئیس جمهور ما فارغ از هر گونه جناح بندی یا طبف بندی ،منافع ملی و رفع مسائل معشتی مردم را در دستور کار خود قرار دهد./