کشمکش میان مردم و یوزپلنگ‌ها / جاده گزوئیه در سرگردانی

خبرگزاری فارس: منطقه کوه بافق یکی از زیستگاه‌های اصلی گونه نادر یوزپلنگ ایرانی به شمار می‌رود که این روزها احداث جاده‌ای با عنوان گزوئیه در این منطقه مسئولان را در دو راهی حق مردم و یوزپلنگ‌ها قرار داده است.

به گزارش خبرگزاری فارس از یزد، جاده گزوئیه یکی از جاده‌های قدیمی بافق به شمار می‌رود که در گذشته‌های دور جاده مالرو بوده و از 30 سال پیش وعده زیرسازی و آسفالت این جاده و بهره‌برداری از آن به اهالی سبزدشت بافق داده شده است.
این خواسته مردم در طول 30 سال گذشته محقق نشد اما طی روزهای اخیر بلاخره بهره‌برداری از این جاده صورت گرفت و به رغم مخالفت‌های محیط زیست، مردم سبزدشت به خواسته خود رسیدند.
با بهره‌برداری از این جاده گرچه مسیر 85 کیلومتری سبزدشت تا بافق حدود 45 کیلومتر کاهش یافت اما موج شدیدی از واکنش‌های تشکل‌های زیست محیطی و دوستداران حیات وحش را به دنبال داشت.
مسئولان شهرستان بافق در حالی از تحقق این خواسته مردم خرسندند و مردم را محق بهره‌مندی از جاده و راه ارتباطی می‌دانند که عده‌ای دیگر، حیات یوزپلنگ ایرانی را به عنوان گونه‌ای نادر و دارای اهمیت بین‌المللی ارجح می‌دانند.
اینکه حق با مردم دهستان سبزدشت و بافق است یا یوزپلنگ‌ها، مسئله‌ای است که باید با درایت مسئولان و تدبیر آنها حل و فصل شود.
گرچه حق مردم در این میان حائز اهمیت بسیاری است اما نمی‌توان تلفاتی که یوزپلنگ‌ها طی سال‌های اخیر در حوادث جاده‌ای داده‌اند را نیز نادیده گرفت.

* طی سال‌های اخیر 14 قلاده یوزپلنگ در برخورد با خودروها تلف شده‌اند
بر اساس آمار موجود، طی سال‌های اخیر 14 قلاده یوزپلنگ به دلیل برخورد با خودروهای عبوری تلف شده‌اند که این میزان تلفات برای گونه نادر یوزپلنگ که اکنون تنها در ایران زندگی می‌کند و کوه بافق یکی از زیستگاه‌های اصلی آن به شمار می‌رود، بسیار زیاد است.
از زمان آغاز بهره‌برداری از جاده گزوئیه تاکنون نیز دو قلاده یوزپلنگ با ورود به جاده جان خود را از دست داده‌اند و این امر خطرات ورود به قلمرو حیات وحش را متذکر می‌شود.
گرچه محیط زیست استان یزد مقاومت‌های بسیاری در راه عدم بهره‌برداری از این جاده انجام داد اما در نهایت جاده مورد بهره‌برداری قرار گرفت و اکنون محیط زیست استان یزد منتظر تعیین تکلیف این جاده است.
البته مسئولان محیط زیست استان یزد در پیگیری خبرنگار فارس اعلام کردند که هیچ اتفاق جدیدی برای این جاده نیفتاده و در صورت بروز اتفاق جدید یا اتخاذ تدابیر خاص، اطلاع‌رسانی صورت خواهد گرفت.

* محیط زیست استان یزد: مطلب جدیدی برای ارائه نداریم
مسئول روابط عمومی محیط زیست استان یزد در این زمینه اعلام کرد: آنچه که تاکنون در سایت‌ها منتشر شده است، منبع اطلاعاتی خبرنگاران است و مسئولان محیط زیست فعلا مطلب جدیدی برای ارائه ندارند.اما ظاهرا مسئولان محیط زیست در سطح کشور حرف‌های بیشتری برای گفتن دارند.

* بهره برداری از گزوئیه بلامانع است
معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت از محیط زیست با اشاره به احداث جاده در منطقه گزوئیه در منطقه حفاظت شده کوه بافق اعلام کرد: بهسازی جاده خاکی گزوئیه در منطقه حفاظت شده بافق با رعایت ضوابط زیست محیطی بلامانع است.
اصغر محمدی فاضل بیان کرد: بر اساس مذاکرات صورت گرفته با بخشداری منطقه برنامه‌ای برای آسفالت و تعریض این جاده وجود ندارد و از آنجا که از 50 سال قبل این جاده وجود داشته و بعدها منطقه حفاظت شده بافق به عنوان یکی از مناطق چهارگانه سازمان حفاظت محیط زیست مصوب شده است، نمی‌توانیم به مردم محلی بگوییم از آن تردد نکنند.
وی افزود: در عین حال گزینه جایگزین برای بهسازی این جاده، جاده شادکام است که پیمانکار احداث تونل آن نیز اعلام آمادگی کرده است.

* محمدی فاضل: نمی‌توانیم به خاطر یوزپلنگ به مردم بگوییم از جاده استفاده نکنند
محمدی فاضل با اشاره به اینکه 30 درصد عرصه‌های کشور زیستگاه یوزپلنگ ایرانی است، خاطرنشان کرد: نمی‌توانیم به بهانه وجود یوز، تردد در جاده‌ای را ممنوع کنیم و یا اینکه بگوییم مردم از جاده استفاده نکنند بر همین اساس کسانی که خود را در این زمینه کارشناس می‌دانند، اگر پیشنهادی دارند و راه دیگری بلدند، ارائه کنند.
معاون محیط طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه حفظ یوزپلنگ ایرانی نیازمند مشارکت جوامع محلی است تصریح کرد: خوشبختانه طی سال‌های گذشته هم جمعیت یوز افزایش یافته است و هم رفتار محلی مردم مناطق یوزخیز بهتر شده است و همین امر می‌تواند ناجی یوزپلنگ ایرانی باشد.
این سخنان در حالی مطرح می‌شود که محیط زیست تاکنون مواضعی غیر از این حداقل در استان یزد اعلام کرده است.
با وجود این اظهارات همچنان تشکل‌های زیست محیطی استان یزد معترضان اصلی بهره‌برداری از این جاده هستند و بهره‌برداری از آن را آغازی بر پایان نسل یوزپلنگ ایرانی می‌دانند.
این تشکل‌ها در طول عملیات احداث جاده گزوئیه بارها و بارها با اجتماعات اعتراض‌آمیز، مخالفت خود را با بهره‌برداری از این جاده اعلام کرده‌اند اما به ظاهر این اعتراض‌ها، تاثیرگذار نبوده است.

* جمعیت یوز ایرانی در معرض تهدید/ دسترسی شکارچیان آسان شد
گرچه عدم منع بهره‌برداری از این جاده از سوی مسئولان محیط زیست اعلام شده است اما آمار تلفات یوز ایرانی واقعیتی دیگر را بازگو می‌کند.
به هر ترتیب با احداث این جاده علاوه بر اینکه بخش زیادی از زیستگاه یوزپلنگ و پلنگ تخریب خواهد شد، دسترسی شکارچیان به این منطقه نیز آسان‌تر شده و احتمال کشته شدن حیوانات بر اثر تصادف نیز افزایش خواهد یافت.
مردم بافق نیز اعلام کرده‌اند، گرچه وجود این جاده برای آنها حیاتی است اما حیات وحش نیز برای آنها حائز اهمیت است ولی به هر حال حاضر به عدم استفاده از این جاده نیستند و مسئولان باید فکری اساسی و کارشناسی به حال این مسئله کنند