یادداشت های سردستی (۹)

روزنامه شرق در انجام رسالت حرفه ای روزنامه نگاریش، دست به انتشار اسنادی درمورد موسسه ثامن الحجج زده و از مدیر وقت آن موسسه و تخلفاتش سیاهه ای تهیه کرده است. از آنجا که موسسه مالی و اعتباری ثامن الحجج در بافق هم شعبه ای داشت و یکی از دوستانم نیز در آنجا فعالیتی می کرد، دیدم خوب است که برای عبرت گیری هم که شده، یکبار دیگر سری به گذشته بزنیم.

در زمان ریاست محمود احمدی نژاد و با توجه به شرایط خاص اقتصادی کشور در آن زمان، موسسه های در کشور روئیدند که کار آنها گرفتن پول مردم با وعده سود بیشتر و همچنین دادن وام هایی بود بدون تشریفات دست و پاگیر سایر بانک های سخت گیر. و جالب است که با استقبال مردم هم مواجه شدند. یکی از موسسات همین ثامن الحجج بود.

دوستم تعریف می کرد ما تا روز آخر کار، یک مجوز از جناب مدیرعامل این موسسه ندیدم. هروقت می گفتند بر اساس کدام مجوز، می گفته مجوز مرا امام رضا(ع) صادر کرده است. جالب است که حتی امور ساده اداری در این موسسه رعایت نمی شده است. مثلاً دوستم می گفت با وجود سیستم های پیشرفته پرداخت حقوق و دستمزد، حقوق کارکنان بصورت دستی و از کشو میز یا گاوصندوق شعبه پرداخت _که چه عرض کنم _ خودمان برمی داشتیم. و بسیاری مسایل دیگر که با انجام یک نظارت، می شد جلو آن را گرفت.

اما آن تجربه دردناک که تبعاتش تاکنون و احتمالا تا همیشه باقی خواهد ماند، می تواند در شرایط جدید اقتصادی ایران که مجدد با تحریم روبرو شده است، درسی آموزنده باشد.

از همان دوستم پرسیدم دلیل اقبال مردم به موسسه چه بود؟ می گفت یکی اسم موسسه. ثامن الحجج این ذهنیت را ایجاد می کرد که ما وابسته به آستان قدس رضوی هستیم و نام امام رضا هم برای مردم تداعی کننده، اعتبار است. ولی دلیل اصلی اقبال مردم، چند درصد سود بیشتری بود که ما پرداخت می کردیم. و همین؛ همه را وسوسه می کرد. کسانی بودند که تمام زندگیشان را فروختند و برای سود بیشتر پول بی زبانشان را نزد ما سپردند.

در اینکه غلبه فرهنگ پول خواهی، دگرگونی های فکری عمیقی در جامعه ایجاد کرده شکی نیست. اما باید مراقب بود که حرص و زیاده خواهی دو سر دارد. یکی راه خوشی و دارندگی و ثروت اندوزی و راه دیگر، دوندگی های بی پایان و ناکامی های تمام نشدنی. و امروز از هر دو قشر در جامعه و در میان اقوام و آشنایانمان، بسیار داریم.

محمد علی پورفلاح بافقی