گذری علمی بر نقاط قوت و ضعف خصوصي سازي شركت سنگ آهن بافق

كافي بود توي اينترنت جستجوي ساده اي داشته باشم تا برخي اخبار مربوط به همايشها را براحتي ببينم! اما همايشي كه خيلي نظر من را جلب كرد اولين همايش ملي صنعت اسب بود! چراكه نكته اي در اين همايش وجود داشت كه من را وادار به نوشتن كرد! نوشتن مطلبي كه چند هفته اي به آن فكر كرده بودم اما به هيچ وجه نمي توانستم دست به قلم شوم. اما كلماتي كه در تبليغ اين همايش من را به فكر فرو برد كه اينگونه شروع كنم دو كلمه فرصتها و چالش ها بود. نميخواهم صنعت اسب را با اين مقايسه ام زير سوال ببرم و يا اهميت آن را براي دوست داران اين ورزش زيرسوال ببرم اما نكته اينجاست كه براي چنين صنعتي، مسئولان مربوطه به دنبال بررسي فرصتها و چالشها هستند و اما ما در شهرمان با وجود اين منابع عظيم معدني اصلا به فكر فرصت ها و چالشها نبوده ايم و نيستيم و نگويم نخواهيم بود و شايد هم بوده ايم و فقط بر روي كاغذ و تمام. تازه نكته وقتي جالب تر مي شود كه چندساليست بحث خصوصي سازي اين معادن شروع شده است و متاسفانه حداقل نخبگانمان در مورد فرصتها و چالشها ي اين كار نپرداخته اند. قبل از اينكه وارد بحث شوم لازم ميدانم كه مختصري به اين مقوله يعني نقاط قوت و ضعف، فرصتها و تهدیدات كه به SWOT شناخته مي شود بپردازم.

سازمانها پیوسته در حال تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی هستند از این رو لازم است جهت هرگونه تصمیم گیری و برنامه‌ریزی راهبردی در سازمان نسبت به شناخت وضع موجود از طریق بررسی عوامل محیط درونی و بیرونی اقدام شود. این امر به مدیریت یاری می‌رساند در مقابله با فرصتها و تهدیدات محیط بیرونی رویه‌ای هماهنگ و یکپارچه اتخاذ کند و به اهداف خود به نحو شایسته‌ای دست یابد.SWOT سرواژۀ عبارات قوتها (Strenghths) ، ضعفها(Weaknesses) ، فرصتها (Opportunities) و تهدیدات (Threats) است. تحلیل فرصتها و تهدیدات خارجی اساساً برای ارزیابی این امر به کار می‌رود که بررسی کنیم آیا سازمان می‌تواند از فرصتها استفاده کرده و تهدیدات را به حداقل برساند و همچنین این تجزیه و تحلیل نقاط ضعف برای بررسی عملکرد داخلی شرکتها (مانند روندهای کاری اثر بخش و تحقیق و توسعه) حائز اهمیت است. و كاملا مشخص است كه نقاط قوت را بايستي تقويت و نقاط ضعف را برطرف و يا كم كرد و تهديدات كاهش و در صورت امكان به فرصت تبديل نمود. بطور خلاصه به دو محيط دروني و بيروني توجه كنيم.

مطالعه بيشتر…

پس از اين مقدمه نسبتا طولاني اما لازم!، شايسته است كه به برخي ازنقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهديدات (SWOT) در زمينه خصوصي سازي شركت سنگ آهن بافق بپردازم. نقاط قوت خصوصي سازي سنگ آهن مي تواند پتانسيل براي جذب سرمايه داخلي و خارجي به سبب سوددهي بالا و تمايل بازار سرمايه به اين بخش، بالارفتن بهره وري، كاهش هزينه ها، افزايش توليد اشاره كرد. منطقي شدن قيمت هاي سوخت و مواد اوليه و تاثيري كه در هزينه هاي توليد مي گذارد، از چالش هاي اين بخش به شمار مي آيند. البته مي توان همين چالش ها را با عواملي همچون تغيير تكنولوژي و بالابردن ميزان بهره وري به فرصت تبديل كرد. تامين منابع مالي طرح هاي آماده سرمايه گذاري اهميت ويژه اي دارد. تهديد اين رويه اين است كه خصوصي سازي به معناي واقعي عملياتي نشود و وعده هاي داده شده سرمايه گذاران عملياتي نشود و بدنبال آن اخراج كارگري، افزايش بيكاري، اعتراضات كارگري و حتي مردمي، فلج شدن اقتصاد شهرو … مي باشد و فرصت آن اين است كه چنانچه به صورت دقيق و به معناي واقعي خصوصي سازي انجام شود سرمايه گذار صنايع جوار معدني، فولاد با ارزش افزوده اقتصادي چندين برابر، افزايش درآمد شهرستان و در نتيجه استان و كشور، افزايش اشتغال و بدنبال آن كاهش بيكاري و در نتيجه كاهش آمار جرم و جنايت و …، افزايش توان دانش و تجربه شركتها در زمينه هاي مرتبط و در صورت راهنمايي در مسير صحيح امكان صادرات اين دانش، امكان ايجاد صنايعي همچون خودروسازي و قطعه سازي، افزايش اعتماد و همدلي دوسويه بين مردم و مسئولين را بدنبال دارد.

متاسفانه این تهدید بهعنوان نمونه در معدن کوشک تبدیل به یک نقطه ضعف برای خصوصی سازی شده است.

البته ناگفته نماند که بخش خصوصی فعال همانگونه که یک نمونه اش را در بافق می بینیم می تواند در ایجاد زیر ساخت تاثیر گذار باشد و بهآن سرعت دهد و یا باعث حرکت در مسئولین در این راستا شود که این خود نیز از فرصتهای خصوصی سازی است و چنانچه به درستی از این پتانسیل استفاده نشود خود به تهدیدی برای از بین بردن انگیزه در دیگر سرمایه کذاران می شود.

هرچند در اين مجال نمي توان تحلیل استراتژی SWOT را گنجاند اما شايسته است كه به عنوان يكي از طرحهاي پژوهشي بافق مورد توجه جدي قرار گيرد.

رحمت الله شریعتی