اختلالات خوردن

این اختلالات شامل پرخوری و کم خوری است. در
دستورات دینی ما سفارش بسیار جالبی از نبی مکرم اسلام آمده است که در آن توصیه شده مسلمین قبل از گرسنه شدن غذا نخورند و قبل از سیری دست از غذا بکشند. این دستور ساده دارای مضامین عمیق علمی است.
چاقی اختلالی است که به علت تجمع سلول های ذخیره کننده چربی در بدن اتفاق می افتد. عوامل مربوط به افزایش وزن در دوران کودکی بسیار اهمیت دارد زیرا سلول های چربی که در زمان کودکی تشکیل می شود دیگر از دست نخواهند رفت و تلاش ما جهت لاغر شدن تنها می تواند ذخایر چربی موجود در آن ها را کاهش دهد، اما سلول ها پا بر جا هستند و هر گاه تلاش ما متوقف گردد این سلول ها با حرص و ولع بیشتری به انباشت چربی در درون خود اقدام می کنند.
در کشورهای غربی حداکثر پنج درصد کودکان چاق هستند و با افزایش سن آمار چاقی افزایش می یابد. به گونه ای که این آمار در سن پنجاه سالگی شامل بیست درصد مردمان می شود. آمار اضافه وزن و چاقی در کشور ما قریب چهل درصد است.
دلایل زیادی برای چاقی مطرح شده است اما ژنتیک مهمترین عامل است.
مشاهده دو قلوهای یکسان از نظر وزنی نشان می دهد هفتاد درصد آنان هماهنگی وزنی دارند. این هماهنگی در مورد دو قلوهای غیر همسان حداکثر چهل درصد است.
بعد از سن 30 سالگی بدن انسان مصرف انرژی خود را هر سال 12 کالری کاهش می دهد. به همین جهت اگر تغذیه اصلاح نشود چاق شدن می تواند اتفاق بیفتد.
ناگفته پیداست که رژیم غذایی پر چرب و فعالیت کم جسمانی نیز منجر به انباشت چربی در بدن خواهد شد. چاقی در یک تقسیم بندی به دو نوع چاقی بالاتنه و پایین تنه تقسیم می شود. چاقی بالاتنه به علت تجمع چربی در قفسه سینه و اطراف قلب خطرناک تر است.
پر اشتهایی: این افراد در یک فاصله زمانی کوتاه مقادیر قابل توجهی غذا مصرف می کنند. این اختلال در بانوان معمولا با اختلالات قاعدگی همراه است.دو واسطه شیمیایی عصبی در مغز وجود دارد که امروزه عامل ایجاد گرسنگی و سیری در شناخته می شود. کاهش “سروتونین “منجر به سیری و کاهش “دوپامین” منجر به گرسنگی است.
بی اشتهایی: بی اشتهایی حالتی است که در آن فرد از کاهش میل به غذا خوردن شکایت دارد
اما گاه بی اشتهایی حالت وسواس گونه پیدا می کند که فرد به علت نگرانی از افزایش وزن به شدت گرسنگی خود را انکار می کند بسیار نحیف و لاغر می شود و علیرغم رویت اندام استخوانی خویش باز خودش را نیازمند کاهش وزن می داند. این اختلال در بانوان جوان بیشتر دیده می شود. و ممکن است با افت فشار خون، آشفتگی خواب و اختلالات هورمونی دیگر همراه باشد. افزایش ترشح ” کورتیزون غده فوق کلیه می تواند در این بیماری دیده شود.
فرد مبتلا هیچ گونه توضیحی راجع به لاغری خود نمی پذیرد. این افراد گاها برای کسب توجه به تلاش نادرستی در جهت کاهش مصرف مواد غذایی دست می زنند. عده ای از پژوهشگران نیز نقش هورمون های جنسی را در این امر دخیل دانسته اند.بنا بر انچه گفته شد میزان ورودی مواد خوراکی ونوشیدنی باید به گونه ای تنظیم گردد تا نمایه توده بدنی در حد متعادل باشد.این نمایه از تقسیم وزن بر مجذور قد به متر به دست می اید.وبه صورت طبیعی باید برای هر فرد بین بیست تا بیست وپنج باشد.به طور مثال فردی با قد یک متر وشصت سانت و وزن شصت وپنج کیلو گرم را در نظر میگیریم.ابتدا قد وی به متر محاسبه میشود که در اینجا یک وشش دهم خواهد بود.سپس مجذور این عدد را بدست می اوریم.به عبارتی یک وشش دهم صربدر یک وشش دهم که میشود عدد دو وپنجاه وشش صدم.
سپس وزن را بر این عدد تقسیم میکنیم.یعنی تقسیم عدد شصت وپنج بر عدد دو وپنجاه وشش صدم که حاصل برابر خواهد بود بابیست وپنج وسه دهم.
همانگونه که مشاهده میشود عدد حاصله از بیست وپنج اندکی بیشتر است.وهمین اندازه فرد مذکور اضافه وزن دارد.

دکتر محمد رضا آیت اللهی