دغدغه محیط زیستی یا تسویه حساب سیاسی؟
ما کویر نشینان وقتی می‌بینیم ۴۰ نماینده جایگاه هیئت رئیسه مجلس را احاطه کرده‌اند و دست هرکدام برگه‌ای به نشانه اعتراض به تصویب انتقال آب از دریای خزر به سمنان است به شدت احساس تنهایی می‌کنیم زیرا وقتی خبر تصویب واگذاری آنومالی یا معدن D19 به چادرملو بدون تشریفات و بدون اینکه استان یزد سهمی در این واگذاری به بخش خصوصی داشته باشد را با تیتر درشت در صفحه اول روزنامه آفتاب یزد منتشر کردیم حتی ۴نماینده استان یزد هم یک نطق اعتراضی نداشتند چه رسد به رفتن به جایگاه هیئت رئیسه جهت احقاق حقوق مردم استان!
ما کویرنشینان وقتی می‌بینیم به بهانه‌هایی، ده‌ها هزار هکتار از منابع طبیعی حفاظت شده و تنها زیستگاه رسمی یوز آسیایی با جلسات پشت پرده به آسانی و با ترک تشریفات به یک معدن خصولتی واگذار می‌شود به شدت احساس سرخوردگی می‌کنیم که اگر نمایندگان دغدغه ی محیطی زیستی داشتن شان آن‌ها را خشمگین و هراسناک کرده است؛ محیط زیست با محیط زیست و منابع طبیعی با منابع طبیعی چه تفاوتی دارد که برای انتقال نیافتن آب از خزر به سمنان یقه چاک می‌دهند اما برای نابودی زیستگاه دره انجیر در استان یزد از جای خود تکان هم نمی‌خورند؟!
ما کویر نشینان وقتی می‌بینیم این روزها از یمین و یسار بانگ واسفاها و هل من مبارز شنیده می‌شود به خودمان حق می‌دهیم که بپرسیم دغدغه ی محیط زیستی دارید یا مشغول دعوای سیاسی هستید، نگران منابع طبیعی هستید یا مشغول تسویه حساب سیاسی شده اید، یعنی آب از خزر به عوض سمنان به قم می‌رفت هم مجلس را به تعطیلی می‌کشاندید؟ اگر پاسخ تان مثبت است به خودمان حق می‌دهیم بپرسیم اگر دریای خزر مهم است قطعا حیات و ممات گونه‌های نادر جانوری و گیاهی در «پناهگاه حیات وحش دره انجیر» هم نباید از یاد برده شود پس لابد به خودمان حق می‌دهیم که دچار تناقض شویم… این طور نیست؟!
> اگر خزر برای شمالی‌ها مهم است «پناهگاه حیات وحش دره انجیر» برای کویرنشینان مهم‌تر است!
۱۰ سال پیش کتابچه‌ای که سازمان محیط زیست استان یزد با عنوان:«پناهگاه حیات وحش دره انجیر» منتشر کرده است به همه این اطمینان را می‌دهد که این پناهگاه ناموس محیط زیست و منابع طبیعی کشور است و هیچ نگرانی‌ای در این مورد وجود ندارد اما ۱۰ سال بعد همان پناهگاه ناگهان عاری از هرگونه ارزشی می‌شود و محل و ماوایی برای جولان به اصطلاح معدن‌کاران! همین چند ماه قبل که حنجره پاره می‌کردیم، مجلس مشغول چه بود که ساکت و آرام حتی از خودش نپرسید ماجرا چیست؟ D19 کجا است؟ چادرملو کدام است؟! یوز آسیایی کیلویی چند؟! شما مجلس نشینان بگویید با این همه تناقض چگونه کنار بیاییم؟!
مهرماه ۹۷ خبرگزاری ایلنا می‌نویسد:« صدور مجوز اکتشاف معدن از روی ناچاری و نگرانی!». یک سال بعد هم دیگر رسانه‌ها نامه‌ای منتشر می‌کنند مبنی بر « بلامانع بودن انتقال آب از خزر به سمنان» کجای این دو موضوع متفاوت است که در قبال یکی مملکت به هم ریخته‌اید در قبال یکی روزه ی سکوت گرفتید؟! یعنی رئیس جمهور تبریزی بود یا ایلامی هم این گونه جایگاه هیئت رئیسه تبدیل به آوردگاهی برای نعره کشیدن‌های متوالی می‌شد؟!
> متخصصان موافق انتقال آب و مخالف واگذاری D19 بودند و هستند چرا مجلس رفتاری دوگانه دارد؟!
صرفاً برای یادآوری می‌نویسیم که مرتضی اسلامی (عضو موسسه انجمن یوزپلنگ ایرانی) گفته بود:«منطقه دره‌انجیر در استان یزد از مهمترین کریدورهای مهاجرت یوزپلنگ به حساب می‌آید، براساس مطالعاتی که در این منطقه صورت گرفته است به طور تقریبی همه یوزپلنگ‌هایی که در دره انجیر و بافق تصویرشان توسط دوربین‌ها گرفته شده، بیش از یکبار از این منطقه عبور کرده‌اند و این نشان دهنده این است که این منطقه از لحاظ مهاجرتی چقدر حائز اهمیت است.» اما پروفسور کردوانی جغرافی‌دان و پدر کویرشناسی ایران که انتقال آب دریای خزر به سمنان را اقدامی معقول و به‌صرفه دانسته است و مخالفت محیط‌زیست و برخی کارشناسان که مدعی هستند شیرین کردن آب دریا و برگرداندن نمک به دریا، آن را شورتر می‌کند، را رد کرده، در این میانه حق با همسایگان خزر است یا ساکنان کویر؟!
در فقره ی D19 و چادرملو که همه مخالف بودند حتی محیط زیستی‌ها ولی در فقره ی انتقال آب خزر به سمنان حتی علیزاده کتک لاهیجانی معاون پژوهشی و فناوری پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی معتقد است: کل حجم آب خزر ۷۸ هزار کیلومتر مکعب است و میزان حجم آبی که قرار است در راستای اجرای این طرح از خزر کشیده شود سالانه ۲۰۰ میلیون متر مکعب است که این میزان نه در تراز و نه شوری آب تاثیری دارد، در واقع با این کار خزر خشک نمی‌شود.» پس چرا برای نابودی «پناهگاه حیات وحش دره انجیر» این چنین سر و صدایی در مملکت به راه نیفتاد نکند بود و نبود کویر و کویرنشینان علی السویه شده است؟!
> چند عیسی کلانتری در این مملکت داریم؟!
نامه بلامانع بودن انتقال آب خزر به سمنان و اجازه اکتشاف در«پناهگاه حیات وحش دره انجیر» و واگذاری D19 به چادر ملو را یک «عیسی کلانتری» امضا کرده است! چرا یقه آن یکی عیسی کلانتری را نگرفتید و یقه این یکی عیسی کلانتری را رها نمی‌کنید مگر نه این است که صراحتاً نوشتند: «پس از مدت‌ها مناقشه میان سازمان محیط زیست و مسئولان معدن چادرملو برای گرفتن مجوز اکتشافات معدنی در منطقه آنومالی D19 در شهرستان بافق، بالاخره مسئولان معدن موفق شدند، مجوزهای لازم را برای «اکتشافات مقدماتی در D19 » دریافت کنند؛ اتفاقی که به نظر برخی‌ها باید آن را تغییر رویکرد در سازمان محیط زیست با ورود عیسی کلانتری به عنوان رئیس جدید این سازمان تلقی کرد، زیرا در چند سال گذشته رئیس پیشین سازمان محیط زیست ایران مخالف هرگونه انجام عملیات معدنی در منطقه آنومالی D19 بود.»
> کتابچه ی پناهگاه حیات وحش دره انجیر چه می‌گوید؟!
منطقه دره انجیر ـ نی باز به دلیل دارا بودن ارزش‌های مختلف محیط زیستی و به منظور حفظ و حراست از حیات وحش، پوشش گیاهی و تامین امنیت برای بقا و ازدیاد جمعیت‌های جانوری و… از سال ۱۳۶۷ با عنوان منطقه شکار ممنوع دره انجیر، آریز، باجگان و با وسعتی در حدود ۷۰۰ هزار هکتار در محدوده شهرستان‌های اردکان و بافق آگهی رسمی شد.
در سال ۱۳۷۵ بخش‌هایی از منطقه که از قابلیت‌های بالایی برخوردار بود به عنوان منطقه حفاظت شده کوه بافق واقع در حوزه استحفاظی شهرستان بافق به تصویب شورای عالی حفاظت محیط زیست رسید و مابقی عرصه، حسب قابلیت‌های اکولوژیکی با حذف و الحاق بخش‌هایی از مناطق اطراف در تاریخ ۲۱خرداد ۱۳۸۱ با وسعت ۱۷۵هزار و ۳۰۲هکتار ارتقاء سطح یافت و به عنوان پناهگاه حیات‌وحش دره انجیر در زمره مناطق چهارگانه سازمان محیط‌زیست قرار گرفت. آن طور که از اطلاعات کتابچه مورد بحث برمی‌آید در این منطقه ۱۱گونه گیاهی دارای ارزش حفاظتی وجود دارد که برخی منحصر بفرد است (جدول ضمیمه گزارش است). فارغ از این تعداد گونه گیاهی دارای ارزش حفاظتی، مهمترین گیاهان شناسایی شده در منطقه به ۱۲نوع می‌رسند از جمله درمنه دشتی، بهوه شور، اسکنبیل کرمانی و…
از منظر حیاط وحش اگرچه اصرار ظهرابی«معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست» بر یک گونه و آن نیز یوزهای رخت سفر بربسته است اما این منطقه دارای ۱۵ نوع پستاندار(از قوچ و میش گرفته تا گربه وحشی، کاراکال، روباه شنی و خارپشت برانت ) و ۲۴ نوع پرنده (کبک، تیهو، زاغ بور، عقاب دشتی و…) نیز می‌باشد ضمن آن که در این منطقه اگرچه تاکنون مطالعات جامعی در مورد فون خزندگان پناهگاه حیات وحش دره انجیر انجام نشده ولیکن بررسی اجمالی خزندگان استان توسط کارشناسان متخصص حاکی از غنای زیستی خزندگان این منطقه با توجه به شرایط اکولوژیکی حاکم بر پناهگاه می‌باشد. بزمجه بیابانی، آگامای سروزغی خاکستری، آگامای استپی، سوسمار بیابانی دم دراز ایرانی، سوسمار خاردم ایرانی، مارشاخدار و لاک پشت مهمیزدار از جمله خزندگان شناسایی شده در پناهگاه حیات وحش
دره انجیر می‌باشند.
> استیضاح اردکانیان و عدم حتی یک سوال از نعمت‌زاده!؟ این دغدغه‌مندی است یا سیاست‌زدگی؟!
چرا این روزها خبر استیضاح رضا اردکانیان به گوش می‌رسد اما کسی از استیضاح نعمت زاده که در هامش نامه ی واگذاری D19 نوشت با مسئولیت من بدهید حتی با ترک تشریفات کسی از استیضاح نگفت؟! ما مخالف هر عملی که منابع طبیعی و محیط زیست را دچار مخاطره کند، هستیم به موازات این مخالفت، مخالف سیاسی بازی و تسویه حساب‌های شبه انتخاباتی نیز هستیم! یا ما را مجاب کنند چرا در فقره ی واگذاری D19 همه از مجلس گرفته تا متخصصان و رسانه‌ها سکوت اختیار کردند و بر سر و سینه نکوفتند یا اجازه دهند اسم این دغدغه مندی را بگذاریم تسویه حساب با رئیس جمهور سرخه ای؟!
> وقتی می‌گوییم عدالت حوزه‌های انتخاباتی یعنی ۴ در مقابل ۴۰!!!
این روزها ۲۰ درصد مجلس گویی قیام کرده‌اند علیه یک طرح که سابقه دو دهه‌ای دارد از زمان دولت اصلاحات تا به امروز یعنی همان طرح انتقال آب از خزر به سمنان اما یک نماینده در حمایت از ما کویر نشینان از روی صندلی‌اش بلند هم نشد! چرا؟! چون استان یک میلیون و ۲۰۰هزارنفری یزد تنها و تنها ۴ نماینده دارد اما برخی شهرستان‌های ۲۰۰هزار نفری ۳ نماینده به تنهایی (مثلا خرمشهر!) و این یعنی تا عدالت در حوزه‌های انتخاباتی برقرار نشود وضع ما کویرنشینان همین خواهد بود امروز D19فردا D19هایی بزرگتر و حساس‌تر و تاثیرگذار تر!
حالا حق داریم با همه این توضیحات از ۲۹۰نماینده مجلس اعم از مخالفان، موافقان و ممتنعان بپرسیم دغدغه محیط زیست یا تسویه حساب سیاسی؟!
رضا بردستانی