نقدی کوتاه بر کتاب یوزِ ایرانی

کتاب یوز ایرانی ، آخرین اثرِ منتشر شده از سرکار خانم نقیب الذاکرین بافقی ( مهرگان ) در قطع مناسب و با چاپ خوب ، در 212 صفحه ، همراه با تصاویر رنگی است که لذت تماشای آن ها باعث می شود تا حتی کسانی را که زیاد دغدغه ی کتابخوانی ندارند ترغیب به ورق زدن این کتاب و تماشای تصاویر زیبای آن کند چه رسد به خواننده ی حرفه ای کتاب که با دیدن آن ها ، حس کنجکاوی اش برای خواندن آن تحریک می شود البته اگر موضوع کتاب ، یعنی محیط زیست و زندگی یوزها ، جزو موارد علاقه مندی او باشد .

علاوه بر عکس ها و تصاویر زیبای کتاب ، یکی از نکات برجسته ی دیگر این کتاب ، بیان کردن نحوه ی زندگی یوزها و مشکلات پیرامون شان (در رابطه با انسان ها )است که نه از زبان نویسنده که از زبان خود یوزها گفته می شود ( نویسنده ، حرف های خود را در دهان یوز گذاشته ) که این گونه روایت کردن ، علاوه بر تبدیل کردن یک موضوعِ صرفا تحقیقی و پژوهشی که مسلما خوانندگان کمتری دارد به یک اثر تقریبا داستانی ، جذابیت خواندن کتاب را چند برابر می کند و باعث می شود تا خواننده ی اثر ، احساس نزدیکی بیشتری با راویِ داستان زندگی که اتفاقا این بار نه یک انسان که یک ماده یوز به نام ” دلبر ” است کند . هر چند که جنبه ی پژوهشی کتاب ، دور از چشم نمی ماند .

خواننده ی کتاب با احساس مشترکی که در حین مطالعه و بعد از آن با ” دلبر ” راوی داستان پیدا می کند خود را سهیم در سرنوشت او می داند و با خود عهد می بندد که از این به بعد ، بیشتر مراقب محیط زیست خود و این گونه ی در حال انقراض باشد .

در ضمن ، خوبیِ روایت چنین سرگذشتیدر کتاب مذکور این است که تقریبا تا آخر کتاب ، اتوبیوگرافی از زبان دلبر ادامه دارد و ناگهان ما را در وسط ماجرا ، تنها نمی گذراد .

صفحه هایی از کتاب نیز به اشعار ، دل نوشته ها ، داستان ها و طرح هایی در رابطه با موضوع کتاب – یوز – اختصاص دارد که متن را از یکنواختی درآورده و به جذابیت کار افزوده است .

اما نکته ی قابل تامل تر این است که یک نویسنده ی بافقی اقدام به نوشتن کتابی درباره ی یوزِ ایرانی کرده که این کار ، بیش از پیش ، شهرستان بافق را به عنوانِ خاستگاهِ اصلی یوز، معرفی می کند .

در ضمن ، پیشکش کردن این کتاب از طرف نویسنده به محیط بانان و نگهبانانِ محیط زیست، به نوعی تشکر و قدردانی از زحماتِ خستگی ناپذیرِ این عزیزان به شمار می رود.

و کلام آخر ، این که ،

کتاب یوز ایرانی ، در بردارنده ی اطلاعات خوبی از محیط زیست پیرامون ما و زندگی جانوران به ویژه یوزها است که این موارد می تواند اهمیت چنین موضوعاتی را برای ما و مسئولین ذی ربط یادآوری کند . انواع گونه های مختلف جانوری و گیاهی که بر اثر بی احتیاطی و عدم توجه ما انسان ها در گذشته و حال ، در معرض خطر انقراض قرار گرفته اند .

این کتاب به نوعی آشتی دهنده ی ما و طبیعت است . برقرارکننده ی ارتباط بین ما و یوزها .

اثر مذکور ، تلاشی است مشترک از طرف نویسنده ی کتاب ، سنگ آهن فلات مرکزی ایران _ بافق ، اداره ی محیط زیست شهرستان و اداره ی فرهنگ و ارشاد اسلامی بافق در راستای حمایت از حیات وحش و گونه های در حال انقراض . تلاشی که به ثمر نشسته و اهمیت موضوع را بیش از پیش برای ما مشخص می کند .

به امید آن که نسل امروز و فردا بیشتر از گذشته ، در جهت حفظ محیط زیست و بقای انواعِ گونه های آن ، کمر همت ببندد تا آیندگان نیز قدردان این تلاش ها باشند .

در آخر از زحمات بدون چشمداشتِ سرکار خانم نقیب الذاکرین، تشکر کرده و امید داریم تا زحماتشان بی اجر نماند .

جلیل زعیمیان ( صبا بافقی )