برای آنها که می خواهندخبرنگارشوند

خبرنگاری بخصوص نوع نوشتاریش را پیش از آن که یک حرفه بدانم، هنری می دانم که سخن را با ظرافت ها و خلاقیت های خاص در قالب (نوشتار) می چیند و به مخاطبینی با سلایق گوناگون و تشنه اخبار و اطلاعات  عرضه می دارد.

خبرنگار؛ رویدادهای گوناگون و مختلف را در قالب هایی متنوع و با سبک های متفاوت خبری به تشنگان دانستنی های جدید هدیه می کند و نخستین دسترنجش لذتیست که از این امانت داری  حاصل می شود.

خبرنگار، بنا بر نوع فعالیتی که انجام می دهد این شانس را دارد تا با جنبه های متفاوتی از زندگی و مسایل گوناگون برخورد داشته و تجربیات و دانسته های مختلفی را به معلوماتش اضافه نماید.

ضرورت بیشتر دانستن برای ارایه مطالب  مطلوب تر، زمینه ساز مطالعه و تحقیق و در نتیجه تغییر نوع نگاه به مسایل می شود.

نیاز به بهتر نوشتن، باعث تلاش مداوم برای افزایش معلومات و دانستنی ها و مطالعه بیشتر و تمرین درست نوشتن می گردد.

همچنین برای نیل بسوی موفقیت بیشتر باید پویایی و حرکت را در برنامه ها داشته باشد و لذا کمتر دچار زندگی یکنواخت و راکد می شود و نیز توان تجزیه و تحلیل  مسایل و اتفاقات گوناگون زندگی روزمره را با عنایت به دانستنی هایش و بسته به سطح دانستنی ها و معلوماتش بدست می آورد.

اینها و برخی دیگر موارد گوشه هایی از جاذبه هایست که در این حرفه و هنر وجود دارد، البته اگر از جنبه معنوی نیز به این حرفه بنگرید هنوز بسیاری بر داشته هایش اضافه می گردد.

اما مسایل و مشکلاتی نیز در این حرفه وجود دارد که باعث می شود افراد خاصی جذب آن شوند وبرخی هم در ابتدای کار آن را رها کنند.

خبرنگاری از حرفه هاییست که در ردیف مشاغل سخت و زیان آور قرار می گیرد، شاید اینگونه تصور گردد که این مربوط به خبرنگارانیست که از جنگ ها و درگیرهای مسلح و حوادث خبر تهیه می کنند، ولیکن این تمامی موضوع نیست و تقریبا تمام بخش ها و جنبه های خبری  و تهیه خبر سرشار از مسایل،   دشواری ها و البته جذابیت های  خاص خود است و از این رو افراد و علاقه مندان بخصوصی را بسوی خود جلب می نماید.

خبرنگار، برای تهیه خبرهایی که بتواند نظر  خوانندگان را به خود جلب نماید و بقولی ارزش خواندن داشته باشد، باید بطور مداوم در جستجوی اخبار جدید و جذاب باشد.

مخاطبین، علاقه مندند اخباری را از یک رسانه بخوانند که جذاب و با سلایقشان همسو باشد و تا حدامکان جای دیگری نخواند باشند و این یعنی سرعت عمل، خلاقیت و ابتکار در کسب و انتقال و انتشار خبر و این مهم تقریبا اکثر مواقع راحت و آسان میسر نمی شود.

دریافت و نشر اخبار مطلوب نیز با مشکلاتی همراه است، مثلا؛ کسب اخبار حوادث و اتفاقات بدلیل آنکه معمولا با سهل انگاری و یا بی توجهی فرد، افراد یا سازمانی رخ داده است، معمولا چندان علاقه ای برای پوشش خبریش وجود ندارد و از ابزار گوناگونی برای جلوگیری از این موضوع بهره برده می شود، اینجاست که از یک سو مخاطبان و خوانندگان علاقه مند به بیشتر دانستن در خصوص این حادثه هستند و از سویی دیگر حادثه دیدگان برای انتشار اخبار مقاومت می کنند، بسته به نوع حادثه گاها این ممانعت و جلوگیری به بحث و مشاجره و در موارد بسیار نادری به درگیرشدن با خبرنگار نیز می انجامد.

دستیابی به افراد صاحب اطلاع در مکان ها و سازمان های مختلف نیز دشواری های خاص خود را دارد، بسیاری از این افراد دردسترس نیستند و برخی  نیز اطلاعات دقیقی ندارند و بعضی نیز از دادن اطلاعات مورد نیاز بدلایل مختلفی طفره می روند.

البته گزارش ها بسیار متنوع هستند که برای تهیه آنها نیاز به جمع آوری اطلاعات و دانسته های مختلف و در صورت لزوم گفتگو با افراد صاحب نظر و خبره وجود دارد.

اخبار نشست ها و سخنرانی ها نیز گونه دیگری از خبرهاست که خوانندگان خاص خود را دارد، کسب خبر نشست ها و سخنرانی ها نیز مستلزم حضور طولانی مدت یک خبرنگار در اینگونه محافل است، این برنامه ها به ندرت کمتر از یک ساعت به اتمام می رسد و برخی  تا چند ساعت به طول می انجامد و خبرنگار باید تمام مدت نسبت به ثبت نکات مهم اقدام و چکیده مطالب را برای نشر در رسانه آماده نماید، البته پیشرفت ها باعث شده با ضبط صدای سخنران امکان بیرون رفتن خبرنگار برای لحضاتی میسر گردد، ولیکن در این روش نیز ضمن آنکه بعدا همین میزان وقت را باید برای گوش دادن اختصاص داد، چند عیب نیز دارد، مثلا؛ ممکن است گوینده ضمن بیان مطلب از تصاویر، عکس ها و دیگر ابزار برای تکمیل صحبت هایش بهر ببرد که خبرنگار از آن بی بهره می ماند و بسیاری از اینگونه اشکال ها که بیان نمودنش در مجال این نوشتار نمی گنجد.

برخی از دوستانی که دستی بر کار خبر و اطلاع رسانی دارند، قسمت نخست این کار(گزارش) را علی رغم معطلی که دارد جزو ساده ترین بخش اینگونه اخبار می دانند واز اینجاست که بخش دوم خبر یعنی  تایپ همراه با ویرایش و چیدن مطالب یادداشت شده در قالب های خبری را بسیار دشوارتر می دانند و البته 2 اصل خبرنویسی یعنی ساده نویسی و خلاصه نوشتن را نیز باید رعایت کنند.

یادآوری میشود؛ رساندن منظور گوینده و سخنران، تبدیل و بهره از معادل فارسی و مناسب واژه ها و اصطلاحات علمی و خارجی و غیره، از جمله برخی دیگرمشکلات بخش نوشتن و یا “پیاده نمودن” متن خبر است.

انتخاب تیتر و لید که چکیده و مهمترین بخش های خبر را برای خواننده معرفی می نماید  یکی از مشکل ترین بخش های تنظیم خبر است و از این رو نوع نوشتن و انتخاب سبک های خبرنویسی مناسب یکی از شاخص های شناخت خبرنگاران مجرب و خلاق است.

گفتگو و مصاحبه با اشخاص و مسئولین نیز یکی از مجاری کسب خبر است که بطور معمول با هماهنگی هایی قبلی میسر می شود، البته بعضی از این گفتگوها در محیط هایی چون؛ مراسم افتتاحیه، کلنگ زنی و دیدارها و جلسات عمومی نیز اتفاق می افتد از مهترین مسایل اینگونه گفتگوها بویژه نوع دوم انتخاب سوال مناسب است، بطور مثال اگر؛ موضوع مصاحبه تخصصی و علمی باشد برای نتیجه مطلوب تر شایسته است خبرنگار مطالعه و اطلاعات ابتدایی داشته باشد و سوالات مناسبی تهیه نماید تا در کمترین زمان  مهترین ها را بپرسد، کلیه مراحل گزارش نویسی شامل؛ نوشتن مطالب، یادداشت برداری، ویرایش و چیدن در قالب های خبری و غیره در این نوع اخبار نیز انجام می شود.

 شایان ذکر است؛ دنیای گسترده کلمات، نحوه چیدمان جملات و بهره از سبک های مختلف خبری و ادبیاتی که از سوی نویسنده متن استفاده می شود در جذابیت و انتقال مفاهیم مدنظر بسیار تاثیرگذار است و اینرو به هر میزان فردخبرنگار سوابق بیشتری داشته باشد نوشتن متن خبر اهمیت و توجه بیشتری را می طلبد.

خبرنگاری و عرصه رسانه؛ جذابیت ها، مشکلات و مسایل گوناگون و مخصوصی دارد و از این رو طرفداران و علاقه مندان خاص خود را می طلبد و حداقل در این چند سال که توفیق خدمت در این عرصه برای بنده میسر گردیده و اطلاع دارم تعداد خبرنگاران شهرستان به اندازه انگشتان دست  هم اضافه نگردیده و با وجود رشد 100 درصدی رسانه های شهرستان در سالهای اخیر ولیکن چندان خبرنگاران جدیدی افزوده نگردیده است، شاید نبود آموزش های لازم و کمرنگ بودن جنبه های مادی و مشکلات تهیه خبر و برخی کم لطفی ها از جمله علل گرایش کم جوانان بدین سوی است.

بدلیل ضرورت و نیاز روز افزون  شهرستان به اخبار از یکسو و همچنین ضرورت افزایش دانسته ها که از مهمترین شاخص های پیشرفت و توسعه جامعه است،  اقدام جدی در زمینه جذب خبرنگارانی علاقه مند در تمامی زمینه ها بویژه بخش های تخصصی ضروریست.

البته همکاری ادارات و ارگانهای و سازمان های عمومی و روابط عمومی ها به عنوان پیشگامان این عرصه  نقش پررنگتری دارند.

گرایش کم جوانان شهرستان به فعالیت های خبری از نکاتیست که بسیار پراهمیت می نماید و باید تدابیری از جمله ایجاد کلاس های خبرنویسی و در صورت امکان ایجاد یک رشته دانشگاهی در شهرستان از سوی مسئولین دست اندرکار پیگیری گردد.

 مسایلی چون درآمدناچیز حاصله از این حرفه و بویژه نوع پاره وقتش علتی برای گرایش کم جوانان بدین سوی است که در این مجال فرصت بررسی آن نیست.

یکی دیگراز کاستی ها شهرستان کمبود خبرنگاران زن و حضور بسیار کمرنگ این قشر در اینگونه فعالیت هاست و این نکته باعث می شود اخبار و مطالب اندکی از مسایل، مشکلات، هنرها و داشته های این قشر انتشار یابد.

کمبود خبرنگار ورزشی و ورزشی نویسان تخصصی و نیز افراد متخصص در برخی زمینه های هنری و علمی نیز از کاستی های جامعه خبری شهرستان است.

گرچه پیشرفت های قابل توجه ای در عرصه خبر و اطلاع رسانی و نشر عملکرد در چند سال اخیر صورت گرفته است ولیکن هنوز مراکز اطلاع رسانی و روابط عمومی ادارات و ارگانها و سازمان ها بایستی توجه شایسته تری بدین موضوع نمایند و بسیار بجاست اگر مشوق ها، تدابیر و برنامه جدی تری از سوی مسئولین امر اتخاذ شود.

 رسانه ها، خبرنگاران و اصحاب سانه زمینه ساز انتقال و افزایش دانستنی های جامعه در تمامی زمینه ها  و در نتیجه بسترساز رشد و تعالی جامعه و نیز پیشرفت و توسعه می شوند و از اینرو امیدوارم در آینده پیش رو شاهد گرایش بیشتر جوانان و توجه مسئولین به این امر مهم باشیم.                                                  خبرنگار بافق فردا

 تقویم ایران 17 مردادماه را به یادشهیدمحمودصارمی به عنوان”روز خبرنگار”ثبت نموده است.