حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست، حمایت از نسلها است
OLYMPUS DIGITAL CAMERA
یکی از ویژگیهای مهم مناطق بیابانی ایده ضربان- ذخیره است که با نام فرضیه اتکولوژی شناخته می شود. ماجرا از این قرار است که به دلیل ساختار اقلیمی و پائین بودن میزان بارش در مناطق بیابانی، در یک دوره کوتاه و خاص که میزان و پراکنش زمانی و مکانی بارش مناسب باشد، وضعیت پوشش گیاهی مطلوب بوده و حجم بالای بیوماس(زیتوده) و بذر گونه های مختلف گیاهی سبب ذخیره خوبی در مراتع مناطق بیابانی می شود که بخشی از کمبود سالهای کم بارش را جبران و حفاظت از تنوع زیستی گونه های مختلف گیاهی و جانوری را تامین خواهد نمود. امسال نیز به لطف خداوند یکی از این سالها بوده و بارش نسبتاً خوب بهاری موجب تمایز پوشش گیاهی مراتع منطقه بافق از جمله گیاهان دارویی نسبت به سالهای گذشته گردیده است. در این میان گونه وشا (اشتک یا کماکندل) به عنوان یکی از محصولات فرعی مهم مناطق بیابانی در استان یزد امسال وضعیت رویشی خوبی دارد. این گونه در منطقه بافق با نامه محلی کال (Kall) شناخته می شود. نام علمی آن Dorema ammoniacum و از خانواده چتریان (Umbelliferae) می باشد. این گیاه مونوکارپیک است، یعنی در طول دوره رشد خود که ممکن است سالها طول بکشد، تنها و تنها یکبار گل می دهد. گلدهی و بذردهی گیاه اشتک فقط در سالهایی مانند امسال که میزان بارش و پراکنش زمانی آن مناسب باشد، اتفاق می افتد. دشت شیطور به لحاظ شرایط خاص اقلیمی و ویژگیهای خاک، رویشگاه اختصاصی گیاه اشتک در منطقه بافق می باشد. رشد این گونه از اوایل اسفند شروع و در اواخر اردیبهشت گل آذین آن ظاهر شده و گیاه به گل می رود. در اواخر تیرماه بذرها می رسند. برداشت صمغ از این گیاه از اواخر خردادماه آغاز و تا اوایل شهریور ادامه دارد. در پایان فصل رشد نیز بوته هایی که گل داده بودند به طور کامل خشک شده و از بین می روند. مدتی است که برداشت صمغ از این گیاه در دشت شیطور آغاز شده است. بعضاً دیده شده است که افرادی قبل از اینکه بذرها به طور کامل برسند، اقدام به جمع آوری گلها و بذرهای خام می نمایند. این اقدام آنها موجب آسیب شدید به بوته ها و عدم ذخیره کافی بذر برای تکثیر و رویش مجدد این گونه در سالهای آتی خواهد گردید. اینجانب از هیمن جا دست تک تک بهره برداران این محصول که رنج گرمای تابستان را به جان خریده و در راستای امرار معاش خود و خانواده تلاش می نمایند، می بوسم و از طریق همین رسانه از کلیه روستائیان و بهره برداران گرامی تقاضا می کنم که در موقع برداشت اشتک رعایت ملاحظات لازم را نموده و از شکستن شاخ و برگ بوته ها و چیدن گل و بذرهای نارس بپرهیزند. اداره منابع طبیعی شهرستان، دهیاران و اعضای شورای اسلامی روستاهای بخش مرکزی نقش مهمی در اطلاع رسانی در خصوص نحوه صحیح بهره برداری از محصولات فرعی مناطق بیابانی دارند. اینجانب ضمن عرض تشکر و خسته نباشید به این عزیزان و اعلام آمادگی خود برای هر گونه همکاری، خواهشمندم آموزشها و اطلاع رسانی های لازم را به نحو مقتضی انجام دهند.
عبدالحسین رضائی پور- دانشجوی دکتری تخصصی منابع طبیعی
بازدید: ۴۶۸
در فضای آلوده سیاسی چند نفر مثل شما فکر میکنند آقای دکتر رضایی پور .هیچکس به فکر آیندگان نیست