منبع:تلگرام

پیش نوشت : پیشنهاد می شود نوشته “فضای مجازی یا چاقوی تیز” را نیز مطالعه نمائید .

در این نوشته تصمیم داریم به یکی از ابعاد مهم شبکه های مجازی و به طور ویژه تلگرام بپردازیم . اکثر ما  در گروه ها و کانال های متعدد تلگرامی حضور داریم . شاید بسیاری از ما سر زدن به سایت های خبری وعلمی وتفریحی را مدت هاست از یاد برده ایم و مطالب را به سادگی از طریق کانال های گوناگون پیگیری می کنیم .

اما آیا تمامی آنچه در کانال های تلگرامی وجود دارد صحت دارد؟

متاسفانه جواب خیر می باشد . اما چرا یک کانال مطلبی غیر واقعی را درج می کند؟در این نوشته تصمیم داریم به برخی از دلایل این موضوع بپردازیم .

۱- مهمترین هدف بسیاری از کانال ها ، افزایش تعداد اعضا خود به هر قیمتی می باشد . هرچه یک کانال عضوهای بیشتری داشته باشد می تواند آگهی های تبلیغاتی با قیمت بالاتری منتشر کند . هرچند قیمت مشخصی برای آگهی های تبلیغاتی در تلگرام وجود ندارد اما مشخص است میان یک کانال با تعداد اعضا میلیونی و یک کانال که حداکثر چند صد نفر مخاطب دارد تفاوت قیمتی فراوانی وجود دارد . برخی از این قیمت ها ممکن است برای شما باور نکردنی باشد اما به عنوان نمونه جالب است بدانید یک کانال خبری که در حال حاضر بالای دومیلیون نفر عضو دارد برای درج پست تبلیغاتی  شبانه در کانال خود مبلغ نهصدوپنجاه هزارتومان دریافت می کند! یا یکی از کانال ها که پست های پرطرفدار توئیتر را درج می کند برای همین آگهی مبلغی در حدود چهارصد هزارتومان دریافت می کند . البته قیمت ها با کاهش مخاطبین به شدت کاهش می یابد .مشخص است  این اعداد هر فردی را جهت افزایش مخاطبین خود تحریک می کند .

متاسفانه بسیاری از کانال ها برای افزایش مخاطب خود اقدام به درج اخبار غیرواقعی می نمایند . در این بین از انتشار خبر غیرواقعی فوت یک هنرمند یا بردن آبروی هنرمند دیگر نیز هیچ ابایی ندارند . متاسفانه ما نیز با فرستادن اینگونه اخبار در گروه های مختلف به این کانال ها در رسیدن به هدف خود کمک می کنیم . به عنوان مثال هنگامی که اتفاقاتی نظیر زلزله و… در کشور رخ می دهد به سرعت تصاویری در کانال های مختلف منتشر می شوند و بعد مشخص می شود این تصاویر آرشیوی بوده و تنها جهت جذب مخاطب انجام شده است .

پس در اولین اقدام دیرباور باشیم . تا زمانی که خبری به قطعیت در چند کانال خبری معتبر درج نشده آنرا نشر ندهیم و تنها زمانی خبر یا موضوعی را منتشر کنیم که از صحت آن کاملا اطمینان یافته ایم . به خصوص هنگامی که خبر در مورد فردی مشهور باشد باید بسیار محتاطانه عمل کرد زیرا انتشار اخبار غیرواقعی نتیجه ای جز بردن آبروی افراد ندارد و در مورد حق الناس هم بسیار شنیده ایم .

۲- تلگرام بدترین منبع برای دانستی های پزشکی و سلامت است! کانال های زیادی وجود دارند که تنها بر اساس منابع غیرموثق اطلاعات پزشکی در کانال خود درج می کنند . البته برخی کانال ها زیر نظر پزشکان متخصص اداره می شوند اما در اکثر موارد آنچه در کانال های پزشکی و سلامت ارائه می شوند بدون هیچ اعتبار علمی می باشند . متاسفانه در بسیاری از گروه های خانوادگی و دوستانه شاهد انتشار این پست ها هستیم .

مورد دیگر انواع کانال ها و مطالب روان شناسی و تربیتی می باشد .  نمی توان توقع داشت با چند پست تربیت کودک را به کسی یاد داد . هرچند نکات جالبی نیز در این کانال ها دیده می شود اما در کل نمی توان تمامی مطالب آنها را صحیح دانست . متاسفانه مشاهده می شود در بسیاری از این کانال ها یک مطلب علمی طولانی در چندین جمله خلاصه شده و یا برشی ناقص از یک متن آورده می شود . پس برای اطلاعات این چنینی به دنبال منابع معتبر باشیم . کتاب های جذاب بسیاری در کتاب خانه ها در انتظار خوانده شدن هستند . گوشی را کنار بگذاریم و برای یادگرفتن نکات تربیتی و روان شناسی به سراغ کتابخانه ها برویم .

۳- بسیاری از شایعه ها از زمانی که پیامک زدن رواج پیدا کرد به وجود آمدند . در وی چت و وایبر و لاین و واتساپ و… رد و بدل شدند و هم اکنون سر از تلگرام درآورده اند! متن هایی از قبیل واردات خرماهای سمی توسط داعش ، ویزیت رایگان در فلان بیمارستان تهران ، تولد یک نوزاد عجیب الخلقه ، یافتن پری دریایی ، درمان سرطان با مغزی جات ، مضر بودن استامینوفن دگلوفین و… بارها توسط نهادهای مربوطه تکذیب شده اند اما باز هم هرازگاهی منتشر می شوند . در کل هرگاه مشاهده کردید متنی با آب و تاب فراوان خبر از کشفی عجیب داده است به صحت آن شک کنید .  منابع خبری موثق هیچگاه اخبار را با این لحن منتشر نمی کنند! . هرگز چنین متن هایی را منتشر نکنید و شک نکنید اگر هرکدام از این اخبار صحت داشت به طور وسیع از رسانه های رسمی اطلاع رسانی می شد . برخی از این شایعه ها به قصد انتقام گیری شخصی می باشند . مثلا در یکی از شایعه ها تصویر زنی منتشر گردید و ادعا میشد وی چندین کودک را مورد اذیت و آزار قرار داده است و مورد تعقیب است اما بعد مشخص شد فردی به دلیل دشمنی این کار را انجام داده است .  یا در بسیاری از شایعه ها چندین شماره موبایل قرار میدهند و ادعا می کنند این شماره پزشکانی است که تصمیم دارند به رایگان ویزیت کنند اما در اصل این ماجرا هم انتقام جوئی می باشد . اگر پزشکی بخواهد ویزیت رایگان داشته باشد این کار را از طریق موسسه های خیریه انجام می دهد نه اینکه شماره خود را در تلگرام به اشتراک بگذارد . پس مراقب باشیم ما بخشی از شبکه انتشار دهنده چنین شایعاتی نباشیم .

۴- اطلاعات عمومی و تاریخی نیز جز موضوعات جذاب کانال های تلگرامی هستند . متاسفانه در این قسمت هم شاهد آن هستیم که بسیاری از پست ها در کانال های تلگرامی صحت ندارد . در حقیقت صاحبان کانال ها بیشتر از آنچه به صحت مطلب بیندیشند در این فکر هستند که مطلب درج شده چقدر برای مخاطبین جذاب است . نمونه بارز این مطلب سخنان جدیدیست که هر روز به کوروش و داریوش و انیشتین و دکترحسابی و… نسبت داده می شود و هیچ کس از خود نمی پرسد چرا این جملات تاکنون کشف نشده بودند!  . نمونه دیگر ادعای کشف های محرمانه  است .یک کانال ساده تلگرامی هرگز به اطلاعات سری دسترسی ندارد و حتی بر فرض محال اگر این دسترسی وجود داشته باشد بنا نیست اطلاعات خود را به رایگان در اختیار ما قرار دهد! . پس اگر در کانالی اطلاعاتی از یوفوها و پدیده هارپ و آدم های فضایی و موجوداتی عجیب و اختراعات و اکتشافاتی تازه  یافتیم هیجان زده نشویم! هیچ موضوع تازه ای وجود ندارد مگر تعدادی پست جهت جذب مخاطب بیشتر که برای رسیدن به این هدف راست و دروغ را در هم می آمیزد .

۵- کانال های سیاسی نیز بدون شک جز جذاب ترین کانال های تلگرام هستند . متاسفانه بسیاری از تحلیل هایی که در این کانال ها مشاهده می شود نه از سر انصاف که صرفا در راستای خط مشی آن کانال می باشد . کاش آنقدر شجاعت داشته باشیم که اگر سیاستمدار مورد علاقه ما اشتباهی مرتکب شود به جای توجیه اعتراف کنیم .فراموش نکنید تحلیل های تند و از روی احساس کمتر راه انصاف را پیموده اند . پس قبل از آنکه مطلبی را فوروارد کنید به منصفانه بودن آن توجه کنید .

در مجموع همواره باید به خاطر داشته باشیم بر خلاف  تصور ما ، بسیاری از مطالبی که در اینترنت وجود دارد صرفا برای جذب مخاطب و مخلوطی از راست و دروغ می باشد . بهتر است اطلاعات خود را از منابع شناخته شده و معتبر دریافت کنیم .

شاید منتشر کردن یک خبر یا تحلیل که تازه منتشر شده جذابیت زیادی داشته باشد اما به خاطر داشته باشیم که مسئولیت شرعی و انسانی ناشی از نشر یک شایعه یا خبروتحلیلی دروغ و به تبع آن بازی با آبروی افراد و یا دادن اطلاعات غلط به دیگران بار سنگینی است که به سادگی جبران پذیر نخواهد بود . و شاید بهتر است بگوییم در برخی موارد امکان جبران وجود نخواهد داشت .

پس قبل از آنکه با مشاهده مطلبی سریع بر روی گزینه فوروارد کلیک کنیم و مطلب را در گروه های مختلف پخش کنیم ، اندکی تامل کنیم .