عملکرد شرکت سنگ آهن مرکزی، از نگاه آمار (قسمت دوم)

در ادامه مقاله قبلی و به سبب درخواست امام جمعه بافق که خواسته است عملکرد مدیریتی در شرکت سنگ آهن به صورت کارشناسانه بررسی شود، به بررسی نسبت های مالی شش ماهه اول سال ۱۴۰۱ سنگ آهن مرکزی و مقایسه آن با مدت مشابه سال گذشته این شرکت، خواهیم پرداخت.

سرمایه در گردش به دارایی های جاری:

این نسبت در شش ماهه اول سال ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل به میزان ۱۱۷ درصد کاهش داشته است. کاهش نسبت سرمایه در گردش به دارایی های جاری نشاندهنده افزایش مدیریت متهورانه سرمایه در گردش و به تبع آن، ریسک بیشتر در مدیریت است. بعبارتی قدرت نقدینگی سنگ آهن مرکزی به مراتب کمتر از سال گذشته بوده و استراتژی سازمان در مدیریت سرمایه در گردش شرکت، به مراتب متهورانه تر و ریسک پذیرتر شده است.

بازده نقدی دارایی ها:

این نسبت در شش ماهه اول سال ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل به میزان ۲۷ درصد کاهش داشته است. کاهش این نسبت، نشاندهنده این است که قدرت نقدینگی شرکت سنگ آهن مرکزی کاهش یافته و به عبارتی می توان گفت خالص میزان وجوه نقد عملیاتی ایجاد شده در شرکت، در مقابل یک ریال دارایی، نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.

فروش به دارایی های جاری، نسبت آنی، نسبت جاری:

این نسبت در شش ماهه اول سال ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل به میزان ۲۲ درصد کاهش داشته است. نسبت های آنی و جاری در شش ماهه ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه نیز به ترتیب ۱۶ و ۲۳ درصد کاهش داشته است که کاهش این سه نسبت، نشاندهنده این است که در سنگ آهن مرکزی مشکل عدم کفایت سرمایه در گردش و در نتیجه مشکل نقدینگی (به ویژه درکوتاه مدت) وجود دارد. البته کاهش بازده نیز ممکن است که به این نتیجه دامن بزند.

جریان نقدی عملیاتی به بدهی ها:

این نسبت در شش ماهه اول سال ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل به میزان ۵۰ درصد کاهش داشته است. کاهش این نسبت نیز نشان می دهد که توان سنگ آهن مرکزی نسبت به سال گذشته، در قابلیت بازپرداخت بدهی ها از محل عملیات اصلی شرکت (یعنی تولید و فروش گندله) نصف شده است و به عبارتی می توان گفت ریسک عدم بازپرداخت بدهی های شرکت در سال مالی ۱۴۰۱ تقریبا دو برابر سال گذشته است. (همین نکته موجب شده است که بانک تجارت، در اعطای وام به این شرکت، تردید کند)

گردش نقدی:

این نسبت در شش ماهه اول سال ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل به میزان ۴۹ درصد کاهش داشته است. کاهش این نسبت نیز نشاندهنده کاهش توان شرکت سنگ آهن مرکزی در پرداخت بدهی های جاری از محل جریانهای نقد حاصل از عملیات خود است. بعبارتی این قدرت، نسبت به سال گذشته تقریبا نصف شده است.

بررسی نسبت های نقدینگی نشان می دهد که به طور کلی قدرت شرکت سنگ آهن در بازپرداخت بدهی های خود، نسبت به مدت مشابه سال گذشته نصف شده است و مدیریت متهورانه (و البته با ریسک بسیار بالا) سبب شده قدرت نقدینگی شرکت به شدت کاهش بیابد به گونه ای که برای بسیاری از مخارج و هزینه ها، نیازمند اخذ وام های با بهره بالا (۸۵۰ میلیارد تومان در شش ماه اول سال از بانک تجارت با بازپرداخت یکهزار و ده میلیارد تومان) شده است. البته همانطور که ذکر شد، هیچ بانکی به شرکتی با این سطح از قابلیت بازپرداخت بدهی و توان نقدینگی و سرمایه اصلی شرکت (۵۳۸ میلیارد تومان) خصوصا در شرایط تورمی امروز، وام نخواهد داد.

در ادامه به بررسی سودآوری این شرکت می پردازیم:

نسبت سود ناویژه به فروش:

این نسبت در شش ماهه اول سال ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل به میزان ۲۴ درصد کاهش داشته است. کاهش این نسبت نشان می دهد شرکت سنگ آهن مرکزی سود ناویژه (ناخالص) کمتری در ازای یک واحد فروش محقق کرده است به عبارت دیگر سوداوری شرکت، نسبت به مدت مشابه ۲۴ درصد کاهش داشته است.

سود عملیاتی به فروش:

این نسبت در شش ماهه اول سال ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل به میزان ۳۱ درصد کاهش داشته است. کاهش این نسبت نیز نشاندهنده کاهش سودآوری شرکت نسبت به مدت مشابه سال گذشته می باشد. این شرکت ۳۱ درصد نسبت به سال گذشته در توانایی محقق کردن سود عملیاتی در ازای یک واحد فروش، کاهش داشته است. یعنی هر یک ریال فروش گندله در این شرکت، نسبت به سال گذشته، ۳۱ درصد کاهش سود داشته است.

فروش به دارایی ها:

این نسبت در شش ماهه اول سال ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل به میزان ۱۵ درصد کاهش داشته است. کاهش این نسبت بیانگر افزایش ضعف در استفاده بهینه از دارایی ها نسبت به سال گذشته می باشد. بعبارت ساده تر ، مدیریت بر دارایی ها و استفاده ی بهینه از آنها، ضعیف تر از سال گذشته بوده است.

بازده حقوق صاحبان سهام:
این نسبت در شش ماهه اول سال ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل به میزان ۱۶ درصد کاهش داشته است. کاهش این نسبت نشانگر افزایش مشکل در ایجاد سود مورد انتظار سهامداران بوده است به عبارت دیگر، سودآوری واحد تجاری در مقایسه با آورده صاحبان سهام ، وضعیت مطلوبی ندارد.

سود خالص به دارایی ها:

این نسبت در شش ماهه اول سال ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل به میزان ۴۲ درصد کاهش داشته است. کاهش این عدد، نشاندهنده افزایش مشکل در امکان ایجاد ارزش افزوده در واحد تجاری است بدین معنی که سود خالصی که در ازای هر واحد دارایی خریداری شده برای شرکت به دست می آید، بسیار ناچیز است. این نسبت رابطه بین حجم سرمایه گذاری شرکت و سود را تعیین می کند. هر چه این نسبت بیشتر باشد پتانسیل واحد تجاری برای سوددهی بیشتر خواهد بود.

با بررسی نسبت های سود آوری به این نتیجه می رسیم که شرکت سنگ آهن مرکزی، در توانایی کسب سود از فروش محصولات و استفاده از دارایی های خود و برآوردن انتظارات صاحبان سهام، ناتوان تر از مدت مشابه سال قبل (۶ ماهه ابتدای سال ۱۴۰۰) بوده و باتوجه به کاهش ۴۲ درصدی نسبت سود خالص به دارایی ها، نشان می دهد در صورت سرمایه گذاری نیز قادر به کسب سود کمتری نسبت به گذشته خواهد بود. البته با توجه به نسبت های نقدینگی و کاهش شدید توان بازپرداخت بدهی ها، افزایش میزان سرمایه گذاری ها در طرح های این شرکت، تقریبا از منابع استقراضی نظیر بانکها، غیرممکن است.

در ادامه نسبت های بدهی (اهرمی) را بررسی می کنیم. قبل از آن قابل ذکر است که بیان کنیم این نسبت ها توان بازپرداخت بدهی و نیز آستانه تحمل شرکت در افزایش بدهی ها را بررسی می کند. پس اکنون که برنامه سنگ آهن مرکزی در رسانه ها، تامین مالی برای سرمایه گذاری و استقراض از بانکها عنوان می شود ، این نسبت ها بسیار مهم است. تحلیل توانایی شرکت، از قدرت در بازپرداخت بدهی ها، بر ساختار بلندمدت مالی و عملیاتی سازمان تاکید می کند. تا شرکتی سودآور نباشد، قادر به بازپرداخت بدهی های خود نیست. وقتی شرکتی در بدست آوردن درامد و سود دچار مشکل باشد، بدون شک، هزینه تامین مالی سرمایه در این حالت، بسیار افزایش خواهد یافت. در ادامه تصویر کاملی از توان بازپرداخت بدهی شرکت خواهید دید:

نسبت بدهی های بلند مدت به حقوق صاحبان سهام:

این نسبت در شش ماهه اول سال ۱۴۰۱ به شدت پایین بوده است (۰٫۰۴) . عدد بسیار پایین این نسبت، نشان می دهد که سنگ آهن مرکزی در کسب اعتبار و استفاده از منابع خارج از سازمان بسیار ضعیف عمل کرده است. هر چند در تیرماه امسال، به میزان ۸۵۰ میلیارد تومان از بانک تجارت وام اخذ شده است اما بدهی ایجاد شده، به حدی بوده است که این نسبت را به صفر نزدیک کرده است. این نسبت که در نظر کارشناسان مالی، شاخص بسیار مهمی در ساختار سرمایه یک سازمان می باشد، ممکن است حتی پرداخت بهره و اصل بدهی را در سنگ آهن مرکزی دچار مشکل کند.

نسبت بدهی:

این نسبت در شش ماهه اول سال ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل به میزان ۴۰ درصد افزایش داشته است. این نسبت نشانگر این است که به ازای هر واحد ریال دارایی چند ریال بدهی ایجاد شده است. افزایش این شاخص در سنگ آهن مرکزی نشان میدهد توان انعطاف پذیری مالی شرکت به میزان ۴۰ درصد کاهش داشته و میزان ریسک در سازمان، به همین میزان افزایش یافته است. برخی از کارشناسان مالی، بر این باورند که اگر این نسبت از ۵۰ درصد افزایش یابد، خطرات زیادی سازمان را تهدید می کند. این شاخص سال گذشته در سنگ آهن مرکزی ۴۲ درصد بوده و امسال (با ۴۰ درصد افزایش) به رقم خطرناک ۶۲ درصد رسیده است!

نسبت جریان نقدی:

این نسبت در شش ماهه اول سال ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل به میزان ۲۷ درصد کاهش داشته است. نشان میدهد که سنگ آهن مرکزی در ایجاد منابع جدید مالی با حداقل تعهدات، ناتوان تر از گذشته است. این نسبت، بیانگر میزان خالص وجود نقد ناشی از عملیات وارد شده به سازمان به ازای هر ریال بدهی می باشد. این شاخص بازهم یکی از شاخص های مهم در اعتماد منابع مالی قرض دهنده به شرکت است.

نسبت گردش موجودی کالا:

این نسبت در شش ماهه اول سال ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه سال قبل به میزان ۲۵ درصد کاهش داشته است. کاهش این نسبت نشان میدهد که سنگ آهن مرکزی در بکارگیری و تعیین میزان بهینه موجودی کالای تولید شده خود، ضعیف تر از شش ماهه نخست سال ۱۴۰۰ بوده است. این کاهش نمایانگر وجود مشکلات بسیار عدیده، در امر فروش محصولات و ضعف کارایی در مدیریت فروش این شرکت است.
بطور کلی با نگاهی خلاصه وار به صورتهای مالی سنگ آهن مرکزی، نتایج فوق به دست آمد. بدین امید که همواره مدیریت افراد، نه بر اساس سلایق سیاسی و حزبی بلکه بر اساس توانایی اداره کردن سازمان، تجربه و تعهد آنها قضاوت شود. مدیران یکساله گذشته سنگ آهن مرکزی نشان دادند نه تنها در اداره کردن شرکت، ناتوانند که فقط و فقط به سیاسی کاری و باج دادن به دوستان و رفیقان مشغول بوده اند. بکارگیری بیش از ۵۰ نفر از دوستان و اقوام در شرکت و تبدیل وضعیت کردن آنها، نشان میدهد پروپاگانداهای تبلیغاتی آقایان، تنها برای تصاحب کرسی ها و پست های بعدی در دولت می باشد و بس.

اگر عمری بود در مقاله بعدی، راجع به طرح ها و سرمایه گذاری های کاملا خیالی ۵۰ هزار میلیارد تومانی منتشر شده در رسانه ها خواهیم پرداخت و میزان پیشرفت این طرح های صرفا روی کاغذ را با اعداد و ارقام منتشر خواهیم کرد. باشد تا همه به راه راست هدایت شویم.

__ (اعداد و ارقام از صورتهای مالی سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ سنگ آهن مرکزی و ارایه شده در مجمع صاحبان سهام استخراج شده است.)