زیباترین وقف های استان یزد

به مناسبت هفته وقف:

زیباترین وقف های استان یزد

همه ساله از 18 آذر ماه به مدت یک هفته به نام هفته وقف نامگذاری شده است. اعتقادات و افکار مختلفی در بین مردم در این رابطه وجود دارد. مردم ایران مسلمانان و زردتشتیان در این زمینه فعالیت های گشترده ای انجام داده اند.

وقف زیباترین جلوه از حس انسان دوستی و مودت است. شهرستان بافق به عنوان یکی از شهرستان های پیشرو در رابطه با وقف است. و زیباترین و شاید نادرترین وقف ها را به خود اختصاص داده است.

ظرافت در نیت واقفان انسان را به فکر وا می دارد و  ناخودآگاه انسان به سمت این سنت هدایت می کند.

در این گزارش جذاب ترین وقف های استان یزد و شهرستان بافق را که بخشی از موقوفه های استان است را با هم مرور می کنیم.

زمین زیر نخل میدان امیر چقماق یزد

محمد علی طالعی معاونت فرمانداری بافق در گفتگویی اختصاصی با بافق فردا به تشریح برخی ازاین موقوفات پرداخت. مشهور است زمین این مکان توسط یک نفر زردتشتی خریداری شده است تا مکانی برای نگه داری نخل امام حسین (ع)  باشد. به دلیل این که شهربانو دختر یزد گرد سوم همسر امام است زردتشتیان امام حسین را داماد خود می دانستند و احترام خاص و قابل توجه ای نسبت به این امام همام داشته اند.

وقف بر اولاد

در دوره ی برخی از حاکمان ظلم و جور مردم از ترس و واهمه این که اموالشان توسط حاکمان به تصرف نرود آن را وقف بر اولاد می کردند .به گونه ای که در حال حاضر نیز شاهد چنین وقف هایی هستیم . و برخی از منازل و املاک وقف اولاد و نوادگان یک شخص می باشد.

وقف بر آش امام حسین(ع) و مسجد

در شهر بافق و استان یزد بسیاری از املاک وقف طبخ آش امام حسین است یا به نوعی دیگر سود از ملک یا موقوفه را خرج مسجد و تکایا می کنند.

وقف بر خدمات آموزشی

برخی با توجه به خلاء و کمبودی که در جامعه حس می کردند ملک خود را وقف می کردند. بزرگترین موقوفه در این رابطه متعلق به آقا سید عامر بافقی است .آموزش و پرورش بافق و خانه معلم و.. از همین موراد است.

وقف بر تهیه غذا برای سگ های ولگرد و حیوانات

“جهانیان” فردی زردتشتی بود که عوائد باغ “دو در” در بافق را صرف تهیه طعام برای سگ های ولگرد و حیوانات کرد. انجمن حمایت از حیوانات از دهه 1987 میلادی در سازمان ملل به وجو آمد در حالی که ایرانیان از سال های قبل به فکر این امر بوده اند.

وقف بر بهداشت عمومی

در آن زمان چون از معابر و کوچه ها چارپایان و حیواناتی چون شتر و الاغ گذر می کردند و ممکن بود معابر رهگذران توسط حیوانات نجس شود فردی را که از انجام هیچ کاری عار نداشت برای تمیزکردن کوچه ها انتخاب می کردند و حقوق آن از طریق مکان وقف شده پرداخت می گردید. وی موظف بود چادرشبی پر ازریگ به کمر ببندد و در آن ریگ بریزد و هرجای که نجاست را مشاهده می کرد بر روی آن خاک و ریگ می ریخت تا باعث آزار مردم نشود.

وقف بر کوزه شکسته کودکان

کودکانی که در مکتب خانه ها قرآن می آموختند برای جبران زحمات مکتبدار کوزه آب را برداشته و به سمت آب انبار راهی می شدند. برای آوردن آب از آب انبارها، پله های طولانی را می بایست طی کنند و گاهی اوقات در مسیر بازگشت به دلیل سر بودن پله ها ممکن بود کوزه از دست آنان بیفتد و شکسته شود. کودکان گریان به سمت مکتب خانه باز می گشتند و ترس ازفلک شدن یا تنبیه توسط “ملاء” آنان را آزار می داد. فردی ملکی را به عنوان وقف بر کوزه شکسته کودکان در نظر می گرفت و مقداری پول به مغازه دار یا کسی که خانه اش در نزدیکی آب انبار بود می داد تا همیشه کوزه نو آماده داشته باشد و به کودک بدهد و از این طریق دلهره و نگرانی کودک را از بین می برد.

وقف بر هزار کاسه آش

هر پنج شنبه ازعوائد ملک یا باغ هزار کاسه آش طبخ می شد و در بین افرادی که در شهر غریب بودند و سر پناهی نداشتند تا غذای گرم تهیه کنند پخش می شد.

وقف بر حظیره

حظیره یعنی قبرستان اختصاصی.” غربا” افرادی که در شهر غریب بودند و در بافق فوت می کردند در حوالی بازار امامزاده به خاک سپرده می شدند. فردی به عنوان این که هر پنج شنبه خاک این افراد غریب را آب و جاروب کند در نظر گرفته می شد و به وی در رابطه با انجام این کار حقوق پرداخت می گردید.

وقف بر نوره حمام

این وقف در یزد مرسوم بود .در خمره ای که در حمام عمومی قرار می گرفت “نوره” مواد بهداشتی به منظور نظافت افراد بی بضاعت در نظر گرفته شده و آنان می توانستند برای نظافت شخصی خود از آن استفاده کنند.

وقف بر گوشت گربه برده

در طبس وقف هایی برای گوشت برده شده توسط گربه منظور می گردید. در آن زمان بعد از مدتی مرد خانه می توانست کمی گوشت گوسفند برای طبخ آبگوشت تهیه کند . اما بانوی منزل به علت سهل انگاری باعث می شد همین مقدار گوشت را گربه ببرد یا اینکه غذا براثر غفلت بسوزد. بانوی منزل به امام جمعه شهر مراجعه می کرد و وی هزینه ناهار و گوشت را به وی می داد. نکته قابل توجه این که زنانی که از نظر معیشتی در مضیقه بودند گاهی برای دریافت پول گوشت به دروغ می گفتند گوشت را گربه برد تا بتوانند وعده ای غذا برای خود و فرزندان تهیه کنند..