آیا بافق به سوی توسعه پایدار پیش می رود؟

واژه توسعه در لغت به معنای خروج از «لفافه» است. همچنین این واژه در فرهنگ لغات آکسفورد به معنای رشد تدریجی در جهت پیشرفته تر شدن، قدرتمندترشدن و حتی بزرگتر شدن است. از نظر دانشمندان علوم اجتماعی توسعه جریانی چند بعدی است که مستلزم تغییرات اساسی در ساخت اجتماعی، طرز تلقی عامه مردم و نهادهای ملی و نیز تسریع رشد اقتصادی، کاهش نابرابری و ریشه کن کردن فقر مطلق است.
توسعه پایدار توسعه ای است در جهت بهره برداری همه جانبه و کلی از منابع طبیعی وسرمایه های ملی، به نحوی که این منابع و امکانات برای حیات نسلهای آینده نیز قابل بهره برداری باشد. به عبارتی دیگر توسعه پایدار توسعه ای است که نیازهای نسل حاضر را برآورده سازد بدون اینکه توانایی نسل آینده را در برآورده کردن نیازهایشان دچار مشکل سازد.
توسعه، زمانی پایدار است که ما برای پایداری و حفظ آن تلاش کنیم. در حقیقت حفظ توسعه پایدار بسیار مهمتر از رسیدن به توسعه پایدار است. توسعه پایدار بر سه رکن رشد و توسعه اقتصادی، ظرفیتهای فرهنگی اجتماعی و پایداری محیط زیست استوار است که عدم توجه کافی به هر یک، پایداری توسعه را متزلزل خواهد کرد. دو هدف اساسی توسعه پایدار 1- تامین نیازهای مردم و پایداری و 2- حفاظت از منابع طبیعی می باشد. مسلماً بدون حفاظت و بهره برداری بهینه از منابع خاک، جنگل و مرتع، هوا و از همه مهمتر منابع آب، نمی توان به توسعه پایدار و تولید مطمئن چه در بخش کشاورزی و چه بخش صنعتی دست یافت.
باید توجه داشت که اعمال روشهای مدیریتی بهره برداری ازمنابع طبیعی و یا احیاء بیابانها بدون عنایت به اصلاحات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی نمی تواند کارگشا باشد. مردم بایستی اهمیت موضوع را دریابند و متوجه شوند که تنها اقدامات و اشتراک مساعی دسته جمعی کارگشا خواهد بود و مسئولیت این مهم بر عهده مسئولین مربوطه می باشد. بدین ترتیب عامل اصلی توسع نیروی انسانی است که می تواند موجب استضعاف یا تقویت آن گردد.
حال با عنایت به روشن شدن مفهوم توسعه پایدار این سوالات مطرح است که:
آیا اقداماتی که تاکنون در جهت توسعه (توسعه اقتصادی، صنعتی، کشاورزی و …) در بافق انجام شده است در راستای نیل به اهداف توسعه پایدار بوده است؟ آیا سه رکن اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در بافق با هم رشد کرده اند؟
آیا از منابع ملی بافق طوری استفاده کرده ایم که در مواقع بحرانی دچار مشکل نشویم؟
آیا طرح های توسعه ای که اکنون در دست اجرا بوده و از سوی مسئولین گزارش می شود در راستای توسعه پایدار هستند؟
آیا در بخش روستایی توسعه ای پایدار داشته ایم؟
ایا جانمایی صنعت، کشاورزی و منابع طبیعی در بافق در قالب طرح های آمایش سرزمین انجام شده است؟ و یا خواهد شد؟
و …
اینها همه سوالاتی است که ذهن بسیاری از متخصصان منابع طبیعی و محیط زیست را به خود مشغول کرده است. امروزه بدون توجه به اهداف توسعه پایدار و رشد همه جانبه ارکان سه گانه آن، توانایی نسل آینده در برآورده کردن نیازهایشان دچار مشکل خواهد شد. لذا شایسته است مسئولین ذیربط در کنار اقدامات خود در راستای توسعه همه جانبه بافق، برای رسیدن به توسعه ای پایدار و حفظ آن تلاش نمایند.
عبدالحسین رضائی پور- دانشجوی دکتری تخصصی منابع طبیعی