زن دوم !!

شاید همه چیز از مجموعه تلویزیونی « نرگس » آغاز شد. مجموعه ای 90 شبی که گرفتن زن دوم اساس قصه را تشکیل می داد و بقیه ماجراها حول و حوش این محوراتفاق می افتاد.

علت اقبال بیش ازانتظار مخاطبان به این مجموعه تلویزیونی هم پرداختن مستقیم تلویزیون برای نخستین بار به این پدیده اجتماعی بود.

پیش از « نرگس» هم درمجموعه های تلویزیونی دیگری مانند « مسافری از هند» نیز درحاشیه به موضوع 2 زنه بودن شخصیت های اصلی سریال پرداخته شده بود اما این بار 2 زنه بودن محورمجموعه تلویزیونی نرگس قرار گرفته بود.

حاشیه های پرداختن به موضوع زن دوم در مجموعه تلویزیونی « میوه ممنوعه » دوباره به اوج خود رسید. باز هم موضوع زن دوم به عنوان متن اصلی سریال مطرح شد و بقیه ماجراها در حواشی آن شکل گرفت.

جالب آنكه با توجه به دینداری شخصیت اول این مجموعه یعنی “حاج یونس” که در پیری هوای اختیار همسر دوم در سر داشت این مجموعه با واکنش های متفاوتی را از سوی قشرهای مختلف جامعه روبرو شد.

روند جریان سازی رسانه ای در مورد پدیده اجتماعی زن دوم همچنان ادامه داشت تا نوروز امسال كه مجموعه تلویزیونی « پیامک از دیار باقی » نه به عنوان محور، بلکه به عنوان حاشیه اصلی و پر رنگ باز هم شخصیت اول سریال ( شریفی نیا ) را مردی دو زنه به تصویر کشید.

این اتفاق در عرصه سینما در همین ایام ، صورتی عریان تر به خود گرفت و فیلم سینمایی « زن دوم » ساخته سیروس الوند صراحتا با نام همین موضوع در جدول اکران نوروزی قرار گرفت .

این نوشته بنای پرداختن به مبانی حقوقی و شرعی این پدیده اجتماعی را ندارد، اما به دنبال طرح این سئوال است که پرداختن بدین شكل پرحجم به موضوع زن دوم در رسانه ملی و سینما با چه هدفی صورت می گیرد؟

پیش از آغاز ساخت مجموعه های تلویزیونی طرح آنها و مضمون اصلی داستانشان در شورایی در سازمان صدا و سیما بررسی ، حذف ، اضافه واصلاح می شود و پس از گذر طرح و مضمون اصلی داستان از این هفت خوان است كه طرح تصویب می شود و مجوز ساخت و دریافت بودجه می گیرد.

این اتفاق در حوزه سینما نیز رخ می دهد و معاونت امورسینمایی و سمعی و بصری وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی با روندی مشابه با آنچه در مورد تلویزیون ذکر شد، طرح فیلم های سینمایی را بررسی كرده و به آنها پروانه ساخت می دهد.

ذکر این موارد برای روشن شدن این موضوع بود که مدیران سطح بالای رسانه ها ی دیداری کشورمان به خوبی توان و اراده طرح موضوعات جدید و یا حذف و اصلاح مضامین مطرح شده از سوی تهیه کنندگان و هنرمندان را دارند و موضوعی بدون خواست آنان در رسانه دیداری درشت نمایی نمی شود.

در حالی که بسیاری از جوانان ما از اختیار همسر اول خود عاجزند و در آرزوی ازدواج ، شب و روز می گذرانند و نیز برخی از متأهلینی که سال ها از ازدواجشان می گذرد در اداره زندگی تک همسره ی خود وامانده اند، طرح موضوع زن دوم با چه پیش زمینه ذهنی و اجتماعی صورت می گیرد ؟!

آمارهای تكان دهنده طلاق در مجتمع های قضایی به روشنی نشانگر لزوم برنامه ریزی های فرهنگی برای تحکیم بنیان های شکننده خانواده زوج های جوان ا ست ، در صورتی که طرح مکرر موضوع زن دوم که به نوعی شکستن حریم خانواده ایرانی محسوب می شود به جای آنکه آبی براین آتش باشد، باعث شعله کشیدن آن است .

نکته دیگر آنکه، باید بین آن چیزی که در رسانه مطرح می شود با میانگین جامعه نسبتی وجود داشته باشد ولی این درحالی است که هر یک از ما با نگاهی به پیرامون خود به هیچ عنوان پدیده زن دوم را تا این حد فراگیر نمی بینیم . به بیان دیگر ، آنچه در رسانه به صورت اغراق آمیز در مورد مسأله زن دوم طرح می شود به هیچ عنوان با واقعیت كمی موجود جامعه نسبتی ندارد.

ممکن است این استدلال مطرح شود که هدف از طرح این موضوع ،حمله به آن و مذموم نشان دادنش است كه باید پرسید این همه نشان دادن سرقت از بانک و دستگیری سارقان آیا سرقت از بانک ها را به صفر رسانده یا سارقان را حرفه ای تر کرده است ؟

آیا بهتر نیست به جای طرح مکرر موضوع زن دوم،  مدیران و تصمیم گیران رسانه ای ما در تلویزیون و سینما به فکر ارائه موضوع تسهیل ازدواج اول جوانان در قالبی نوآورانه و نه نخ نما شده باشند و پس ازآن به موضوع ازدواج دوم متا هلین بپردازند ؟!

ناهید مظفری