واگذاری شرکت سنگ آهن مرکزی ایران –بافق ، فرصت ها و تهدید ها
خصوصی سازی جهانی در دهه های اخیر
خصوصي سازي نازي ها در آلمان دهه 1930، حرکتي بر خلاف جريان غالب:
امروزه خصوصي سازي در بين طرفداران آزادي اقتصادي و كسب و كار خصوصي محبوبيت بالايي دارد . در واقع اين نازي ها بودند که اين اصطلاح را رايج کردند . قصد آنها منحرف ساختن توزيع درآمد به سمت ثروتمندان با هدف کاهش مصرف جامعه بود. چون روي هم رفته ثروتمندان ميل نهايي به مصرف پايين تري دارند. اين اصطلاح، ظاهرا نخستين بار توسط ماکسيم ياپل سويزي، همسر پل سويزي اقتصاددان سرشناس مارکسيست وارد علوم اجتماعي دانشگاهي شد.
ساختن واژه خصوصي سازي و حزب سوسياليست ملي آلمان:
داستان مرسوم اين است که پيتر دراکر نخستين بار در 1969 اصطلاح «خصوصي سازي مجدد» را به معنايي که اقتصاددانان امروزي به كار مي برند، استفاده کرد. دراکر ارزيابي منفي از قابليت هاي مديريتي بخش عمومي داشت: «دولت مدير ضعيفي است … او چاره اي جز اين ندارد که مقرراتي و اداري مابانه باشد.» تحليل دراکر از چگونگي کارکرد دولت باعث شد تا «به تجربه مهم پنجاه سال گذشته برسد يعني اينکه دولت اهل کار و اجرا نيست.» بنابراين دراکر «سياست نظام مند استفاده از ساير نهادها و سازمان هاي غيردولتي جامعه را براي عمل و اقدام واقعي، يعني براي کار درخشان، عمليات درست و اجراي زبردستانه» پيشنهاد داد. او گفت «چنين سياستي را خصوصي سازي مجدد بناميم.» دراکر به خصوصي سازي مجدد اشاره کرد چون پيشنهاد برگرداندن مسووليت اجرايي به بخش خصوصي را داد که پيش از اينکه بخش عمومي آنها را از طريق ملي سازي و شهرداري سازي که در دهه هاي پاياني قرن نوزدهم شروع شد از بخش خصوصي بگيرد، خصوصي بوده است.
در اواخر دهه 1930 و اوايل دهه 1940 تعدادي از کارهاي تحقيقاتي به تحليل سياست اقتصادي در آلمان تحت حاکميت حزب سوسياليست ملي اختصاص يافت. يکي از کارهاي مهم را ماکسيم ياپل سويزي در سال 1941 به نام ساختار اقتصاد نازي انجام داد. سويزي گفت صاحبان صنايع از به قدرت رسيدن هيتلر و سياست هاي اقتصادي وي حمايت کردند. در قبال کمک هاي اقتصادي که صاحبان صنايع به هيتلر کردند نازي ها هم تلاش نمودند تا شواهدي از حسن نيت خود را به سرمايه داران نشان دهند .
استدلالات امروزي که عليه خصوصي سازي مطرح مي شود مدعي است که خصوصي سازي باعث تحکيم نخبگان سياسي و تجاري مي شود بدون اينکه نفعي براي مصرف کنندگان يا ماليات دهندگان داشته باشد. طنز تاريخ اينجا است که چنين مخالفت هايي دقيقا مشابه با استدلالاتي بود که در آلمان دهه 1930 به طرفداري از خصوصي سازي صورت مي گرفت. همانطور که سويزي در 1941 گفت هدف از خصوصي سازي آلمان فايده رساندن به ثروتمندترين بخش هاي جامعه و ارتقاي وضعيت اقتصادي و کسب پشتيباني سياسي گروه هاي خاص است.
مقاله در انتها چنين نتيجه گيري مي كند که البته اين ارتباط تاريخي اثبات نمي كند خصوصي سازي هميشه يک سياست ناسالم يا سالم بوده است. بلکه اثرات خصوصي سازي تا حد زيادي بستگي به شرايط و نهادهاي سياسي، اجتماعي و اقتصادي دارد. خصوصي سازي آلمان در دهه 1930تفاوت جدي با خصوصي سازي شرکت فولکس واگن در دهه 1950 داشت و هر دو متفاوت با مثلا خصوصي سازي انگلستان در دهه 1980، خصوصي سازي روسيه در دهه 1990 يا خصوصي سازي آمريكاي لاتين در دو دهه گذشته بودند.
تلخیصی از روزنامه دنياي اقتصاد، شماره 1118 به تاريخ 12/9/85، صفحه 25
خصوصی سازی در ایران
در تاریخ ۶ دی ۱۳۸۹ خورشیدی، مجلس شورای اسلامی ایران اعلام کرد که «تنها سیزده و نیم درصد روند خصوصی‌سازی از سال ۱۳۸۴ تا کنون حقیقی بوده و بقیه به شرکتهای شبه‌دولتی واگذار شده‌است». بر اساس این گزارش ۸۶ درصد تمام واگذاری‌ها به منظور خصوصی‌سازی، از شرکتهای دولتی به شرکتهای شبه‌دولتی بوده‌است .
در ۶ بهمن ۱۳۴۱ در چهارچوب انقلاب شاه و مردم اصل سوم یا فروش سهام کارخانه‌های دولتی برای پشتوانه اصلاحات ارضی به تصویب رسید. با اجرای این اصل به جز صنایع مادر و ملی شده همانند نفت ،راه‌آهن، نیرو، اسلحه‌سازی و غیره که در مالکیت دولت برجای ماند، ۵۵ کارخانه قند، نیشکر، پارچه بافی، چوب، سیمان، مواد غذایی، پنبه، ابریشم‌بافی و غیره به شرکتهای سهامی واگردان شدند و شرکت سهامی کارخانه‌های ایران را تشکیل دادند. سهام شرکت سهامی کارخانه های ایران از سوی بانک کشاورزی به فروش رفت. این کار یا خصوصی‌سازی کارخانه‌های دولتی در ایران سبب شد که همه مردم با درآمد متوسط و کم بتوانند سهام کارخانه‌ها را خریداری کنند و بخش بزرگی از کارخانه‌های دولتی به مردم عادی فروخته شد .
منبع : ویکیپدیا فارسی
اين سازمان از خرداد ماه سال 1380 عملاً فعاليت خود را با اهداف و وظايف جديد آغاز نموده است. سازمان خصوصي‌سازي يك شركت سهامي دولتي وابسته به وزارت امور اقتصادي و دارايي و داراي شخصيت حقوقي و استقلال مالي است و رئيس هيات عامل و مديرعامل آن معاون وزير امور اقتصادي و دارايي مي‌باشد.
موانع خصوصی سازی ایران
اصلی‌ترین مشکل پیش‌روی واگذاری شرکتهای دولتی و خصوصی‌سازی این است که می‌گوییم بخش‌خصوصی ضعیفی داریم و این بخش‌خصوصی به دلیل بزرگ بودن دولت نقدینگی لازم را برای خرید دارایی‌های دولت ندارد.
در تمام دنیا این‌گونه است که در زمان خصوصی‌سازی بخش زیادی از سهام به وسیله سرمایه‌گذارانی از دیگر کشورها خریداری می‌شود. در این روش است که سرمایه داخلی نیز تجهیز شده و ترس سرمایه‌داران داخلی از سرمایه‌گذاری می‌ریزد.
یکی از مشکلات دیگر خصوصی‌سازی اشکالات ساختاری برخی بنگاه‌های دولتی است. به طوری که اگر اصلاح ساختار صورت نگیرد، انحصار بخش دولتی به بخش‌خصوصی منتقل می‌شود که بسیار خطرناک‌تر است.
برای نتیجه دادن خصوصی‌سازی باید تعریف جدیدی از طرح‌های عمرانی ارائه دهیم که بی‌جهت دولت فکر نکند باید همچنان جاده‌سازی کند یا کارخانه بسازد و تجهیزات مخابراتی بسازد. حوزه طرح‌های عمرانی را باید چنان محدود کرد که دولت نیازی به منابع نداشته باشد و هزینه‌های دولت به طرف هزینه‌های جاری حرکت کند. دولت باید فشار بیشتری روی جمع‌آوری مالیات برای تامین هزینه‌های خود وارد کند. ذخیره ارزی را نیز برای اعطای وام‌های ارزی و تقویت بخش‌خصوصی در نظر بگیرد و در کنار آن همانند کاری که کویت و چین و عربستان انجام داده‌اند، سرمایه‌گذاری مالی کند. دولت می‌تواند اوراق سهام و دیگر اوراق‌بهادار را خریداری کند .
به طور کلی خصوصی‌سازی در دولت‌های قبلی هم با کندی همراه بوده است. بسیاری از آقایانی که امروز داعیه بازار آزاد دارند، وقتی خودشان در راس امور بودند، متاسفانه از اسب پیاده نشدند .
منبع :خبر آن لاین ، نویسنده : حسین عبده تبریزی ،دکترای مدیریت مالی ، مدرس دانشگاه امام صادق
شركت معدني و صنعتي چادرملو :
شرکت معدنی و صنعتی چادرملو در خرداد ماه 1371 در دفتر ثبت شرکتهای شهرستان یزد به ثبت رسیده است. سپس به موجب مصوبه مجمع عمومی فوق العاده مورخ 16/8/1377 مرکز شرکت به تهران منتقل و در اداره کل ثبت شرکتها و موسسات غیر تجاری تهران به ثبت رسیده است.
موسسین و صاحبان سهام شرکت :
شرکت معدنی و صنعتی چادرملو در شروع با سرمایه گذاری بانک سپه و شرکت ملی فولاد ایران تأسیس شد .
سرمایه اولیه و تغییرات سرمایه شرکت :
طبق صورتجلسه مجمع عمومی فوق العاده مورخ 1/2/82 ،شخصیت حقوقی شرکت از سهامی خاص به سهامی عام تغییر یافت.
در آن سال پس از انجام اقدامات لازم در جهت پذیرش سهام شرکت در بورس اوراق بهادار تهران، نهایتاً در تاریخ 12/7/82 بعنوان سیصد و پنجاه و ششمین شرکت پذیرفته شده در بورس در گروه “استخراج کانه های فلزی” با نماد (کچاد) در فهـرست نرخهـای سازمـان بورس درج گـردید و مشخصـات آن بـر روی سایـت اینتـرنتـی www.irbourse.com قرار گرفته است و ترکیب سهامداران آن در پایان سال مالی 1386 بشرح ذیل می باشد.
ترکیب سهامداران شرکت:
سهامدار | تعداد سهام (ارزش سهام) | ارزش اسمی (ریال) | درصد سهام | مبلغ (ریال) |
شرکت سرمایه گذاری امید | 2,248,249,208 | 1,000 | 37.4 | 2,248,249,208,000 |
شرکت سرمایه گذاری توسعه معادن و فلزات | 974,844,087 | 1,000 | 16.2 | 974,844,087,000 |
فولاد مباركه | 620,049,864 | 1,000 | 10.3 | 620,049,864,000 |
سایر سهامداران | 914,556,858 | 1,000 | 15.4 | 914,556,858,000 |
شركت هاي سرمايه گذاري استاني(سهام عدالت) | 1,242,299,983 | 1,000 | 20.7 | 1,242,299,983,000 |
گل گهر سیرجان
تاسيس شركت سنگ آهن گل گهر
در راستاي سياست گذاري و مشاركت بانكها در زمينه ي طرح هاي صنعتي و معدني، شركت سنگ آهن گل گهر (سهامي خاص ) با مشاركت شركت ملي فولاد ايران و بانك سپه تاسيس شد و در تاريخ 15/2/1370 به شماره ي 409 در سيرجان به ثبت رسيد . اين شركت به موجب صورتجلسه ي مجمع عمومي فوق العاده مورخ 13/9/1382 به سهامي عام تبديل شد و هم اكنون بخشي از سهام آن در بازار بورس سهام كشور قابل نقل و انتقال است.
تاريخچه معدن
آثار موجود و حفريات باقي مانده در محل كانسار دلالت بر آن دارد كه اين كانسار در قرون گذشته مورد شناسايي و بهره برداري قرار گرفته است . سن تقريبي يك نمونه از سرباره كوره هاي قديمي كه از سنگ معدن گل گهر استفاده مي نموده است ، در حدود 900 سال تخمين زده شده است.
در دوره معاصر اكتشافات مقدماتي گل گهر توسط شركت ايران باريت در سال 1348 شروع و سپس با همكاري شركت ژاپني ماروبني ادامه يافت . مطالعات اوليه شامل يك سري عمليات مغناطيس سنجي ، حفار ي مغزه گيري (22 چاه با متراژ كلي 2800 متر ) و تعدادي ترانشه و تونل عموما در نواحي 1و 2 كانسار صورت گرفت و بر اساس نتايج حاصله وجود ذخاير قابل توجه سنگ آهن مسلم گرديد.
نمونه هاي تركيبي از مغزه هاي حفاري در سال 1351 توسط شركت ايران باريت به شركت سوئدي گرانكز فرستاده شد و در آزمايشگاه اين شركت مورد بررسي قرار گرفت . اولين آزمايشات در مقياس نيمه صنعتي نتايج اميد بخشي در زمينه توليد كنسانتره ، نشان داد و ادامه اكتشافات را توجيه نمود . با تاسيس شركت ملي صنايع فولاد ايران و جلسات مختلف در شوراي اقتصاد ، اين معدن با پرداخت هزينه هاي انجام شده به شركت ايران باريت در سال 1353 رسما در اختيار شركت ملي صنايع فولاد ايران قرار گرفت.
بعد از انقلاب با ادغام شركت ملي صنايع فولاد ايران و شركت سهامي ذوب آهن و تاسيس شركت ملي فولاد ايران ، اين طرح در اختيار اين شركت نوبنياد گذاشته شد . از ابتداي سال 1367 با تصويب مجلس شوراي اسلامي ، طرح مجتمع سنگ آهن گل گهر از شركت ملي فولاد ايران منتزع و جزء طرحهاي وزارت معادن و فلزات قرار گرفت . در سالهاي 67 و 68 اين طرح تحت نظر ستاد طرح هاي مهم و عمده انقلاب وزارت معادن و فلزات سرپرستي گرديد .
از ابتداي سال 1369 مجددا طرح در اختيار شركت ملي فولاد ايران قرار گرفت . كانسار سنگ آهن گل گهر در شش آنومالي مجزا در محدوده اي به طول تقريبي 10 كيلومتر و عرض تقريبي 4 كيلومتر قرار گرفته است . توده معدني كه در حال حاضر در دست آماده سازي قرار دارد ، ناحيه شماره يك با ذخيره قابل استخراج 145 ميليون تن مي باشد . علت انتخاب توده شماره يك به عنوان اولويت اول در انجام مطالعات گسترده اكتشافي و سپس طراحي و آماده سازي ، به دليل نتايج اكتشافات مقدماتي اميدواركننده تر و نزديكي ماده معدني به سطح زمين مي باشد كه امكان استخراج به طريقه روباز را امكان پذير مي سازد . توده هاي معدني ديگر غير از توده معدني شماره 2 تنها مورد اكتشاف مقدماتي قرار گرفته اند .
بطور كلي عمليات شناسايي و اكتشافي بر روي نواحي ششگانه مذكور تا سطوح متفاوتي انجام گرفته است . مقدار ذخيره قطعي و قابل استخراج فقط براي ناحيه 1و2 به ترتيب به ميزان 180 و 42 ميليون تن تعيين گرديده است.
سهامداران گل گهر :
سهامدار |
شرکت سرمایه گذاری امید |
شرکت سرمایه گذاری توسعه معادن و فلزات |
فولاد مباركه |
شركت تامين مواد اوليه صبا نور |
سایر سهامداران |
شرکت سنگ آهن مرکزی ایران-بافق
بر اساس مطالعات اکتشافي مقدماتي انجام شده در سالهاي 1340 تا 1345 ميزان ذخيره معدن چغارت در حدود 135 ميليون تن تخمين زده شد و در ادامه اين مطالعات در طي سالهاي 1345 تا 1354، ميزان ذخيره 216 ميليون تن افزايش يافت.در حدود سالهاي 1345 تا 1350 مطالعات امکان سنجي فرآوري بر روي سنگ آهن پر فسفر معدن چغارت در مقياسهاي آزمايشگاهي و نيمه صنعتي توسط محققين روسي انجام شد. در سالهاي 1366 تا 1369 به منظور شناخت دقيق کانسار، 9 حلقه چاه عميق با متراژ کلي 1827 متر و 64 حلقه چاه کم عمق با متراژ کلي 1446 متر حفاري و نمونه برداري گرديد، که در نتيجه ذخيره زمين شناسي به 207.7ميليون تن تقليل يافت. در نهايت بر اساس مطالعات و محاسبات انجام شده توسط کارشناسان روسي، ذخيره قابل استحصال معدن چغارت در ابتداي بهره برداري 177.2 ميليون تن برآورد گرديده است.
در مطالعات انجام شده توسط مشاور EBE با تغيير برخي پارامترها در برآورد عيار آهن، ذخيره زمين شناسي چغارت 181 ميليون تن برآورد شده است.
کارخانه خردایش شرکت سنگ آهن مرکزی در شهریور ماه 1350 و کارخانه کنسانتره آن در سال 1383به بهره برداری رسید . در اولین سال بهره برداری (1350) حدود 400 هزار تن سنگ آهن دانه بندی به ذوب آهن اصفهان ارسال شد .میزان تولید سنگ آهن این مجتمع(ریزدانه ،درشت دانه و کنسانتره) در سال 1390 از 6 میلیون تن فراتر رفت .
شرکت سنگ آهن مرکزی ایران اولین تامین کننده سنگ آهن ذوب آهن اصفهان می باشد .این شرکت از بدو تاسیس کار اکتشاف سایر آنومالی های ایران را بر عهده داشت و تجهیز تعدادی از آنومالی های آهن دار بلوک معدنی بافق توسط این شرکت انجام شده است .(چادرملو،چاه گز،میشدوان،ناریگان،سه چاهون و …)
این شرکت از زمان بهره برداری به مدت بیش از 40 سال دولتی اداره می شد .در سال های اخیر به دلیل قوانین دولت امکان سرمایه گذاری وجود نداشت لذا برای احداث طرح های توسعه ای با مشکلات عدیده روبرو بود .
به گزارش خبرگزاری مهر در تاریخ 25/7/91 ،8 هزار میلیارد تومان از سهام شرکت های صنعتی و معدنی وزارت صنعت ،معدن و تجارت به صندوق بازنشستگان فولاد کشور واگذار و نیز این صندوق به سازمان تامین اجتماعی واگذار گردید که در این میان 71 درصد سهام شرکت سنگ آهن مرکزی پس از کسر سهام ترجیحی به چشم می خورد .
لازم به ذکر است از سهام شرکت سنگ آهن مرکزی ایران ، قبلا 13.5 درصد به صندوق بازنشستگی کشوری ، 11.5 درصد لشکری و 4 درصد به اوقاف(ورزشگاه شهید حیدریان قم) واگذار گردیده بود .
واگذاری شرکت سنگ آهن مرکزی و فرصت ها:
نظر به اینکه من بعد این شرکت از لیست شرکت های دولتی خارج می شود لذا نیازی به پیروی از قوانین دست و پاگیر مخصوصا در زمینه سرمایه گذاری نمی باشد پتانسیل قوی در راستای سرمایه گذاری خواهد داشت .در صورتیکه تعدادی از سهام این شرکت در بورس عرضه شود می تواند باعث شکوفایی این شرکت شود .
تهدیدها :
صندوق بارنشستگان فولاد حدود 80 هزار بازنشسته دارد .اگر به ازای هر نفر ،حقوق و بیمه درمانی و سایر هزینه ها ماهیانه یک میلیون تومان در نظر بگیریم ، 80 میلیارد تومان هزینه ماهیانه خواهد داشت .با این حساب سر انگشتی درصورتیکه درآمد صندوق بیش از این باشد می توان به آینده این واگذاری امیدوار بود .
نکته قابل ذکر اینکه با توجه به فریادهای دست اند کاران فرابورس در راستای فروش سهام 53 درصدی ذوب آهن اصفهان در آن و واریز عواید حاصله به حساب صندوق فولاد ، نباید به آینده این واگذاری زیاد خوش بین بود .
در خواست مردم ولایتمدار شهرستان بافق از مسئولین :
حداقل 15 درصد از سهام شرکت سنگ آهن مرکزی ایران به کارکنان ،بازنشستگان و دیگر نهادهای شهر(مثل شهرداری)واگذار گردد و در راستای سرمایه گذاری و ساخت و راه اندازی طرح های توسعه ای این شرکت (مثل آگلومراسیون ،گندله سازی ،کوره بلند و احیای مستقیم )سعی و تلاش شود .
با توجه به اینکه خصوصی سازی در بافق تجربه موفقی نداشته و تمامی آن با شکست روبرو شده است (فولاد بافق ،معدن کوشک ،ذوب وروی بافق…) خواهشمندیم سعی شود به سرنوشت آنها دچار نشویم .
حمید رضا رنجبر بافقی
خيلي خوب نوشتيد تشكر
بايد بخشي از سهام سنگ اهن به شهرداري بافق و بخش ديگر به بورس واگذار شود
اقاي دخيل عباس پي گير باشيدو جواب دهيد
اگر مردم به هوش نباشند ضرر مي كنند