پنجه بر رخسار شمعی که می سوزد

گفتند . .  معلم ، شمعی است که می سوزد تا پیرامونش را روشن کند اما دریغ ، هیچ کس از خود نپرسید چگونه ! و

با چه خونِ دلی !

افسوس  . . هیچ کس از خود نپرسید ما و دیگرانی که در پیرامون این چشمه ی روشن و تابناکیم و خود و فرزندانمان از آن بهره

بُرده و می بَریم  تا به حال چه کاری کرده ایم و چه تدابیری اندیشیده ایم تا این شمعِ فروزان ، همیشه فروزان بماند

نه این که رفته رفته آب شود و خدای نکرده نیست گردد .

چه کلمات و جملات زیبایی که تاکنون در شأن و مقام معلم و رسالتِ خطیرش بیان نشده و چه تعریف ها و تمجیدهایی

که او را تا حد یک فرشته ی آسمانی ! بالا نبرده . .  اما چه کنیم که واقعیت ، همیشه یک روی تلخ و نازیبا هم دارد و

این بار این تلخی ، خود را در چهره ی خسته ، اما نه ناامیدِ معلمِ امروز ، عیان کرده و چون غریبه ای در شمایلِ

ترسناکِ غفلت و بی خبری و شاید کاملاً با آگاهیِ تمام و حتی از روی لجاجت که ویژه ی بی خردان و کوته

فکران است پنجه بر رخسارِ زخم خورده ی معلم ، کشیده و زندگی و حرمت و شغلِ شریفش را دستخوشِ بی توجهی

و بی فکری دیگرانی کرده که عُمری داعیه ی آموزش و پرورش جوانان این مرز و بوم را داشته و دارند .

هیچ وقت ، هیچ حقیقتی نباید مانع از بروز و آشکار شدنِ حقیقتی دیگر گردد چرا که حقیقت ، حقیقت است و در سایه

نگهداشتن ونگفتنش ، دروغ . امروزه اما متأسفانه حقیقتِ تلخِ زندگیِ معلمانِ عزیز ، این قشرِ فداکار و از خود گذشته

که کارشان را با کار پیامبران و برگزیدگانِ خدا در یک کفه ، گذاشته و ارزش گذاری کرده اند در پسِ یک سری

جملاتِ زیبا و شاید حالا دیگر ( از پس این سالها ) کاملاً شُعاری ، گم شده و یا به هر دلیلی مغفول مانده است که این

خود بزرگترین نقضِ غرض است یعنی این که از یک طرف به مقام معلم ، ارزش و اعتبار ببخشی اما از طرف

دیگر ، کوچکترین اقدامی در جهتِ بهبود وضعیتِ زندگی و معیشتیِ او انجام ندهی که صد البته این حقیقتِ تلخ در

چنین روزگارِ سختی ، هر روز بیشتر از روزِ پیش ، گریبانگیرِ زندگیِ فرهنگیان محترم و خانواده های آن ها می

شود .

گفتند . . زیبا نیست که معلم ، حرف از مادیات بزند و از کمیِ حقوقِ ماهانه اش بگوید ، معلمی که اجرش را از خدا

می گیرد نباید حرف از پول بزند . اما کاش همین آدم ها از خود می پرسیدند که آیا زیبا وعقلانی است که یک معلم

را در تنگنای اقتصادی بگذاریم و در مقابل ، آموزشی بالنده و پرورشی صحیح را در قبال فرزندانمان از او بخواهیم .

آیا این موردِ اخیر ، زشت تر از هر کاری در دنیا نیست ؟ آیا یک معلم ، مثل تمام انسان های دیگر حق ندارد تا

در مورد وضعیتِ بدِ زندگی خود ، اظهار نظر کرده و درخواست هایی از دولتِ منتخب خود داشته باشد ؟

گفتند . . آموزش و پرورش ، سازمانی مصرف کننده است و نه تولید کننده !  او را به شکل یک بچه ی نِق نِقوی

دهان بازِ همیشه گرسنه دیدند که هیچ وقت سیرمانی ندارد ! غافل از آن که آموزش و پرورشِ هر کشور ، پایگاه تولید

اندیشه و فکر و حتی کارخانه ی رؤیا پروری و رؤیا پردازیِ آن جامعه می باشد و این گونه است که آینده و نسلی که

آینده را می سازد در همین مدارس و به دست همین معلمان ، ساخته شده و شکل می گیرد .

گفتند . .  حقوقِ یک معلم با مقدار کاری که انجام می دهد و میزان ساعتی که در ماه یا سال به تدریس مشغول است

کاملاً متناسب بوده و کافی به نظر می رسد و حتی بعضی ها پای خود را از این هم فراتر گذاشته و گفتند « زیادشان

هم هست » حرفی که این روزها خیلی ها می زنند و استدلالِ غلطی که خیلی ها با آن به قضاوتِ کار بزرگِ یک

انسانِ نسل ساز و امیدآفرین ، دست می زنند . « سه یا چهار ماه تعطیلی در سال دارند ، این حقوق از سرشان هم

زیاد است » . .  کاش کسی به آن ها می گفت که سخت ترین کارها و مخاطره انگیزترین شغل ها ، آنهایی هستند که

با جمعی از آدم ها سر و کار دارند و مخاطبانشان یک گروه از انواع بشر  با حرف ها ، سلایق ، رفتارها و . .  و .

. با مسیرهای متفاوتِ زندگی ، گذشته و حال های بعضاً متضاد ، خانواده های مختلف و نوع تربیت های گوناگون و

نیز گفت و گوها ، جَروبحث ها ، پاسخ ها ، آموزش ها ، تأکیدها و غیره و غیره . . و همه ی اینها با هم که همچون

جبهه ای متحد به سمتِ روح و جسمِ یک معلم ، حمله ور می شوند آن هم نه یک گروه از آدم های

بالغ که خوب وبد و زشت و زیبا را به خوبی از هم تشخیص می دهند بلکه یک عده دانش آموزِ نوپا با انرژی های

مضاعف و هیجان های دوچندان ، محتاج به حرف زدن و نه سکوت ، شیطنت های خاصِ کودکی و نوجوانی

و بلوغ به همراه حس کنجکاویِ عمیق و حرصِ یادگیری و . . . که اگر همه ی این ها بخواهد علاوه بر 9 ماهِ

تحصیلی ، سه ماهِ تابستان هم ادامه پیدا کند مسلماً هم معلم و هم شاگرد ، سر از تیمارستان در خواهند آورد و این

موضوع ، یک شوخی نیست چرا که نظر کارشناسان و روانشناسان این است . یعنی سه ماهِ تابستان را هم که زمان

استراحتِ جسم و فکر و تجدید قوای معلم و دانش آموز است باید جزو فعالیت و زمانِ کاریِ او به حساب آورد چرا که

بدونِ این زمان ، ادامه ی کار آموزش و تربیت چه برای معلم و چه برای دانش آموز به هیچ وجه ، امکان پذیر

نخواهد بود .

در ضمن اگر زمانِ کار یک معلم را برای یک دانش آموز در یک جلسه ، یک  ساعت در نظر بگیریم این یک

ساعت کار برای یک کلاسِ فرضاً 30 نفری ، باید 30 ساعت محاسبه گردد که اگر این میزان را به یک سوم هم

کاهش دهیم 10 ساعت کار می شود و اگر این گونه عمل کنیم جواب عَوام ! را که ادعا دارند ساعات کاری معلمان کم

است و بالطبع حقوقشان به اندازه یا زیاد ! داده ایم . فراموش نکنیم که به عقیده ی روانشناسان ، یک ساعت کارِ

فکری برابر با 7 ساعت ( و به عقیده ی بعضی ، 9 ساعت ) کار عملی است که این واقعیتِ مهم هم نشانه ی دیگری

است بر حقانیت این ادعا .

ضمناً اوقاتی را که یک معلم در خانه ، صرفِ  مطالعه برای تدریس ، طرح کردنِ سوالاتِ امتحانی و همچنین

تصحیحِ اوراق می کند نباید از قلم بیفتد که متأسفانه اصلاً این گونه نیست و به ناحق ، هرگز جزوِ

ساعات کاری او محاسبه نمی گردد .

پس بیایید از این به بعد ، فکرها و نتیجه گیری های عوامانه و بسیار غلط را در قبالِ کارِ ارزشمندِ یک معلمِ فرهیخته

به دور بریزیم و خیلی واقع بینانه و تحلیلی به بررسی آثار و نتایج بزرگ کارِ معلم در قبال آینده ی نسل جوان و نیز

چشم اندازهای توسعه و پیشرفت کشور بپردازیم و حتماً موانع و مشکلاتِ موجود در این مسیرِ متعالی را از پیش

روی فرهنگیان و زندگیِ مشقت بارِ آنان و بالطبع از سدّ راه نظامِ آموزش و پرورشِ کشورِ عزیزمان ایران برداریم تا

یک معلم که انسان ساز است نسل ساز است جریان ساز است و تولید کننده ی نیروی فکر و اندیشه و کار ، بتواند

بی هیچ مشغله ی فکری و بدونِ کوچکترین دغدغه ی مالی و رفاهی به شغل خطیرِ معلمی بپردازد که مسلماً

اگر جز این باشد ( که هست ) آینده ی کشور نه تنها تضمین نخواهد بود که در هاله ای از ابهام و شرایط عقبگرد

قرار می گیرد . یادمان باشد کشوری رو به فردا حرکت می کند که جوانانش پرامید ، پرنشاط و پرتلاش باشند که البته

و صد البته همه ی این ها مستلزم داشتنِ معلمان و فرهیختگانی پرامید ، پرنشاط و پرتلاش است .

به امید روزهایی بهتر . . .

جلیل زعیمیان . دبیر زمین شناسی

93/12/20