مختصری درباره خواب

تاکنون به خواب های خود اندیشیده اید ؟ خواب ها بسیار عجیب اند و هنوز هم در دنیای پزشکی یک راز بزرگ محسوب می شوند با این حال در این مقاله سعی شده تا نکات جالبی در مورد خواب و خواب دیدن به شما یادآوری شود . (یاد آوری !؟)

یک خواب را که کاملا به یاد دارید ، در نظر خود مجسم کنید . سعی کنید به یاد بیاورید که چگونه وارد آن صحنه از خوابتان شده اید ؟ مطمئن باشید نخواهید توانست زیرا که ما همیشه در خواب هایمان در وسط اتفاقی که در حال رویدادن است قرار داریم . حال سعی کنید جزئیات خوابتان را به طور کامل شرح دهید . مسلما جزئیات محدودی از خوابها در ذهنتان مانده است . خواب ها تنها تصورات ذهنی ما هستند (درسته !؟) تصوراتی که ناشی از عقاید ، اندیشه ها ، حوادث گذشته ، پیش بینی ها و … هستند . بنابر این یک توجیه ساده بیان می کند که مغز ما در فرایند خواب دیدن تصوراتی را می سازد و در همان زمان آن تصورات را می بیند و ما درست در وسط این فرایند پیچیده ی مغز قرار داریم در نتیجه تا زمانی که در عالم رویا قرار داریم متوجه نمی شویم که خواب ها چقدر عجیب هستند و همین که از خواب بیدار می شویم تازه می فهمیم که آنچه دیده ایم چقدر عجیب بوده است .

تحقیقات نشان می دهد که خواب دارای چند مرحله است(خواب با خواب دیدن متفاوت است هر خواب دیدن (رویا دیدن) لزوما در یک خواب قرار دارد اما هر خواب لزوما شامل خواب دیدن نمی شود)و در هر مرحله ممکن است خواب ببینیم اما احتمال خواب دیدن در مراحل پایانی خواب بسیار بیشتر است . در هنگامی که خواب دیدن آغاز می شود ضربان قلب و تنفس که تا قبل از آن در سطح پایینی قرار داشتند افزایش می یابند . همچنین چشم ها نیز به سرعت شروع به حرکت می کنند و گویی در زیر پلک در حال نگاه کرن به چپ و راست هستند (ترسناکه ، نه !؟)اما این حالت تنها چند ثانیه بیشتر دوام نمی آورد و دوباره همه چیز عادی می شود و این یعنی خواب دیدن تمام شده است . پس به راحتی می توان نتیجه گرفت که ما در طول شبانه روز چندین بار خواب می بینیم ولی در پایان تنها یکی و شاید اصلا خوابی به یاد نیاوریم . علت آن این است که مراحل خواب مانند حلقه مرتبا تکرار می شوند یعنی هنگامی که ما به مرحله ی پایانی خواب رسیدیم مراحل خواب دوباره از سر گرفته می شوند در این بین اگر در هر مرحله ، در هنگام خواب دیدن از خواب بیدار شویم خواب را به خاطر خواهیم آورد و اگر خواب دیدن تمام شود و مرحله تمام شده باشد و آنگاه بیدار شویم خوابی به خاطر نخواهیم آورد چنانکه می بینیم معمولا خواب هایی را به یاد داریم که ناگهان در وسط آنها بیدار شده ایم .

آیا تا کنون برای شما پیش آمده است که در حین خواب دیدنمتوجه شوید که در حالخواب دیدن هستید ؟ در این موقع واکنش شما چه بوده است ؟ به احتمال زیاد همان موقع از خواب بیدار شده اید که خب ممکن است علت آن ترس باشد . به این پدیده که شخص در آن متوجه می شود که در حال خواب دیدن است خواب آگاهی یا بیداری در خواب می گویند . خواب آگاهی حتی از خواب هم شگفت انگیز تر است زیرا شما می توانید به طور ارادی چیزی را کنترل کنید که تا کنون اصلا تحت اراده ی شما نبوده است . خواب آگاهی برای هر فرد ممکن است چندین بار در طول عمرش رخ دهد اما چون تمام خواب ها به یاد نمی مانند ممکن است حتی فرد به طور کل این احساس را تجربه نکرده باشد . برخی دانشمندان معتقدند اگر انسان بتواند اراده را به درون خواب خود ببرد می تواند حتی مسائل بسیار دشوار را در خواب حل کند البته لازم به ذکر است که خواب آگاهی از طریق توجه به خواب ها و تلقین به نفس تا حد ضعیفی می تواند ارادی شود و در نتیجه فرد می تواند به راحتی در عالم تخیل هرکار انجام دهد یا هرکه را بخواهد ببیند و … و این یعنی پادشاهی مطلق در خیال (شتر در خواب بیند …) . فرضیه ی استفاده ی قوی تر از مغز در خواب شاید زیاد مقبول نباشد اما می تواند سر آغاز شناخت توانایی های خارق العاده ی مغز انسان باشد . شاید تصور کنید خواب ها بی ارزش اند که در این صورت کاملا اشتباه می کنید خواب ها به قدری قدرتمندند که وقتی شما چیزی ترسناک در خواب می بینید ضربان قلب و تنفس شما همانند ترس در بیداری تشدید می شوند و این ترس تا جایی ممکن است ادامه بیابد که منجر به سکته شود (پس اگر جوان نیستیدسعی کنید در طول روز از استرس دوری کنید). همچنین ممکن است به علت دیدن خواب غمناک در شب ، در طول روز احساس افسردگی کنیم و جالب اینجاست که حتی ممکن است اصلا ندانیم علت آن چیست و یا اصلا خواب را به خاطر نیاوریم .

در مورد ماهیت خواب ؟ آیا خواب چیزی فراتر از یک تصور است ؟ شما روزانه چند بار فکر می کنید ؟ مسلما هزاران بار و قطعا در افکار خود پیش بینی نیز انجام می دهید ؟ آیا تاکنون اتفاق نیفتادهاست که پیش بینی شما عینا به واقعیت بپیوندد ؟ پس اگر بگوییم که در طول عمر خود که هرشب چندین خواب می بینیم و هر خواب نیز مجموعه ای از افکار و پیش بینی هاست، اصلا عجیب نیست که چند عدد از این پیش بینی ها کاملا درست باشند .تعداد خواب های درست خود را به تعداد کل خواب هایتان تقسیم کنید آیا شما نمی توانید با این احتمال کم به طور ارادی پیش بینی کنید ؟ حتما می پرسید که رویای صادقه و تعبیر خواب چه ؟ در مورد تعبیر خواب باید گفت معمولا (قید معمولا مهمه !) تعبیر خواب مانند فال است . ما سعی می کنیم با برقراری ارتباط بین گفته ها در فال و دیده ها در خواب با دنیای واقعی خود ، خودمان را فریب دهیم و واقعی بودن آنها را به خود تلقین کنیم . اما آیا این فرضیه کاملا درست است ؟ در جواب باید گفت که تمام اینها توجیهاتی برای دوری از خرافات است . توجیهاتی که شاید نتوان به طور کامل رد یا تایید کرد اما بهتر است این توجیهات را بپذیریم تا خرافات را . اما در مورد اصل رویای صادقه باید گفت که حتی سرسخت ترین مادی گرایان هم در توجیه برخی مسائل مانند رویای صادقه عاجز می مانند و بالاجبار قبول می کنند که برخی پدیده ها از ذهن انسان و مادیت بسیار فراتر است .

در انتها باید گفت این بار با دیدی دیگر به خواب هایتان بنگرید (!) و سعی کنید بیشتر در مورد آنها بدانید (البته به دور از خرافات) آنوقت خواهید فهمید که چرا خداوند در قرآن کریم از خواب انسان (مسلما موجودات دیگر هم خواب مخصوص به خود را دارند) به عنوان یکی از نشانه های قدرت خود یاد می کند به یقین خدای حکیم آگاه تر است .

علی محمد برزگری